Τι είναι; κρατήρας ή θόλος ;

Όταν βλέπετε εικόνες κρατήρων από διαστημικά σκάφη σε άλλους κόσμους, μήπως μερικές φορές νομίζετε ότι μοιάζουν με θόλους; Εδώ θα δείτε πώς να αλλάξετε αυτή σας  την αντίληψή.

Ο κρατήρας Βικτόρια στον Άρη, μέσω του Mars Reconnaissance Orbiter / NASA PhotoJournal.

Ο κρατήρας Βικτόρια στον Άρη, μέσω του Mars Reconnaissance Orbiter / NASA PhotoJournal.

Όταν προσπαθείτε να κατανοήσετε εικόνες από το Διάστημα ή αεροφωτογραφίες εδάφους, είναι σημαντικό να παρατηρήσετε, από πού προέρχεται η πηγή του φωτός. Παρατηρώντας την πηγή του φωτός θα σας βοηθήσει να προσδιορίσετε αν ένα αντικείμενο είναι βαθύ, όπως ένα βαθύ πιάτο, ή προεξέχει πάνω από το έδαφος, όπως ένα ανάχωμα ή ένας θόλος. Για παράδειγμα, οι παραπάνω εικόνες του κρατήρα Βικτόρια στον Άρη έχουν τα ίδια χαρακτηριστικά. Η παραπάνω όμως εικόνα έχει περιστραφεί κατά 180 μοίρες από τον αρχικό της προσανατολισμό. Παρατηρήστε ότι το φως του Ηλίου έρχεται από κάτω δεξιά. Για πολλούς, αυτός ο προσανατολισμός κάνει την εικόνα  εμφανίζεται ως ένα θόλος.

Η παρακάτω όμως εικόνα είναι στον αρχικό προσανατολισμό που έχει ληφθεί από την NASA PhotoJournal, με το φως του Ηλίου να έρχεται από επάνω αριστερά. Ο Βορράς είναι στο επάνω μέρος της εικόνας. Για πολλούς αυτός ο προσανατολισμός κάνει την εικόνα να εμφανίζεται, σωστά, σαν κρατήρας.

Δηλαδή μπορούμε να τους δούμε με οποίο τρόπο θέλουμε; Ή και τους δύο σαν κρατήρες; Ή και τους δύο, σαν θόλους; Αυτό εξαρτάται από την προοπτική σας.

Εκείνο που πραγματικά είναι σημαντικό, και που πρέπει να γνωρίζετε είναι η κατεύθυνση του φωτός που φθάνει από τον  Ήλιο.

Ο Κρατήρας Βικτόρια έχει διάμετρο μισό μίλι (800 μέτρα) το οποίο επισκέφθηκε το διαστημικό όχημα Opportunity Rover στον πλανήτη Άρη. Η παραπάνω εικόνα λήφθηκε σε τροχιά από τη διαστημοσυσκευή Mars Reconnaissance Orbiter. Αυτό που φαίνεται στο κέντρο του κρατήρα είναι στην πραγματικότητα μια σειρά από αμμόλοφους στον πυθμένα του. Οι αμμόλοφοι δημιουργούνται από τον άνεμο που ρέει κατά μήκος του κρατήρα, περίπου σαν τους κρατήρες του Εθνικού Πάρκο Μεγάλων αμμόλοφων (Great Sand Dunes National Park) στο Κολοράντο των ΗΠΑ :

Εθνικό Πάρκο Μεγάλων αμμόλοφων (Great Sand Dunes National Park) στο Κολοράντο των ΗΠΑ. Οι αμμόλοφοι εδώ είναι παρόμοιοι με αυτών του κρατήρα Βικτώρια στον  Άρη, στην πάνω εικόνα . Εικόνα μέσω του Παρατηρητήριου της Γης από την NAΣΑ (NASA Earth Observatory).

Μιλώντας για γήινα χαρακτηριστικά, η επόμενη εικόνα είναι επίσης από τη Γη. Ένας θόλος ίσως, ή μεγάλοι σχηματισμοί πετρωμάτων, όπως το φημισμένο Ουλουρού (Uluru) της Αυστραλίας [(Βράχος του Αγερ (Ayer)] στην Αυστραλιανή ύπαιθρο.

Για πολλούς η παρακάτω η εικόνα εμφανίζεται ως μια διακριτή προβολή πάνω από το έδαφος:

Ο κρατήρας Μπάρινγκερ που δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη (Barringer Meteor Crater). Φωτογραφία:  D. Roddy και από το Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο (Lunar and Planetary Institute/ APOD).

Αλλά δεν ξεπροβάλλει πάνω από το έδαφος. Πρόκειται για τον κρατήρα Μπάρινγκερ που δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη, και βρίσκεται στη βόρεια Αριζόνα.

Πώς εμφανίζεται ο Κρατήρας Μπάρινγκερ σε σας όταν τον δείτε με το σωστό προσανατολισμό, όπως στην παρακάτω εικόνα; Βλέπετε; Αυτή είναι η ψευδαίσθηση του Κρατήρας ή θόλος!

Ο κρατήρας Μπάρινγκερ που δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη (Barringer Meteor Crater). Φωτογραφία:  D. Roddy και από το Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο (Lunar and Planetary Institute/ APOD).

Συμπέρασμα: Για να διορθώσετε την ψευδαίσθηση κρατήρας ή θόλος στην εικόνα, δοκιμάστε να βρείτε την πηγή του φωτός.

Από: Larry Sessions in HUMAN WORLD | SPACE | February 23, 2017

 Πηγή

Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

         

Απόδοση στα Ελληνικά και Gif animation: Δημήτρης Γκίκας.

Για διορθώσεις, απορίες, ή συμπληρώματα γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com