Όταν κοιτάζουμε τον νυχτερινό ουρανό, βλέπουμε τα ουράνια αντικείμενα να κινούνται και να αλλάζουν συνεχώς. Είτε το πιστεύετε είτε όχι, η επιφάνεια του Ήλιου είναι εξίσου δυναμική. Το πιο κοντινό μας αστέρι "καίγεται" στους 5.778 βαθμούς Κέλβιν και η επιφάνειά του είναι γεμάτη με ηλιακές καταιγίδες, ηλιακές κηλίδες, στεμματικές εκπομπές μάζας [ή στεφανιαία μαζική εκτίναξη (αγγλ. Coronal Mass Ejection)] και άλλα συναρπαστικά φαινόμενα.
Το μόνο που χρειάζεστε για να ανακαλύψετε αυτόν τον καταπληκτικό κόσμο; Ένα ηλιακό φίλτρο ή ένα ειδικό ηλιακό τηλεσκόπιο.
Φωτογραφία του Ηλίου από τηλεσκόπιο Coronado
Κατά πρώτον, λίγα λόγια σχετικά με την ασφάλεια
Θα πρέπει να σας γίνει δεύτερη φύση: ΠΟΤΕ μα ΠΟΤΕ μην προσπαθήσετε να παρατηρήσετε τον Ήλιο χωρίς κατάλληλη προστασία για τα μάτια και το τηλεσκόπιο σας. Η άμεση παρατήρηση του Ηλίου, και χωρίς φίλτρο (ακόμη και για μια στιγμή) προκαλεί μόνιμη, και μη αναστρέψιμη βλάβη στα μάτια, συμπεριλαμβανομένης και της τύφλωσης.
Μην χρησιμοποιείτε ένα πρίσμα Herschel ή μια μέθοδο προβολής όταν παρατηρείτε τον Ήλιο με ένα συνηθισμένο τηλεσκόπιο νυκτερινής παρατήρησης μεγαλύτερο από 70 mm. Κάτι τέτοιο μπορεί να προκαλέσει συσσώρευση θερμότητας μέσα στο τηλεσκόπιο, καταστρέφοντας τα οπτικά του. Χρησιμοποιείτε πάντα ένα ηλιακό φίλτρο το οποίο φιλτράρει το φως πριν εισέλθει στο τηλεσκόπιο. Ποτέ μην χρησιμοποιείτε ηλιακό φίλτρο που προσκολλάται σε ένα προσοφθάλμιο φακό, καθώς μπορεί να σπάσει με τη συσσώρευση θερμότητας, επιτρέποντας στο φιλτραρισμένο φως να περάσει μέσα στο μάτι. Τα κατάλληλα ηλιακά φίλτρα περιλαμβάνουν: εγκεκριμένα ηλιακά γυαλιά ή κάρτες ηλιακής προβολής, ηλιακά φίλτρα πλήρους διαφράγματος για κοινά τηλεσκόπια και εξειδικευμένα ηλιακά τηλεσκόπια.
Για να προετοιμαστείτε για την ηλιακή παρατήρηση, αφαιρέστε τους ερευνητές (finderscopes) και ασφαλίστε τα ηλιακά φίλτρα σε όλα τα τηλεσκόπια πριν ξεκινήσετε. Τέλος, μην ξεχάσετε να φορέσετε καπέλο και αντηλιακό! Πρέπει να γνωρίζετε ότι οι ανησυχίες για την ασφάλεια σχετικά με την ηλιακή παρατήρηση είναι πραγματικές, αλλά μόλις πάρετε αυτές τις βασικές προφυλάξεις, θα είστε έτοιμοι να περάσετε υπέροχα παρατηρώντας τον Ήλιο.
Λευκού φωτός ή H-άλφα;
Με ένα κατάλληλο ηλιακό φίλτρο πλήρους διαφράγματος, σχεδόν οποιοδήποτε τηλεσκόπιο μπορεί να γίνει ηλιακό τηλεσκόπιο. Αυτά τα προσιτά φίλτρα από τους AstroZap, Baader Planetarium και άλλους κατασκευαστές ταιριάζουν στο άκρο του τηλεσκοπίου σας και ασφαλίζονται με βίδες. Τα φίλτρα αυτά απεικονίζουν τον Ήλιο σε λευκό φως, ώστε να εμφανίζεται ως ένας φωτεινός λευκός δίσκος. Οι ηλιακές κηλίδες μπορούν να εμφανιστούν οπουδήποτε στον ηλιακό δίσκο, σε διάφορα σχήματα και μεγέθη.
Ο Ήλιος σε λευκό φως με εμφανείς ηλιακές κηλίδες. Καταγράφηκε ένα με διοπτρικό τηλεσκόπιο των 114 mm ED και φωτογραφική μηχανή DSLR.
Για να παρατηρήσετε τα ηλιακά νήματα (solar filaments) και τις προεξοχές (Solar prominences), θα πρέπει να δείτε ένα στενότερο φάσμα του ορατού φωτός. Εκεί μπαίνουν τα ηλιακά τηλεσκόπια Υδρογόνου Άλφα (Hydrogen alpha). Το τηλεσκόπιο Coronado's P.S.T. ήταν η επιλογή μας για το ηλιακό τηλεσκόπιο της χρονιάς για δύο χρόνια. Αυτό το συμπαγές, και οικονομικά προσιτό ηλιακό τηλεσκόπιο έχει σχεδιαστεί για να επιτρέπει μόνο 1 angstrom φωτός σε ένα πολύ συγκεκριμένο μήκος κύματος να περάσει από το μάτι. Όταν παρατηρούμε μέσω του P.S.T. ή οποιοδήποτε άλλο εύρος H-άλφα, ο Ήλιος εμφανίζεται φλογερά κόκκινος. Με υψηλή μεγέθυνση, μπορείτε να δείτε τις προεξοχές κατά μήκος της άκρης του ηλιακού δίσκου και των νημάτων που χαράζουν την επιφάνειά του.
Φωτογραφία της Ηλιακής επιφάνειας με φίλτρο Υδρογόνου Άλφα με το Coronado SolarMax II.
Χρησιμοποιώντας ένα Ηλιακό ερευνητή (Solar Finderscope)
Ανεξάρτητα από το τηλεσκόπιο που θα επιλέξετε, θα χρειαστείτε ένα ηλιακό ερευνητή για να κεντράρετε τον Ήλιο στο προσοφθάλμιο. Αυτά συνήθως περιλαμβάνονται στο όλο πακέτο ενός ηλιακού τηλεσκοπίου H-άλφα ή πωλούνται ξεχωριστά για παρατήρηση λευκού φωτός. Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς ερευνητές, δεν μπορείτε να δείτε μέσω ενός ηλιακού ερευνητή. Αντ 'αυτού, μια τρύπα στο μπροστινό μέρος του ανιχνευτή προβάλλει τον ηλιακό δίσκο σε ένα πλαίσιο στο πίσω μέρος.
Ευθυγραμμίστε την μικρή τρυπούλα (pinhole) με την τρύπα με τη λευκή κουκκίδα στο πίσω μέρος του ερευνητή και είστε έτοιμοι για παρατήρηση.
Φωτογραφίζοντας τον Ήλιο
Είναι απολύτως ασφαλές να κρατάτε την κάμερα ή το smartphone σας μέχρι το προσοφθάλμιο του τηλεσκοπίου ή του ηλιακού σας ερευνητή για τη λήψη εικόνων. Ίσως να εκπλαγείτε πόσο υπέροχες βγαίνουν οι εικόνες! (Ένας προσαρμογέας smartphone ή μια καθολική βάση κάμερας- universal camera mount-μπορεί να σας βοηθήσουν να σταθεροποιήσετε τη λήψη σας.)
Μια φωτογραφική μηχανή αποκλειστικά για αστρονομία, όπως η οικογένεια ηλιακών συστημάτων NexImage της Celestron, είναι ένας απλός τρόπος δημιουργίας ακόμη πιο ευκρινών, και πιο λεπτομερών εικόνων του Ήλιου. Αυτές οι συσκευές είναι τύπου web κάμερας και καταγράφουν εκατοντάδες καρέ βίντεο. Στη συνέχεια, το έξυπνο λογισμικό συσσωρεύει (στακάρει) αυτόματα τις καλύτερες λήψεις, ενώ απορρίπτει τις ασταθείς. Το σπουδαίο πράγμα για τις κάμερες αυτές είναι ότι μπορείτε επίσης να τις χρησιμοποιήσετε και τη νύχτα για να δημιουργήσετε φωτογραφίες και βίντεο της Σελήνης και των πλανητών!
Όπως με κάθε μορφή αστροφωτογραφίας, η συνεχής εξάσκηση και η εξοικείωση με τον εξοπλισμό και τις απαιτήσεις φέρνει την τελειότητα. Δεν θέλετε να "παίζετε" με τα εργαλεία σας την κρίσιμη στιγμή ενός σπάνιου φαινομένου όπως είναι μια ολική έκλειψη Ηλίου η οποία διαρκεί λίγα λεπτά.
Εξοπλιστείτε έγκαιρα
Τα ηλιακά τηλεσκόπια και τα φίλτρα είναι εξαιρετικά εξειδικευμένα όργανα που απαιτούν μεγαλύτερους χρόνους κατασκευής από τα παραδοσιακά τηλεσκόπια. Η αναμονή μεγαλώνει μόνο πριν από σημαντικά ηλιακά γεγονότα όπως εκλείψεις και πλανητικές διελεύσεις. Με άλλα λόγια, δεν είναι ποτέ πολύ νωρίς για να αγοράσετε το ηλιακό τηλεσκόπιο και τα αξεσουάρ σας πριν από μια ολική έκλειψη αν φυσικά είστε τυχεροί και μπορείτε να μεταβείτε στο σημείο της έκλειψης.
Εικόνα λευκού φωτός σε μερική έκλειψη Ηλίου.
ΚΑΛΕΣ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
ΜΕ ΚΑΘΑΡΟΥΣ ΟΥΡΑΝΟΥΣ
Οι εικόνες Υδρογόνου άλφα λήφθηκαν χρησιμοποιώντας ένα τηλεσκόπιο Coronado SolarMax II. Ευγενική προσφορά Meade Instruments.
Οι εικόνες λευκού φωτός λήφθηκαν με διοπτρικό τηλεσκόπιο των 114 mm ED και φωτογραφική μηχανή Canon 350D DSLR. Ευγενική προσφορά Bryan Cogdell / Stellarscapes.
Πηγή: telescopesplus.com
