Τρίτη 21 Μαΐου 2019

Η Μεγάλη Γαλάζια Κηλίδα του πλανήτη Δία

"Απίστευτο! Επιδρά σε όλο το μαγνητικό πεδίο του αέριου γίγαντα"


"Είναι συναρπαστικό ότι ένα περιορισμένης έκτασης, μαγνητισμένο, καυτό σημείο, η Μεγάλη Γαλάζια Κηλίδα (αγγ. Great Blue Spot), θα μπορούσε να είναι υπεύθυνο για σχεδόν ολόκληρη τη διακύμανση του πλανήτη Δία, όμως οι αριθμοί το επιβεβαιώνουν", δήλωσε ο Kimee Moore του πανεπιστημίου Χάρβαρντ για την πρώτη οριστική ανίχνευση πέρα από τον κόσμο μας από την αποστολή Juno της NASA ενός εσωτερικού μαγνητικού πεδίου που αλλάζει με την πάροδο του χρόνου, ένα φαινόμενο που ονομάζεται "Κοσμική Παραλλαγή" (secular variation).


Η διαστημοσυσκευή Juno θεώρησε ότι η Κοσμική Παραλλαγή του αέριου γίγαντα πιθανότατα πυροδοτείται από τους βαθείς ατμοσφαιρικούς ανέμους του πλανήτη. Πουθενά η κοσμική παραλλαγή του πλανήτη Δία δεν ήταν τόσο μεγάλη όσο η Μεγάλη Γαλάζια Κηλίδα, μία περιοχή με έντονο μαγνητικό πεδίο κοντά στον Ισημερινό του πλανήτη. Ο συνδυασμός της ΜΓΚ  με τα ισχυρά τοπικά μαγνητικά πεδία, καθώς και οι ισχυροί Ζωνικοί άνεμοι* σε αυτό το γεωγραφικό πλάτος οδηγούν σε μεγαλύτερες κοσμικές παραλλαγές στον συναρπαστικό κόσμο του πλανήτη Δία.

Η ανακάλυψη αυτή θα βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν περαιτέρω την εσωτερική δομή του πλανήτη Δία - συμπεριλαμβανομένης της ατμοσφαιρικής του δυναμικής - καθώς και τις αλλαγές στο μαγνητικό πεδίο της Γης. Ένα paper σχετικά με την ανακάλυψη αυτή δημοσιεύθηκε χθες στο περιοδικό Nature Astronomy.

Η φωτογραφία παρακάτω είναι από ένα βίντεο (δείτε το στο τέλος τού άρθρου) η οποία απεικονίζει το μαγνητικό πεδίο του Δία σε μία μόνο στιγμή. Η ΜΓΚ, μια αόρατη συγκέντρωση μαγνητικού πεδίου κοντά στον Ισημερινό του πλανήτη, ξεχωρίζει ως ένα ιδιαίτερα ισχυρό χαρακτηριστικό του. (NASA/JPL-Caltech/Harvard/Moore et al).


"Η κοσμική παραλλαγή βρίσκεται στον "κατάλογο επιθυμιών" των πλανητικών επιστημόνων για δεκαετίες", δήλωσε ο Scott Bolton, κύριος ερευνητής της αποστολής Juno από το Νοτιοδυτικό Ερευνητικό Ινστιτούτο (Southwest Research Institute) στο Σαν Αντόνιο. "Η ανακάλυψη αυτή θα μπορούσε να γίνει μόνο λόγω των εξαιρετικής ακρίβειας επιστημονικών οργάνων του Juno, και της μοναδικής φύσης της τροχιάς του, η οποία μεταφέρει τη διαστημοσυσκευή χαμηλά στον πλανήτη καθώς ταξιδεύει από πόλο σε πόλο".

Ο χαρακτηρισμός του μαγνητικού πεδίου ενός πλανήτη απαιτεί κοντινές μετρήσεις. Οι επιστήμονες της αποστολής Juno συνέκριναν δεδομένα από τις προηγούμενες αποστολές της NASA στον πλανήτη Δία (Pioneer 10 και 11, Voyager 1 και Ulysses) με ένα νέο μοντέλο μαγνητικού πεδίου του Δία (το οποίο ονομάζεται JRM09). Το νέο αυτό μοντέλο βασίστηκε στα δεδομένα που συλλέχθηκαν κατά τη διάρκεια των πρώτων οκτώ επιστημονικών διελεύσεων του Juno από τον πλανήτη Δία χρησιμοποιώντας το μαγνητόμετρο του, ένα όργανο ικανό να δημιουργήσει έναν λεπτομερή, τρισδιάστατο χάρτη του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη.

Η εντυπωσιακή αυτή εικόνα της Μεγάλης Ερυθράς Κηλίδας (αγγ. Great Red Spot) και του ταραχώδους νότιου ημισφαιρίου του πλανήτη Δία συνέλαβε η φωτογραφική μηχανή JunoCam (ή JCM) η οποία είναι εγκατεστημένη στη διαστημοσυσκευή Juno της NASA, καθώς πραγματοποίησε ένα κοντινό πέρασμα από τον αέριο γίγαντα πλανήτη. Εικόνα: NASA / JPL-Caltech / SwRI / MSSS / Kevin M. Gill - https://www.jpl.nasa.gov/spaceimages/details.php?id=PIA22946

Αυτό που διαπίστωσαν οι επιστήμονες είναι ότι από τα πρώτα στοιχεία του μαγνητικού πεδίου του πλανήτη Δία τα οποία έδωσε το διαστημικό (μη επανδρωμένο) σκάφος  Pioneer μέχρι τα τελευταία στοιχεία που παρείχε το Juno, υπήρξαν μικρές αλλά ξεχωριστές αλλαγές στο πεδίο.

"Ανακαλύπτοντας κάτι τόσο μικρό όσο αυτές οι αλλαγές σε κάτι τόσο απέραντο όσο το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη Δία ήταν μια πρόκληση", δήλωσε ο Kimee Moore, επιστήμονας της αποστολής Juno από το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στο Cambridge της Μασαχουσέτης. "Η ύπαρξη μιας βασικής γραμμής παρατηρήσεων σε τέσσερις δεκαετίες μας έδωσε αρκετά στοιχεία για να επιβεβαιώσουμε ότι το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη Δία  αλλάζει πραγματικά με την πάροδο του χρόνου".

Μόλις η ομάδα του Juno απέδειξε ότι υπήρξε Κοσμική Παραλλαγή, επεδίωξε να εξηγήσει πώς μπορεί να συμβεί μια τέτοια αλλαγή. Η λειτουργία των ατμοσφαιρικών (ή Ζωνικών) ανέμων του Δία εξηγούσε καλύτερα τις αλλαγές στο μαγνητικό του πεδίο. Οι άνεμοι αυτοί εκτείνονται από την επιφάνεια του πλανήτη, φθάνοντας σε βάθος 3.000 χιλιομέτρων, όπου το εσωτερικό του πλανήτη αρχίζει να αλλάζει από αέριο σε ενα πολύ αγώγιμο υγρό μέταλλο (Το λεγόμενο Μεταλλικό Yδρογόνο). Πιστεύεται ότι οι άνεμοι αυτοί διαχωρίζουν τα μαγνητικά πεδία, τα "τεντώνουν", και τα μεταφέρουν σε όλο τον πλανήτη.

"Με τη νέα αυτή κατανόηση των μαγνητικών πεδίων, κατά τη διάρκεια των μελλοντικών επιστημονικών διελεύσεων (του Juno) θα αρχίσουμε να δημιουργούμε ένα χάρτη για την κοσμική παραλλαγή ολόκληρου του πλανήτη Δία. Μπορεί επίσης να υπάρξουν εφαρμογές για επιστήμονες που μελετούν το μαγνητικό πεδίο της Γης, το οποίο εξακολουθεί να περιέχει πολλά μυστήρια τα οποία πρέπει να λυθούν. "


Το μαγνητικό πεδίο του πλανήτη Δία (βίντεο)




……………….Επεξηγήσεις………………..

*Εκείνοι που πνέουν στις κατά τόπους ζώνες ή κύκλους πλάτους ενός πλανήτη κατά την διεύθυνση Ανατολή - Δύση. Διαβάστε περισσότερα: https://en.wikipedia.org/wiki/Zonal_and_meridional

……………….*………………..

Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:



Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε ή κόκκινα γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 


Για την ομάδα : @Aratosastronomy