Την χρονιά που πέρασε συναντήσαμε τεράστιες εξελίξεις πάνω στην ικανότητα της ανθρωπότητας να εξερευνήσει το διάστημα, και το 2019 υπόσχεται να μην είναι διαφορετικό. Από τα μυστηριώδη αντικείμενα της ζώνης Kuiper και τις εξερευνητικές διαστημοσυσκευές του Άρη μέχρι την ιστορική εκτόξευση πυραύλων, και τις τολμηρές προσπάθειες της επιστήμης να αγγίξει τον Ήλιο, οι επόμενοι 12 μήνες θα είναι συναρπαστικοί. Ας τους δούμε.
Καλλιτεχνική απεικόνιση για τον θαλαμίσκο του πληρώματος Dragon της SpaceX στην κορυφή ενός πυραύλου Falcon 9 κατά τη διάρκεια της εκτόξευσης.
Εικόνα: SpaceX
Το έτος 2019 θα ξεκινήσει με ένα εκπληκτικό γεγονός καθώς η διαστημοσυσκευή Νέοι Ορίζοντες της NASA θα επισκεφτεί την Ultima Thule, ένα μυστηριώδες αντικείμενο της ζώνης του Kuiper που βρίσκεται σε απόσταση 6,5 δισ. Χιλιομέτρων από τον Ήλιο. Στις 07:33 π.μ. ώρα Ελλάδας (12:33 π.μ. EST) την 1η Ιανουαρίου, το διαστημικό σκάφος θα προσεγγίσει την Ultima Thule με ταχύτητες που φθάνουν τα 31.500 μίλια την ώρα (50.700 χιλιόμετρα την ώρα), λαμβάνοντας όσο το δυνατόν περισσότερες φωτογραφίες με ανάλυση μεταξύ 98 και 230 ποδών (30 έως 70 μέτρα) ανά εικονοστοιχείο (pixel).
Καλλιτεχνική απεικόνιση της διαστημοσυσκευής Νέοι Ορίζοντες η οποία διέρχεται από το αντικείμενο Ultima Thule. Η εικόνα αυτή δείχνει παραστατικά το πόσο κοντά θα περάσει το διαστημόπλοιο - η τρέχουσα πορεία του θα το βάλει σε απόσταση 2.200 μιλίων (3.500 χιλιόμετρα) από το μακρινό αντικείμενο της ζώνης Kuiper.
Εικονογράφηση: NASA/Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory/Southwest Research Institute
Η ιστορική προσέγγιση κοντά στο αντικείμενο Ultima Thule, γνωστό και ως 2014 MU69, θα είναι η πρώτη πτήση σε ενα αντικειμένου της ζώνης του Kuiper. Κατά τη διάρκεια της πτήσης, θα μάθουμε αν το Ultima Thule είναι ένα κλειστό δυαδικό σύστημα, ενα δυαδικό σύστημα επαφής (στο οποίο δύο κομμάτια αγγίζουν το ενα το άλλο) ή κάτι τελείως διαφορετικό. Το αντικείμενο, ή τα αντικείμενα, έχουν περίπου 19 μίλια διάμετρο (30 χιλιόμετρα) και ακανόνιστο σχήμα. Χρησιμοποιώντας τα πολλά όργανα του, το (μη επανδρωμένο) σκάφος Νέοι Ορίζοντες θα χαρτογραφήσει επίσης την επιφανειακή γεωλογία του αντικειμένου για να εξακριβωθεί από τους επιστήμονες το πώς σχηματίστηκε. Επίσης θα μετρήσουν τη θερμοκρασία της επιφάνειας, καθώς και θα αναζητήσουν σημάδια δραστηριότητας που μοιάζουν με κομήτη (όπως λιωμένο πάγο), ανάμεσα σε άλλους στόχους της αποστολής.
Η Σελήνη θα πρέπει να δεχτεί τουλάχιστον ένα ζευγάρι νέων ρομποτικών επισκεπτών το 2019.
Το διαστημικό μη επανδρωμένο σκάφος Chang'e 4 της Κίνας, το οποίο εκτοξεύτηκε στις 8 Δεκεμβρίου του 2018, αναμένεται να φτάσει στην επιφάνεια της λεγόμενης αθέατης πλευράς της Σελήνης στις 3 Ιανουαρίου ή πιθανότατα νωρίτερα. Ο χώρος προσγείωσης είναι ο κρατήρας Von Kármán μήκους 110 μιλίων (180 χιλιομέτρων), ένας κρατήρας ο οποίος δημιουργήθηκε από πτώση ουράνιου αντικειμένου στο νότιο ημισφαίριο της Σελήνης. Επειδή θα βρίσκεται στην αθέατη πλευρά της Σελήνης, το CE-4 θα επικοινωνεί με τη Γη μέσω του Κινεζικού δορυφόρου αναμετάδοσης Queqiao, ο οποίος εκτοξεύτηκε τον περασμένο τον Μάιο.
Εικόνα: NAOC
Εάν η αποστολή είναι επιτυχής, θα έχουμε την πρώτη "απαλή" προσγείωση, και προσεκτική εξέταση της αθέατης πλευράς της Σελήνης, σύμφωνα με το Γραφείο Επιστήμης και Τεχνολογίας της Εθνικής Άμυνας της Κίνας. Το όχημα προσσελήνωσης ένα εξάτροχο όχημα θα μετρήσει τη θερμοκρασία της σεληνιακής επιφάνειας, θα αναλύσει τους σεληνιακούς βράχους, τη σκόνη, και θα μελετήσει επίσης και τις κοσμικές ακτίνες. Η αποστολή θα καθορίσει επίσης εάν η περιοχή είναι αρκετά "ήσυχη" από την ανθρώπινη τεχνολογική δραστηριότητα για την κατασκευή ενός ραδιοτηλεσκοπίου βαθέος διαστήματος. Η αποστολή εκτιμάται οτι θα διαρκέσει τουλάχιστον τρεις μήνες.
Κάποια στιγμή κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2019, η Ινδία θα εκτοξεύσει το δικό της ρομποτικό όχημα (rover) προς τη Σελήνη στο πλαίσιο της αποστολής GSLV-F10 / Chandrayaan-2 του Ινδικού Οργανισμού Εξερεύνησης του Διαστήματος (Indian Space Research Organization). Ένα εξάτροχο ρομποτικό όχημα θα κινηθεί γύρω από μια θέση προσσελήνωσης κοντά στο νότιο πόλο της Σελήνης, παρατηρώντας την σεληνιακή επιφάνεια, διαβιβάζοντας δεδομένα πίσω στη Γη. Πάνω από αυτό το όχημα, το ρόβερ που λένε και στην αγγλική, ο δορυφόρος Chandrayaan-2 θα συλλέξει επιστημονικές πληροφορίες σχετικά με τη σεληνιακή τοπογραφία, τα ορυκτά και την σχεδόν ανύπαρκτη ατμόσφαιρα της σελήνης, αναζητώντας επίσης σημάδια υδάτινου πάγου.
Και ποιος ξέρει, ίσως μια ομάδα που συμμετέχει στο Lunar XPrize θα προσσεληνώσει τελικά ένα τέτοιο ρόβερ στη Σελήνη....όμως, θα το πιστέψουμε όταν το δούμε πάνω στο έδαφος του φυσικού μας δορυφόρου...
Η διαστημοσυσκευή Hayabusa2 θα συλλέξει δείγματα από τον αστεροειδή Ryugu
Ελπίζουμε κάποια στιγμή στις αρχές του 2019, στα τέλη Ιανουαρίου, η Ιαπωνική διαστημοσυσκευή Hayabusa2 θα εξαγάγει δείγματα επιφάνειας από τον αστεροειδή Ryugu. Ο Ιαπωνικός Οργανισμός Εξερεύνησης Ατμόσφαιρας και Διαστήματος (Japan Aerospace Exploration Agency JAXA) προσπαθεί ακόμα να βρει το τέλειο σημείο για το Hayabusa2, ώστε να επιτύχει στο έργο του, καθώς οι επίπεδες περιοχές σε αυτό το διαστημικό βράχο αποδεικνύονται δύσκολο να βρεθούν.
Τον Δεκέμβριο του 2019, η διαστημοσυσκευή θα πάρει τα τελευταία δείγματα, και θα ξεκινήσει το ταξίδι της πίσω στη Γη. Αν όλα πάνε καλά, θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που ένα τέτοιο διαστημικό σκάφος έχει εξαγάγει δείγματα από έναν αστεροειδή φέρνοντάς τα στη Γη για ανάλυση.
Εμπορικές, τελικές δοκιμαστικές πτήσεις πληρώματος
Η σύμβαση της NASA με τη Ρωσία λήγει τον Απρίλιο, επομένως είναι επιτακτική ανάγκη ο διαστημικός οργανισμός να βρει άλλα μέσα για να στείλει αστροναύτες στο διάστημα. Ο ιδιωτικός τομέας είναι παρών στην περίπτωση αυτή, και το 2019 υπόσχεται να είναι το έτος κατά το οποίο οι Ηνωμένες Πολιτείες αποκαθιστούν τελικά την ικανότητά τους να έχουν πρόσβαση αυτοτελώς στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό - κάτι που δεν μπόρεσε να γίνει μετά το πέρας του προγράμματος του διαστημικού λεωφορείου τον Ιούλιο του 2011.
Στις 17 Ιανουαρίου, η εταιρεία SpaceX, σε συνεργασία με το εμπορικό πρόγραμμα πληρωμάτων της NASA, θέλει να χρησιμοποιήσει έναν πύραυλο Falcon 9 για να εκτοξεύσει ένα μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος Dragon προς τον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS). Σε περίπτωση που η δοκιμή αυτή πάει καλά, μια επανδρωμένη αποστολή θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί νωρίτερα από τις 18 Ιουνίου. Οι αστροναύτες της NASA Doug Hurley και Bob Behnken έχουν αξιολογηθεί και εγκριθεί για αυτή την αποστολή.
Εικόνα:Boeing
Τον Μάρτιο, ένας πύραυλος Atlas 5 της United Launch Alliance θα εκτοξεύσει το CST-100 Starliner το πρώτο μη επανδρωμένο όχημα της Boeing προς τον ΔΔΣ. Μια μεταγενέστερη δοκιμασία πληρώματος, με τον αστροναύτη της Boeing Chris Ferguson και τους αστροναύτες της NASA Eric Boe και Nicole Mann, είναι πιθανό να γίνει τον Αύγουστο, σύμφωνα με τη NASA.
Εικόνα: Blue Origin
Η διαστημική εταιρεία του Jeff Bezos, η Blue Origin, αναμένεται επίσης να πραγματοποιήσει αποστολές τόσο επανδρωμένες όσο και μη επανδρωμένες το 2019 με το υποτροχιακό όχημα New Shepard, με ημερομηνίες που δεν έχουν ακόμα καθοριστεί.
Opportunity Rover, σε παρακαλώ επικοινώνησε με το σπίτι σου
Το ρομποτικό όχημα (ρόβερ) Opportunity της NASA έχει "σιωπήσει" από τις 10 Ιουνίου, όταν μια καταιγίδα σκόνης σε πλανητική κλίμακα έπληξε το όχημα ρίχνοντας το σε κατάσταση...χειμερίας νάρκης από την οποία δεν κατάφερε ακόμη να ξυπνήσει.
Εικόνα: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona
Οι ελεγκτές της αποστολής προσπαθούν να ακροαστούν το ρομποτικό όχημα μέσα σε ένα ευρύ φάσμα χρόνων και συχνοτήτων χρησιμοποιώντας τον δέκτη ραδιοεπιστήμης Deep Space Network (DNS), αλλά χωρίς αποτέλεσμα. Η NASA θα συνεχίσει τις προσπάθειές της τις ερχόμενες εβδομάδες και μήνες, αλλά αν το Opportunity αποτύχει να "τηλεφωνήσει στο σπίτι", οι ελεγκτές της αποστολής θα πρέπει τελικά με μεγάλη τους λύπη να κηρύξουν την 15ετή αποστολή τελειωμένη.
Επιτυχημένη εδαφική διάτρηση στον πλανήτη Άρη
Τα νέα για το ρομποτικό όχημα Opportunity είναι λυπηρά, αλλά τουλάχιστον το Curiosity συνεχίζει να κάνει προόδους. Να λάβουμε υπόψιν μας οτι πλέον στον κόκκινο πλανήτη υπάρχει επίσης και η διαστημοσυσκευή InSight της NASA, η οποία προσεδαφίστηκε στον πλανήτη Άρη στα τέλη Νοεμβρίου. Η στάσιμη αυτή διαστημοσυσκευή θα πρέπει να ξεκινήσει τη γεώτρηση στην επιφάνεια του Άρη στα τέλη Ιανουαρίου ή αρχές Φεβρουαρίου.
Εικόνα: NASA/JPL-Caltech
Τα μέλη της ομάδας του InSight θα τελειώσουν την ανάπτυξη του σεισμομέτρου τον Ιανουάριο, και θα εποπτεύουν για Αρειανούς σεισμούς (marsquakes). Γύρω από αυτό το χρονικό διάστημα, η διαστημοσυκευή θα χρησιμοποιήσει τον ρομποτικό της βραχίονα για να ρυθμίσει τον αισθητήρα θερμότητας. Ο στόχος της αποστολής είναι να ενισχύσει την κατανόηση μας για τον πλανητικό σχηματισμό και της εσωτερικής γεωλογίας του Άρη. Για το σκοπό αυτό, το InSight θα χρησιμοποιήσει τα εργαλεία του για τη μέτρηση της σεισμικής δραστηριότητας, της θερμοκρασίας και της πίεσης του αέρα.
Διαστημικό σκάφος σε...εφόρμηση !
Ετοιμαστείτε για όλο και πιο παραστατικές φωτογραφίες του πλανήτη Δία και του Ήλιου, ευγενική προσφορά των διαστημοσυσκευών Juno και Parker Solar Probe.
Εικόνα: NASA/JPL-Caltech/SwRI/MSSS/Gerald Eichstädt/ Seán Doran
Η διαστημοσυσκευή Juno της NASA έχει προγραμματιστεί για περισσότερα περάσματα πάνω από τον πλανήτη Δία το 2019 - ένα τέτοιο πέρασμα (ή perijove) είναι η πλησιέστερη τροχιακή προσέγγιση ενός αντικειμένου στο κέντρο του πλανήτη Δία. Το 18ο πέρασμα του Juno θα πραγματοποιηθεί στις 17 Φεβρουαρίου, και το 19ο στις 6 Απριλίου. Το Juno έχει ήδη δώσει εξαιρετικά λεπτομερείς λήψεις από τις κορυφές των νεφών του πλανήτη Δία, και πλησιάζει όλο και περισσότερο στον μεγαλοπρεπή αέριο γίγαντα.
Εικόνα: NASA/Naval Research Laboratory/Parker Solar Probe.
Εν τω μεταξύ, η ερευνητική διαστημοσυσκευή Parker Solar Probe θα συνεχίσει την ιστορική, αλλά τελικά ...καταδικασμένη, αποστολή του να «αγγίξει τον Ήλιο». Το δεύτερο και το τρίτο περιήλιο του - τα σημεία στα οποία είναι πιο κοντά στον ήλιο κατά τη διάρκεια της τροχιάς του - έχουν προγραμματιστεί για τις 4 Απριλίου και την 1η Σεπτεμβρίου. Στις 26 Δεκεμβρίου, η διαστημοσυσκευή Parker πραγματοποίησε τη δεύτερη βαρυτική της υποβοήθηση (βαρυτική σφενδόνη) του από τον πλανήτη Αφροδίτη. Οι προσεγγίσεις αυτές θα οδηγήσουν σε σημαντικά νέα στοιχεία για τον Ήλιο, όπως η φύση του ηλιακού στέμματος, καθώς και η ικανότητά του να "εξαπολύει" ηλιακές καταιγίδες.
Εορτασμοί για την 50η επέτειο της προσσελήνωσης του Απόλλων 11.
Η 16η Ιουλίου του 2019 θα είναι η 50η επέτειος της προσσελήνωσης του Απόλλων 11. Αναμείνατε για τόνους υλικού κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης τους ερχόμενους μήνες...
Αναμνηστικά κέρματα για τα 50 χρόνια της προσσελήνωσης του Απόλλων 11.
Εικόνα: U.S. Mint/NASA
Έχουν προγραμματιστεί ορισμένες εκδηλώσεις για τον εορτασμό αυτού του σημαντικού ιστορικού γεγονότος, μεταξύ των οποίων το Apollopalooza 2019 (γιορτή στο μουσείο Rockies Air and Space στο Ντένβερ), το Appolo Gala Celebrations στο Διαστημικό Κέντρο Κένεντι και το Summer Moon Festival της Wapakoneta στο Οχάιο. Επίσης, το νομισματοκοπείο των ΗΠΑ θα κυκλοφορήσει αναμνηστικά κέρματα για τη 50η επέτειο της αποστολής Απόλλων 11 στις 24 Ιανουαρίου, τα οποία δείχνουν να είναι πολύ καταπληκτικά.
Η εκτόξευση του διαστημικού τηλεσκοπίου CHEOPS
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) σχεδιάζει να εκτοξεύσει το διαστημικό τηλεσκόπιο CHEOPS (Χέοψ) κάπου τον Οκτώβριο ή τον Νοέμβριο. Μόλις τεθεί σε τροχιά, αυτό το διαστημικό τηλεσκόπιο θα "κυνηγήσει" τους εξωηλιακούς πλανήτες, ιδιαίτερα τις Υπεργαίες, δηλαδή εκείνους τους πλανήτες τους οποίους το μέγεθος κυμαίνεται μεταξύ της Γης και του πλανήτη Ποσειδώνα.
Καλλιτεχνική απεικόνιση του διαστημικού τηλεσκοπίου CHEOPS.
Εικόνα: ESA
Το ΔΤ CHEOPS θα εκτοξευτεί από έναν πύραυλο Soyuz, και θα τεθεί σε μια τροχιά περίπου 430 μίλια (700) χιλιόμετρα πάνω από τη Γη. Το CHEOPS θα χρησιμοποιήσει την δοκιμασμένη και αξιόπιστη μέθοδο της πλανητικής διάβασης, μια μεθόδου για σημάδια εξωπλανήτων η οποία βασίζεται στην ανίχνευση αστεριών στα οποία εξωπλανήτες περνούν μπροστά από τον αστρικό τους δίσκο. Το CHEOPS έπρεπε αρχικά να εκτοξευτεί το 2015, δηλαδή μιλάμε εδώ για μια μεγάλη αργοπορία...
Ουράνια θαύματα !
Για τους παρατηρητές του ουρανού, το 2019 θα παρουσιάσει μερικά ενδιαφέροντα αστρονομικά φαινόμενα.
Μια ολική έκλειψη Σελήνης στις 21 Ιανουαρίου θα είναι ορατή στους παρατηρητές της Βόρειας και της Νότιας Αμερικής, του Ανατολικού Ειρηνικού Ωκεανού, του δυτικού Ατλαντικού Ωκεανού και των ακραίων περιοχών της Ευρώπης και της Αφρικής. Στις 2 Ιουλίου, μια ολική έκλειψη ηλίου θα είναι ορατή στους παρατηρητές σε τμήματα του νότιου Ειρηνικού Ωκεανού, της κεντρικής Χιλής και της κεντρικής Αργεντινής.
Εικόνα: NASA
Θα δούμε τρεις Υπερπανσέληνους το 2019: στις 21 Ιανουαρίου, 19 Φεβρουαρίου και 21 Μαρτίου. Υπερπανσέληνο έχουμε όταν η Σελήνη βρίσκεται στην πλησιέστερη προσέγγισή της προς τη Γη (περίγειο), κάνοντας την να φαίνεται ελαφρώς μεγαλύτερη και φωτεινότερη από το συνηθισμένο.
Ο πλανήτης Δίας θα βρίσκεται σε αντίθεση ή την πλησιέστερη προσέγγισή της στη Γη στις 10 Ιουνίου, οπότε θα φανεί μεγάλος και φωτεινός. Ο πλανήτης Ουρανός θα κάνει το ίδιο στις 27 Οκτωβρίου.
Στις 11 Νοεμβρίου, θα δούμε μια σπάνια διέλευση του πλανήτη Ερμή από τον Ήλιο. Αυτό δεν συμβαίνει πολύ συχνά και δεν θα συμβεί ξανά μέχρι το 2039. Με την χρήση ενός εγκεκριμένου ηλιακού φίλτρου σε ένα τηλεσκόπιο, οι ερασιτέχνες αστρονόμοι θα μπορούν να παρατηρήσουν τον μικροσκοπικό μαύρο δίσκο του πλανήτη Ερμή να κινείται πάνω στον ηλιακό δίσκο. Αυτή η διέλευση θα είναι ορατή στους παρατηρητές στην ανατολική Βόρεια Αμερική, το Μεξικό, την Κεντρική Αμερική, τη Νότια Αμερική και σε μέρη της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Αφρικής.
Η τελευταία διέλευση του πλανήτη Ερμή στις 9 Μαΐου του 2016 φωτογραφημένη από την ομάδα μας.
Στην Ελλάδα το φαινόμενο θα αρχίσει (πρώτη επαφή) στις 14:38, και θα είναι ορατό έως το μέσο του περίπου, στις 17:12 (αληθής ορίζοντας), και θα περατωθεί (κάτω από τον ορίζοντα) στις 20:05
Αρθρογράφος:
……………….*………………..
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο
Facebook:
Και στο blog: Αστρονομία και
Επιστήμη
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές
του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
Για
διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα,
γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com η
αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική
σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα
απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας
για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη
στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς
την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με
την πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε
επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το
θέμα του άρθρου.
Για την ομάδα : @Aratosastronomy
