Αστεροειδής ή Κομήτης;

 Ένας περίεργος μπλε διαστημικός βράχος με την ονομασία  "Φαέθων" σε ενα κοντινό του Πέρασμα από τη Γη.

Καλλιτεχνική απεικόνιση για τον μπλε αστεροειδή 3200 Phaethon

Εικόνα: Heather Roper / University of Arizona

Από το Νόξβιλ μια πόλη στην αμερικανική πολιτεία Τενεσί και έδρα της κομητείας Νοξ:   - Ένας παράξενος, μπλε αστεροειδής που συμπεριφέρεται σαν κομήτης, και φαίνεται να είναι υπεύθυνος για τις Διδυμίδες, την  ετήσια βροχή μετεώρων, έκανε ενα κοντινό πέρασμα από τη Γη, δίνοντας στους αστρονόμους την ευκαιρία να μελετήσουν το αντικείμενο αυτό με πρωτοφανείς λεπτομέρειες. Διαπίστωσαν ότι ο αστεροειδής αυτός είναι ακόμα πιο περίπλοκος από ότι είχαν φανταστεί.

Ο αστεροειδής 3200 Φαέθων, όπως είναι και η επίσημη του ονομασία, είναι ένας ιδιαίτερος βράχος προερχόμενος από το αχανές διάστημα με ένα σπάνιο μπλε χρώμα και έχει μια εξαιρετικά έκκεντρη τροχιά, όπου πλησιάζει πάρα πολύ τον Ήλιο, και στην συνέχεια κατευθύνεται έξω από την τροχιά του Άρη. Μια του τροχιά διαρκεί περίπου 1,4 Γήινα έτη. Αυτό το είδος τροχιάς είναι πιο τυπικό για τους κομήτες παρά για τους αστεροειδείς.

Αλλά, ενώ ο Φαέθων ενεργεί σαν κομήτης, εντούτοις δεν μοιάζει με κομήτη. Όταν οι κομήτες πλησιάζουν τον Ήλιο, σχηματίζουν έναν νέφος γνωστό ως "κόμη", και μια μακριά ουρά σκόνης και αερίου. Ωστόσο, ο Φαέθων μοιάζει περισσότερο με ένα μικροσκοπικό σωματίδιο το οποίο "επιπλέει" στο διάστημα

Στις 16 Δεκεμβρίου του 2017 ο αστεροειδής Φαέθων έκανε την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη από το 1974, περνώντας σε απόσταση 6,4 εκατομμύρια μίλια (10,3 εκατομμύρια χιλιόμετρα) από τον πλανήτη μας. Ενώ οι ερασιτέχνες αστρονόμοι "σημάδεψαν" με τα τηλεσκόπια τους προς το διαστημικό αυτό βράχο για να παρατηρήσουν το ιστορικό αυτό πέρασμα flyby που λένε στην αλλοδαπήν. Οι αστρονόμοι στα αστεροσκοπεία σε ολόκληρο τον κόσμο άδραξαν την ευκαιρία να μάθουν περισσότερα σχετικά με το αντικείμενο αυτό, καθώς και την προέλευση του.  

Ο Teddy Kareta, απόφοιτος του Πανεπιστημίου της Αριζόνα, ο οποίος διεξήγαγε διεθνή προσπάθεια να διερευνήσει τον αστεροειδή Φαέθων κατά τη διάρκεια της κοντινής του πτήσης, παρουσίασε  τα συμπεράσματα της ομάδας του στην 50ή ετήσια συνάντηση της Διεύθυνσης Πλανητικών Επιστημών της Αμερικανικής Αστρονομικής Εταιρείας στις 23 Οκτωβρίου. Ο Kareta και οι συνεργάτες του παρακολούθησαν τη κοντινή αυτή προσέγγιση του Φαέθων χρησιμοποιώντας τη συσκευή Υπέρυθρων τηλεσκοπίων της NASA (NASA's Infrared Telescope Facility) στο όρος Mauna Kea στη Χαβάη και το τηλεσκόπιο Tillinghast στο όρος Hopkins στην Αριζόνα.

Ένα από τα ευρήματά του μπορεί να ανατρέψει την τρέχουσα επικρατούσα θεωρία σχετικά με την προέλευση του αστεροειδή Φαέθων. Οι αστρονόμοι έχουν από καιρό υποψιαστεί ότι ο Φαέθων είναι ένα κομμάτι του πολύ μεγαλύτερου μπλε αστεροειδούς (και μικρού πλανήτη)  με την ονομασία "Παλλάς". "Ωστόσο, η Λευκάγεια (ή η ανακλαστικότητα αγγλ.albedo) του αστεροειδή Παλλάς είναι περίπου δύο φορές περισσότερη από αυτή που βρήκαμε για τη Λευκάγεια του αστεροειδή Φαέθων", ανέφερε ο Kareta. Με μία Λευκάγεια περίπου 8 %, ο Φαέθων είναι ελαφρώς φωτεινότερος από ενα καιόμενο ξυλάνθρακα. και μόνο περίπου το ήμισυ φωτεινός όπως ο αστεροειδής Παλλάς, δήλωσε επίσης ο Kareta.

Οι ερευνητές διαπίστωσαν επίσης ότι η επιφάνεια του Φαέθων είναι εξίσου μπλε, πράγμα που σημαίνει ότι το αντικείμενο αυτό έχει "καεί ομοιόμορφα" ή "μαγειρεύτηκε" θα λέγαμε, από τη θερμότητα του Ήλιου. Το μπλε χρώμα του Αστεροειδή Φαέθων υποδεικνύει ότι ο βράχος αυτός έχει θερμανθεί πάρα πολύ έντονα, δήλωσε ο Kareta. Κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του γύρω από τον Ήλιο, ο Φαέθων αποκτά θερμοκρασίες έως και 1.500 βαθμούς Φαρενάιτ (800 βαθμούς Κελσίου), οι οποίες είναι "τόσο καυτές  ώστε τα μέταλλα στην επιφάνεια του να στρεβλώνονται" δήλωσε επίσης ο Kareta.

Η Δημιουργία των Διδυμίδων.  

Η ετήσια βροχή μετεώρων με την ονομασία"Διδυμίδες", το μήνα Δεκέμβριο, είναι το μόνο φαινόμενο βροχής μετεώρων το οποίο φαίνεται να προέρχεται από οτιδήποτε άλλο εκτός από έναν κομήτη. Οι κομήτες είναι παγωμένα σώματα που περιέχουν μείγμα πάγου, βράχου, σκόνης και υπέρψυχρου, κατεψυγμένου αν προτιμάτε, αερίου. Όταν ένας κομήτης πλησιάσει στον Ήλιο, μερικά από αυτά τα υλικά εξατμίζονται, και μικρά κομμάτια του κομήτη αποκολλώνται, αφήνοντας πίσω τους ένα ίχνος μικρών θραυσμάτων, φανταστείτε σαν μικρά ψίχουλα στο διάστημα. Όταν η Γη περνάει από ένα τέτοιο ίχνος θραυσμάτων,έχουμε αυτό το φαντασμαγορικό μερικές φορές φαινόμενο το οποίο ο λαός μας ονομάζει "πεφταστέρια".

Το διάγραμμα αυτό δείχνει την μεγάλης εκκεντρότητας τροχιά του αστεροειδή Φαέθων

Εικόνα: NASA JPL

Οι αστεροειδείς όπως ο Φαέθων είναι βραχώδη αντικείμενα που δεν συμπεριφέρονται με τον ίδιο τρόπο που κάνουν οι κομήτες όταν πλησιάζουν τον Ήλιο, και οι αστρονόμοι δεν είναι σίγουροι πως ο Φαέθων θα μπορούσε να δημιουργήσει τις Διδυμίδες. Πριν ανακαλυφθεί ο Φαέθων, το 1983, οι αστρονόμοι δεν είχαν ιδέα από πού προέρχονταν οι Διδυμίδες. Έχοντας παρατηρήσει όμως, ότι η τροχιά του Φαέθων ταιριάζει με το ίχνος των θραυσμάτων που προκαλεί το φαινόμενο των Διδυμίδων, οι αστρονόμοι κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι ο Φαέθων πρέπει να είναι το αίτιο και η πηγή του φαινομένου αυτού.

Το πώς ακριβώς ο Φαέθων δημιούργησε το ίχνος αυτό των θραυσμάτων παραμένει ένα μυστήριο, δήλωσε ο Kareta. Ενώ είναι πιθανό ότι το υλικό που σαρώνεται από την επιφάνεια του αστεροειδούς θα μπορούσε να δημιουργήσει θραύσματα. "Η ποσότητα σκόνης που σαρώνεται από την επιφάνεια του αστεροειδή δεν είναι αρκετά κοντά έτσι ώστε να διατηρήσει τις Διδυμίδες ", δήλωσε ο Kareta. Μια πιθανότητα είναι ότι ο Φαέθων συγκρούστηκε με ένα άλλο αντικείμενο στο διάστημα και οι Διδυμίδες είναι τα συντρίμμια από αυτή τη "καταστροφική διάλυση", δήλωσε και πάλι ο Kareta. "Έτσι, σε αυτή την περίπτωση, ουσιαστικά βλέπετε τη σκόνη, η οποία είναι σαν μια αιματοχυσία, μια τρομακτική εικόνα, από αυτό το πραγματικά βίαιο γεγονός".

Και ο Kareta συνεχίζει. "Μια άλλη πιθανότητα είναι ότι ο Φαέθων είναι ένας αδρανής κομήτης, ή ένας κομήτης που μετατράπηκε σε έναν αστεροειδή με την πάροδο του χρόνου. Αν αυτό ήταν κάτι σύνηθες σε κάποιο βαθμό στο παρελθόν, ίσως δημιούργησε τις Διδυμίδες με τον γνωστό τρόπο, αφήνοντας πίσω του αυτά τα υπολείμματα κομήτη ... αλλά από τότε, έχει "μαγειρευτεί" και απενεργοποιηθεί, και απλά μοιάζει με βράχο".

Ο Φαέθων μπορεί να μοιάζει περισσότερο με αστεροειδή παρά με κομήτη, αλλά εμφανίζει τις ιδιότητες και των δύο τύπων αντικειμένων. Δεν έχει τη κόμη και την ουρά που είναι χαρακτηριστικές για τους κομήτες, αλλά απελευθερώνει "μια μικρή ουρά από σκόνη όταν πλησιάζει τον Ήλιο σε μια διαδικασία που πιστεύεται ότι είναι παρόμοια με μια ξηρή ρωγμή που παρατηρείται στις κοίτες των ποταμών κατά την απογευματινή ζέστη" , Δήλωσαν αξιωματούχοι του Πανεπιστημίου της Αριζόνα σε μια τους δήλωση. "Αυτό το είδος δραστηριότητας έχει παρατηρηθεί μόνο σε δύο αντικείμενα σε ολόκληρο το Ηλιακό μας σύστημα - τον αστεροειδή Φαέθων, και ένα άλλο, παρόμοιο αντικείμενο που φαίνεται να θολώνει τη γραμμή που παραδοσιακά θεωρείται ότι χαρακτηρίζει τους κομήτες και τους αστεροειδείς.

 DESTINY +...: Μια αποστολή στον αστεροειδή  Φαέθων

Τα ευρήματα αυτής της νέας έρευνας θα βοηθήσουν τους επιστήμονες με την Ιαπωνική Αεροδιαστημική εξερευνητική υπηρεσία (Japan Aerospace Exploration Agency -JAXA), η οποία σχεδιάζει επί του παρόντος μια αποστολή στον αστεροειδή Φαέθων. Η αποστολή αυτή ονομάζεται DESTINY + (συντομογραφία από τα αρχικά των λέξεων : Demonstration and Experiment of Space Technology Interplanetary Voyage, Phaethon Fyby and Dust Science) και αυτή τη στιγμή προβλέπεται να εκτοξευτεί το 2022.

Η αποστολή DESTINY + θα περάσει από τον αστεροειδή Φαέθων, καθώς και από άλλα Γεωπλήσια αντικείμενα, για να μελετήσει πώς εξάγεται η σκόνη από αυτά τα αντικείμενα. Αυτό θα βοηθήσει στην εξήγηση της μικροσκοπικής ουράς σκόνης που παρατηρήται στον Φαέθων. Η αποστολή DESTINY + επίσης θα μπορούσε να βοηθήσει τους επιστήμονες να καταλάβουν εάν ο Φαέθων είναι ένας αστεροειδής, ένας κομήτης ή κάτι άλλο. "Είναι ίσως κάπου στη μέση," δήλωσε ο Kareta.

Από την  Hanneke Weitering, Space.com Staff Writer 

--------------------*--------------------

Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:

. Άρατος- Παρατηρησιακή Αστρονομία Σαλαμίνας

. Αστρονομία και Επιστήμη

. Αστροβραδιές Σαλαμίνας

Πηγή

https://www.space.com/42236-weird-blue-asteroid-phaethon.html?utm_content=bufferfbce1&utm_medium=social&utm_source=facebook

Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα κόκκινα γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.

 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 https:/www.facebook.com/groups/174408446026959/

Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com. Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 

Για την ομάδα : @Aratosastronomy