Τι ακριβώς είναι ένα Νεφέλωμα ;
Ένα νεφέλωμα είναι ένα γιγάντιο νέφος από αέριο και κοσμική σκόνη στο διάστημα. Ορισμένα νεφελώματα (περισσότερο από ένα νεφέλωμα) προέρχονται από το αέριο και τη σκόνη που απορρίπτονται από την έκρηξη ενός αστέρα ο οποίος έφθασε στο τέλος της ζωής του, ενός υπερκαινοφανή, κατά την επίσημη ορολογία, ή σουπερνόβα όπως συνηθίζεται να λέγεται πιο απλοποιημένα. Άλλα νεφελώματα είναι περιοχές όπου αρχίζουν να σχηματίζονται νέα αστέρια. Για το λόγο αυτό, κάποια νεφελώματα ονομάζονται και "αστρικά βρεφοκομεία".
Αυτοί οι πύργοι από κοσμική σκόνης και αερίου αποτελούν μέρος του Νεφελώματος του Αετού (Μ16). Λέγονται και "Πυλώνες της Δημιουργίας" και αποτελούν μέρος μιας ενεργού περιοχής σχηματισμού αστεριών μέσα στο νεφέλωμα. Εικόνα: NASA, ESA and the Hubble Heritage Team (STScI/AURA)
Πώς σχηματίζονται αστέρια μέσα σε ένα νεφέλωμα;
Σε αυτή την εικόνα του νεφελώματος της τρόπιδας, μπορείτε να εντοπίσετε μικροσκοπικά κίτρινα και λευκά σημεία μέσα σε ροζ νέφη σκόνης. Αυτές τα μικροσκοπικές κουκίδες είναι νεοσύστατα αστέρια! Εικόνα:NASA/JPL-Caltech/University of Colorado
Τα νεφελώματα αποτελούνται από σκόνη και αέρια - κυρίως Υδρογόνο και Ήλιο. Η σκόνη και τα αέρια σε ένα νεφέλωμα είναι κατανεμημένα σε μεγάλη έκταση, αλλά η βαρύτητα μπορεί να αρχίσει σιγά-σιγά να δημιουργεί συστάδες σκόνης και αερίου. Καθώς αυτές οι συγκεντρώσεις μεγαλώνουν ολοένα και περισσότερο, η βαρύτική τους ισχύ τους γίνεται ισχυρότερη.
Τελικά, η συσσώρευση σκόνης και αερίου γίνεται τόσο μεγάλη που καταρρέει από τη δική της βαρύτητα. Η κατάρρευση αυτή προκαλεί τη θέρμανση του υλικού στο κέντρο του νέφους - και αυτός ο ζεστός πυρήνας είναι η αρχή της δημιουργίας ενός αστεριού.
Που βρίσκονται τα νεφελώματα:
Τα νεφελώματα υπάρχουν στο διάστημα μεταξύ των αστεριών - επίσης γνωστό και ως "διαστρικός χώρος". Το πλησιέστερο γνωστό νεφέλωμα στη Γη ονομάζεται νεφέλωμα της Έλικας. Είναι το κατάλοιπο ενός νεκρού αστέρα - πιθανώς ενός αστέρα όπως ο Ήλιος μας. Είναι περίπου 700 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι αν μπορούσατε να ταξιδέψετε με την ταχύτητα του φωτός, σας χρειαζόταν 700 χρόνια για να φτάσετε εκεί!
Αυτή η εικόνα μπορεί να μοιάζει με ένα "ανατριχιαστικό" μάτι, αλλά στη πραγματικότητα είναι ένα νεφέλωμα! Το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA έλαβε την εικόνα αυτή του νεφελώματος της Έλικας, το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Υδροχόου - περίπου 700 έτη φωτός μακριά από τη Γη. Εικόνες: Credit: NASA/JPL-Caltech/Univ. of Arizona
Πως ξέρουμε πως είναι ένα νεφέλωμα;
Οι αστρονόμοι χρησιμοποιούν πολύ ισχυρά τηλεσκόπια για να τραβήξουν φωτογραφίες από τα μακρινά νεφελώματα. Τα διαστημικά τηλεσκόπια, όπως το διαστημικό τηλεσκόπιο Spitzer της NASA και το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, έχουν τραβήξει πολλές εικόνες μακρινών νεφελωμάτων.
