Δευτέρα 3 Δεκεμβρίου 2018

Το Osiris-Rex της NASA φτάνει στο αστεροειδή Bennu μετά από ένα ταξίδι δύο ετών.

Το διαστημικό σκάφος αρχίζει τώρα μια ενδελεχή μελέτη του πρωτόγονου αυτού διαστημικού βράχου, αναζητώντας ενδείξεις για το πρώιμο Ηλιακό μας σύστημα.


Εικόνα του αστεροειδή Bennu η οποία λήφθηκε από τη διαστημοσυσκευή Osiris-Rex στις 16 Νοεμβρίου
Εικόνα: NASA/Goddard/University of Arizona

Ξεκινώντας την αποστολή του πριν από δύο χρόνια, το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Osiris-Rex της NASA βρέθηκε κοντά μαζί στον αστεροειδή Bennu σήμερα Δευτέρα. Η αποστολή του είναι να ερευνήσει τον αστεροειδή, καθώς και να συλλέξει άθικτα θραύσματα του Ηλιακού μας συστήματος από την επιφάνεια του αστεροειδή, και στη συνέχεια να τα φέρει πίσω στη Γη τα επόμενα χρόνια.

Με μία σύντομη εκκίνηση του κινητήρα, το διαστημικό σκάφος συγχρονίστηκε με την ταχύτητα και την κατεύθυνση του Bennu.

Λίγα λεπτά μετά το μεσημέρι, ο Javier Cerna, μηχανικός συστημάτων επικοινωνιών στο Lockheed Martin, ο οποίος δημιούργησε και χειρίστηκε το διαστημικό σκάφος, ανακοίνωσε: "Φθάσαμε".


Τι εννοεί η NASA όταν λέει "φθάσαμε;"

Η άφιξη του Osiris-Rex στο αστεροειδή Bennu δεν ήταν σαν την προσγείωση του διαστημικού σκάφους InSight της NASA σε μια περιοχή στην επιφάνεια του πλανήτη Άρη την περασμένη Δευτέρα. (Ευτυχώς, προσγειώθηκε άψογα.)

Αντίθετα, το Osiris-Rex είχε μια μέτρια ταχύτητα, και η στιγμή της άφιξης του ήταν κάπως"αυθόρμητη". Το διαστημικό σκάφος ξεκίνησε τη φάση προσέγγισης της αποστολής του τον Αύγουστο, όταν ήταν 1,2 εκατομμύρια μίλια μακριά από τον Bennu. Τη Δευτέρα, απείχε μόλις 12 μίλια, αν και σε αυτή την απόσταση ακόμα ήταν πολύ μακριά για να μπει σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή.

Δεν παίχτηκε κανένα...δράμα, απλά έλαβε χώρα μια ομαλή μετάβαση στην επόμενη φάση της αποστολής.


Τι συμβαίνει μετά:

Το Osiris-Rex θα πραγματοποιήσει μια σειρά από περάσματα πάνω από τον αστεροειδή σε απόσταση 4,3 μιλίων για μια αρχική έρευνα για τον καλύτερο προσδιορισμό της μάζας, του ρυθμού περιστροφής και του σχήματος του αστεροειδή.

Τον Ιανουάριο, το διαστημικό σκάφος θα έρθει πιο κοντά στον Bennu, μεταξύ 0,9 και 1,2 μιλίων, και θα μπει σε τροχιά γύρω από τον αστεροειδή, το οποίο θα είναι το μικρότερο ουράνιο αντικείμενο στα χρονικά στο οποίο θα τεθεί σε τροχιά γύρω του ένα διαστημικό σκάφος. Στη συνέχεια, το Osiris-Rex θα περάσει πάνω από ένα χρόνο εκτελώντας αναγνωριστικές μελέτες του αστεροειδή Bennu, πριν επιχειρήσει να αναπηδήσει στην επιφάνεια και να συλλέξει δείγμα του αστεροειδούς στα μέσα του 2020.


Τι μπορούμε να πούμε για τον αστεροειδή Bennu;

Ο αστεροειδής Bennu, ανακαλύφθηκε το 1999, και είναι ένας πλούσιος σε άνθρακα, σχεδόν μαύρος αστεροειδής, πλάτος περίπου 488 μέτρων (1600 πόδια). (Το μέγεθος αυτό  συγκρίνεται με το Empire State Building, το οποίο έχει ύψος 444 μέτρα ή 1.454 πόδια, συμπεριλαμβανομένης της κεραίας στην κορυφή.) Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι πρόκειται για ένα συνονθύλευμα υπολειμμάτων από το σχηματισμό του Ηλιακού μας συστήματος, σε μεγάλο βαθμό αμετάβλητο τα τελευταία 4,5 δισεκατομμύρια χρόνια. 

Ο Bennu κατηγοριοποιείται ως Γεωπλήσιος αστεροειδής, και οι επιστήμονες λένε ότι υπάρχει μια μικρή πιθανότητα να χτυπήσει τη Γη, αλλά όχι μέχρι τον 22ο αιώνα, και αν ποτέ συμβεί. (Δεν είναι αρκετά μεγάλος για να προκαλέσει αφανισμό σε ολόκληρο τον πλανήτη, αλλά θα ήταν καταστροφικός στο σημείο της πρόσκρουσης του).


Τι  ελπίζουν να μάθουν οι επιστήμονες από τον Bennu;

Μελετώντας έναν πρώιμο αστεροειδή, οι επιστήμονες ελπίζουν να πάρουν μια καλύτερη εικόνα για το περιβάλλον του πρώιμου Ηλιακού μας συστήματος.

Ο Dante Lauretta, ο κύριος ερευνητής του Osiris-Rex, δήλωσε ότι ενδιαφέρεται ιδιαίτερα για τη συλλογή πληροφοριών για οργανικά μόρια όπως τα αμινοξέα, τα δομικά στοιχεία των πρωτεϊνών που βρίσκονται στη Γη, που είναι επίσης γνωστό ότι υπάρχουν στον διαστρικό χώρο. Το ερώτημα είναι είναι εάν ο αστεροειδής Bennu περιέχει υψηλότερες συγκεντρώσεις των 20 αμινοξέων τα οποία κυριαρχούν στις βιολογικές διεργασίες στις μορφές ζωής εδώ στη Γη. Κάτι τέτοιο θα έδειχνε ότι το Σύμπαν ευνοεί αυτά τα αμινοξέα και όχι δεκάδες άλλα, ακόμα και σε μη βιολογικές χημικές αντιδράσεις.

Η ζωή στη Γη χρησιμοποιεί επίσης αποκλειστικά τα αποκαλούμενα "αριστερόχειρα" αμινοξέα και όχι τις κατοπτρικές, δεξιόστροφες εκδόσεις. Μελέτη του υλικού του Bennu θα μπορούσε να βοηθήσει να εξηγήσουμε αν οι μη βιολογικές χημικές αντιδράσεις στο διάστημα ώθησαν τη ζωή προς τα αριστερόχειρα μόρια ή αν η μετατόπιση αυτή συνέβη αργότερα όταν η ζωή άρχισε να υπάρχει.


Πώς θα συλλέξει ο Osiris-Rex ένα κομμάτι του Bennu;

Τον Ιούλιο του 2020, το διαστημικό σκάφος, σχετικά με μέγεθος ενός αθλητικού οχήματος, έχει προγραμματιστεί να κατεβαίνει αργά και να αναπηδά στην επιφάνεια σαν μια "ράβδο πόγκο" με έναν ήπιο ρυθμό ενός τετάρτου του  μιλίου ανά ώρα. Μια κεφαλή δειγματοληψίας, που μοιάζει με φίλτρο αέρα αυτοκινήτου, θα πυροδοτήσει μια έκρηξη αζώτου για να χτυπήσει έτσι σκόνη (ρηγόλιθο) και μικρούς βράχους κατά τη διάρκεια των τριών με πέντε δευτερόλεπτα που θα είναι σε επαφή με την επιφάνεια.

Ο στόχος είναι να συγκεντρωθούν τουλάχιστον δύο ουγγιές υλικού και ίσως μέχρι και 4,4 κιλά. Το διαστημικό σκάφος φέρει αρκετό άζωτο για να προσπαθήσει να εξαγάγει υλικό, ακόμα και τρεις φορές εάν χρειαστεί.



Γιατί χρειάζεται τόσο πολύς χρόνος για τη συλλογή δείγματος και την επιστροφή στη Γη;

Μια ταχύτερη αποστολή θα απαιτούσε ένα μεγαλύτερο διαστημικό σκάφος το οποίο θα μετέφερε περισσότερο καύσιμο - ακριβότερο από το κόστος των Osiris-Rex αξίας 800 εκατομμυρίων δολαρίων. Αντ 'αυτού, το διαστημόπλοιο εκτέλεσε μια πιο αποτελεσματική αλλά μακρύτερη τροχιά, εκμεταλλευόμενη μια περιμετρική πτήση γύρω από τη Γη (Βαρυτική σφενδόνη) πέρυσι για να το μπει έτσι σε μία διαδρομή μια τροχιά αν θέλετε, για να διασταυρωθεί με τον Bennu. Οι επιστήμονες θέλουν επίσης να μελετήσουν τον Bennu όσο το δυνατόν λεπτομερέστερα, πριν επιστρέψουν τον Osiris-Rex πίσω στη Γη.

Μετά την αναχώρηση του από τον Bennu το 2021, ο Osiris-Rex θα περάσει από τη Γη τον Σεπτέμβριο του 2023, ρίχνοντας μια κάψουλα με τα δείγματα που συνέλεξε, και η οποία  θα προσγειωθεί μέσω αλεξίπτωτου στην έρημο της Γιούτα.


Έχουν εξερευνήσει ήδη άλλα διαστημόπλοια αστεροειδείς ; Τι το ξεχωριστό υπάρχει στον Osiris-Rex;

Αρκετά διαστημόπλοια έχουν κάνει πτήσεις πάνω από αστεροειδείς, ξεκινώντας με το διαστημόπλοιο Galileo της NASA, το οποίο πέρασε μέσα σε μια απόσταση 1.000 μιλίων από τον αστεροειδή Gaspra το 1991 κατά τη διαδρομή προς τον πλανήτη Δία. Ο NEAR Shoemaker της NASA (NEAR είναι ακρωνύμιο του Near Earth Asteroid Rendezvous) μπήκε σε τροχιά γύρω από τον Γεωπλήσιο αστεροειδή Έρως το 2000. Αν και δεν σχεδιάστηκε για να προσγειωθεί στον αστεροειδή, ο NEAR Shoemaker έκανε ακριβώς αυτό το 2001 και συνέχισε να λειτουργεί για δύο εβδομάδες από την επιφάνεια του Έρως.

Το ιαπωνικό διαστημικό σκάφος Hayabusa συγκέντρωσε δείγματα σκόνης από έναν αστεροειδή και τα επέστρεψε στη Γη το 2005. Μία ακόλουθη αποστολή, η Hayabusa2, όπως και το Osiris-Rex, κατευθύνθηκε προς έναν πλούσιο σε άνθρακα αστεροειδή και προγραμματίζεται να φέρει τα δείγματα του στη Γη το 2020.



Τοποθέτηση διαστημικού οχήματος στον αστεροειδή Ryugu.

JapanΗ διαστημοσυσκευή Hayabusa2 εξερευνά τον αστεροειδή Ryugu, ο οποίος πιστεύεται οτι περιέχει υλικό από το πρώιμο Ηλιακό μας σύστημα

Ωστόσο, δεν είναι όλοι οι αστεροειδείς όμοιοι και ο Osiris-Rex αναμένεται να φέρει πολύ περισσότερα βράχια και σκόνη πίσω από τις ιαπωνικές αποστολές. Η σύγκριση δεδομένων από διαφορετικούς αστεροειδείς θα δημιουργήσει μια πληρέστερη εικόνα για το πως έμοιαζε το πρώιμο Ηλιακό μας σύστημα.

Πρόκειται για το πιο..."διαστρεβλωμένο" όνομα που δόθηκε ποτέ σε αποστολή της NASA;
Ίσως.

Ο Δρ. Lauretta δήλωσε ότι καθώς περιέγραψε μερικά θέματα (themes) επιστημονικών στόχων - την προέλευση, τη φασματοσκοπία, τους πόρους και την ασφάλεια - έκλεινε περισσότερο στα  γράμματα του Όσιρι, του Αιγύπτιου θεού που ήταν ο άρχοντας του κάτω κόσμου, αλλά και ο οποίος συγχρόνως εκπροσωπεί τους σπόρους της αναγέννησης σε νέα ζωή.

"Ήταν η διπλή φύση του μύθου του Όσιρι", δήλωσε ο Δρ Lauretta πριν από δύο χρόνια πριν από την εκτόξευση. "Έπρεπε να αγοράσω μερικά φωνήεντα".

Με κάποια...μαγειρέματα, κατέληξε στo όνομα :Origins, Spectral Interpretation, Resource Identification, Security - Regolith Explorer. 


……………….*………………..


Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα για τους αστεροειδείς και τους μετεωρίτες, επισκεφθείτε την εκδήλωσή μας το Σάββατο 15 Δεκεμβρίου στη Σαλαμίνα όπως βλέπετε στην παρακάτω αφίσα.


Σύνδεσμοι:
https://www.facebook.com/Aratosastronomy/

Η Εκδήλωση στο Facebook



……………….*………………..

Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:




Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com  . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 

Για την ομάδα : @Aratosastronomy