Δευτέρα 7 Μαΐου 2018

Ένας συναρπαστικός αστρικός κόσμος

Δείτε μερικές από τις ωραιότερες εικόνες αστέρων που έχουν ληφθεί ποτέ, από το Ευρωπαϊκό Νότιο Παρατηρητήριο (ESO)


Υπέρυθρη εικόνα αστρικού βρεφοκομείου στον αστερισμό του Μονόκερου από το ερευνητικό τηλεσκόπιοVISTA.

Αυτή η δραματικά εκπληκτική υπέρυθρη εικόνα δείχνει την περιοχή σχηματισμού νέων άστρων με την ονομασία Μονόκερος R2, η οποία βρίσκεται 2700 έτη φωτός περίπου στον αστερισμό του Μονόκερου (Unicorn). Η εικόνα δημιουργήθηκε από εκθέσεις στη ζώνη της εγγύς στο υπέρυθρο ακτινοβολίας Y, J και Ks που λήφθηκαν από το τηλεσκόπιο έρευνας VISTA στο αστεροσκοπείο Παρανάλ (Paranal Observatory) του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO). Το αντικείμενο Monoceros R2 είναι ένας συνδυασμός από τεράστια, και καυτά νεαρά αστέρια που φωτίζουν μια όμορφη συγκέντρωση νεφελωμάτων ανάκλασης, ενσωματωμένα σε ένα μεγάλο μοριακό νέφος
Εικόνα: ESO/J. Emerson/VISTA. Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit 


Μια δραματική προσέγγιση σχηματισμού άστρων.

Αυτή η πολύ λεπτομερής εικόνα ενισχυμένου χρώματος (enhanced-colour image) από το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του ΕΝΠ (ESO’s Very Large Telescope) δείχνει τα δραματικά αποτελέσματα  νεαρών άστρων πάνω στη κοσμική σκόνη και το αέριο από το οποίο γεννήθηκαν, στην περιοχή σχηματισμού άστρων NGC 6729. Τα νεογέννητα αστέρια είναι αόρατα σε αυτή την εικόνα, πίσω από τα νέφη σκόνης στο πάνω αριστερό μέρος της εικόνας, αλλά το υλικό που εκτοξεύουν συντρίβεται στο περιβάλλον με ταχύτητες που μπορεί να φθάσουν μέχρι και το ένα εκατομμύριο χιλιόμετρα την ώρα. Αυτή η εικόνα λήφθηκε από το όργανο FORS1 και καταγράφει τη σκηνή κάτω από το φως του λαμπερού Υδρογόνου και Θείου
Εικόνα: ESO/Sergey Stepanenko


Ένα εκατομμύριο αστέρια

Σε αυτή την αξιοθαύμαστη σύνθετη εικόνα, μωσαϊκό όπως είναι και η ξενική της ονομασία, από το τηλεσκόπιο έρευνας VISTA, βλέπουμε πολύ βαθιά μέσα στη "σκονισμένη" καρδιά του Γαλαξία μας στον αστερισμό του Τοξότη. Περίπου ένα εκατομμύριο αστέρια αποκαλύπτονται σε αυτήν την εικόνα, τα περισσότερα από αυτά δεν φαίνονται σε εικόνες ορατού φωτός. Εκτός από την απορρόφηση του φωτός, η κοσμική σκόνη επίσης σκεδάζει, διασκορπίζει δηλαδή το μπλε φως από τα μακρινά αστέρια, κάνοντας έτσι το κεντρικό τμήμα αυτού του τεράστιου αστρικού τοπίου να φαίνεται πολύ κόκκινο. Αυτή η εικόνα είναι ένα ψηφιδωτό που δημιουργήθηκε από εικόνες του VISTA, οι οποίες έχουν ληφθεί μέσω φίλτρων Y, J και Ks στο τμήμα της ΗΜ ακτινοβολίας που είναι κοντά στο υπέρυθρο φάσμα. Η εικόνα καλύπτει έκταση περίπου 2 μοίρες επί 1,5 μοίρες . Ο συνολικός χρόνος έκθεσης για αυτό το μωσαϊκό ήταν μόνο 80 δευτερόλεπτα. Εικόνα: ESO/VISTA. Acknowledgment: Cambridge Astronomical Survey Unit 


Εικόνα ενός "νήματος" σχηματισμού άστρων στον αστερισμό του  Ταύρου

Η εικόνα αυτή από το τηλεσκόπιο APEX, η οποία απεικονίζει ένα μέρος του μοριακού νέφους το οποίο βρίσκεται στον αστερισμό του Ταύρου (Taurus Molecular Cloud), παρουσιάζει ένα ελικοειδές νήμα κοσμικής σκόνης περισσότερο από δέκα έτη φωτός σε μήκος. Μέσα σε αυτό,είναι κρυμμένα νεογέννητα άστρα, καθώς και πυκνά νέφη αερίου τα οποία βρίσκονται στα πρόθυρα της κατάρρευσης για να σχηματίσουν ακόμα περισσότερα αστέρια. Οι κόκκοι της κοσμικής σκόνης είναι τόσο κρύοι ώστε παρατηρήσεις σε υποχιλιοστομετρικά μήκη κύματος, όπως αυτά που δημιουργούνται από τη φωτογραφική μηχανή LABOCA στο τηλεσκόπιο  APEX, είναι απαραίτητες για την ανίχνευση της εξασθενημένης λάμψης τους. Η εικόνα αυτή εμφανίζει δύο περιοχές μέσα στο νέφος: το επάνω δεξιά μέρος του νήματος που φαίνεται εδώ είναι το Barnard 211, ενώ το κάτω αριστερό μέρος είναι το Barnard 213.

Οι παρατηρήσεις σε υποχιλιοστομετρικά μήκη κύματος από την κάμερα LABOCA στο τηλεσκόπιο APEX, αποκαλύπτουν τη θερμότητα της κοκκώδους σκόνης, η οποία απεικονίζεται εδώ σε πορτοκαλί τόνους. Δημιουργείται με αυτό το τρόπο μια εικόνα της περιοχής από την υπέρθεση (superimpose) της κοσμικής σκόνης στο ορατό φως, η οποία αποκαλύπτει το πλούσιο υπόβαθρο των αστεριών. Το φωτεινό αστέρι πάνω από το νήμα είναι ο φ Tαύρου. Εικόνα:ESO/APEX (MPIfR/ESO/OSO)/A. Hacar et al./Digitized Sky Survey 2. Acknowledgment: Davide De Martin  


Ο αστέρας Άλφα (α) Κενταύρου και το περιβάλλον του.
  
Αυτή η εικόνα ευρέως πεδίου του ουρανού που βρίσκεται γύρω από το λαμπερό αστέρι Άλφα (α) Κενταύρου δημιουργήθηκε από φωτογραφικές εικόνες που αποτελούν μέρος της Ψηφιοποιημένης Εποπτείας του Ουρανού 2 (Digitized Sky Survey 2). Το αστέρι εμφανίζεται τόσο μεγάλο εξαιτίας της σκέδασης του φωτός από τα οπτικά τηλεσκόπια καθώς και στη λεγόμενη φωτογραφική γαλάκτωση (photographic emulsion). Ο αστέρας Άλφα (α) Κενταύρου είναι το πλησιέστερο αστρικό σύστημα στο Ηλιακό μας Σύστημα.
Εικόνα: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin 


Μεταβλητοί αστέρες Κοντά στο Γαλαξιακό Κέντρο

Σε αυτή την εικόνα, η οποία λήφθηκε από το τηλεσκόπιο έρευνας υπέρυθρων VISTA (VISTA infrared survey telescope), από το πρόγραμμα Via Lactea (VVV) του ΕΝΠ (ESO), απεικονίζεται το κεντρικό τμήμα του Γαλαξία μας. Ενώ οι μεταβλητοί αστέρες συνήθως είναι κρυμμένοι πίσω από σκούρα σκόνη, οι υπέρυθρες δυνατότητες του τηλεσκοπίου VISTA επιτρέπουν τη μελέτη αστέρων κοντά στο γαλαξιακό κέντρο.

Μέσα σε αυτό το πεδίο, οι αστρονόμοι ανίχνευσαν αρκετά αρχαία αστέρια, γνωστά ως RR Lyrae. Καθώς τα άστρα RR Lyrae βρίσκονται συνήθως σε αρχαίους αστρικούς πληθυσμούς ηλικίας άνω των 10 δισεκατομμυρίων ετών, η ανακάλυψη αυτή υποδηλώνει ότι το πυκνό κέντρο του Γαλαξία μας έχει αναπτυχθεί πιθανότατα μέσα από τη συγχώνευση αρχέγονων αστρικών σμηνών
Εικόνα: ESO/VVV Survey/D. Minniti


Ένας δακτύλιος σκόνης γύρω από το γηραιό, διπλό άστρο IRAS 08544 4431

Το Συμβολόμετρο του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου (VLTI ) στο τηλεσκόπιο Paranal του ΕΝΠ στη Χιλή συνέλαβε τη λεπτομερέστερη εικόνα που λήφθηκε ποτέ από τον σκονισμένο δίσκο γύρω από το ζευγάρι των ηλικιωμένων αστέρων IRAS 08544-4431. Για πρώτη φορά τέτοιοι δίσκοι μπορούν να συγκριθούν με τους δίσκους γύρω από νεαρά αστέρια - και δείχνουν εκπληκτικά παρόμοια μεταξύ τους. Είναι ακόμη πιθανό ότι ένας δίσκος που εμφανίζεται στο τέλος της ζωής ενός αστεριού μπορεί επίσης να δημιουργήσει μια δεύτερη γενιά πλανητών.

Η  ένθετη εικόνα εμφανίζει την επανακατασκευασμένη εικόνα από το VLTI, αφαιρώντας το φωτεινότερο κεντρικό αστέρι. Η εικόνα του φόντου δείχνει το περιβάλλον αυτού του αστέρα, ο οποίος βρίσκεται στον αστερισμό του Ιστίου
Εικόνα: ESO/Digitized Sky Survey 2. Acknowledgement: Davide De Martin


Οι φλόγες του Μπετελγκέζ 

Αυτή η εικόνα του εκπληκτικού νεφελώματος, το οποίο υπάρχει γύρω από το έντονα ερυθρό υπεργίγαντα αστέρα Μπετελγκέζ δημιουργήθηκε από εικόνες οι οποίες λήφθηκαν με την υπέρυθρη κάμερα VISIR που διαθέτει το πολύ μεγάλο τηλεσκόπιο (VLT) του ΕΝΠ. Αυτή η δομή, που μοιάζει με φλόγες οι οποίες προέρχονται από τον αστέρα, σχηματίζεται επειδή ο μεγαλοπρεπής υπεργίγαντας αποβάλλει το υλικό του στο διάστημα. Οι παλαιότερες παρατηρήσεις από το όργανο προσαρμοστικής οπτικής NACO (NaCo Nasmyth Adaptive Optics System) των συγκεντρώσεων αυτών αναπαράγονται στον κεντρικό δίσκο. Ο μικρός κόκκινος κύκλος στη μέση έχει διάμετρο περίπου 4,5 φορές της τροχιάς της Γης, και αντιπροσωπεύει τη θέση της ορατής επιφάνειας του Μπετελγκέζ. Ο μαύρος δίσκος αντιστοιχεί σε ένα πολύ λαμπερό μέρος της εικόνας που καλύπτεται τεχνικά, για να επιτρέψει την θέαση του νεφελώματος.
 Εικόνα: ESO/P. Kervella


Εικόνα ευρέως πεδίου της περιοχής R του αστερισμού του Νοτίου Στεφάνου 

Αυτή η εντυπωσιακή εικόνα ευρέως  πεδίου δείχνει την περιοχή γύρω από το αστέρι R του αστερισμού του Νοτίου Στεφάνου . Ένα τεράστιο νέφος σκόνης, περίπου οκτώ έτη φωτός σε μήκος, κυριαρχεί στο κέντρο της εικόνας. Το γαλανό νεφέλωμα ανάκλασης κοντά στον αστέρα, βρίσκεται ακριβώς στο κέντρο και το σφαιρωτό σμήνος NGC 6723 βρίσκεται στο πάνω δεξιά μέρος του νεφελώματος. Ο Νότιος Στέφανος είναι ένας μικροσκοπικός αστερισμός σε σχήμα στέμματος (τιάρα), που βρίσκεται δίπλα στον μεγαλύτερο αστερισμό του Τοξότη, προς την κατεύθυνση του κέντρου του Γαλαξία. Παρόλο ότι είναι αμυδρός, αυτός ο νότιος χειμωνιάτικος αστερισμός μπορεί εύκολα να εντοπιστεί σε σκοτεινούς ουρανούς σε τοποθεσίες μακριά από τη φωτορύπανση των πόλεων, λόγω του χαρακτηριστικού σχήματος και της θέσης του στον ουρανό.
 Εικόνα:Loke Kun Tan (StarryScapes.com)


Το Πεδίο γύρω από τον Κίτρινο υπεργίγαντα αστέρα HR 5171

Ο HR 5171, το φωτεινότερο αστέρι ακριβώς κάτω από το κέντρο αυτής της εικόνας ευρέως πεδίου, είναι ένα κίτρινος υπεργίγαντας, ο οποίος είναι ένας πολύ σπάνιος τύπος αστέρα, με μόνο μερικές δεκάδες από αυτό τον αστρικό τύπο να είναι γνωστά στον Γαλαξία μας. Το μέγεθός του είναι πάνω από 1300 φορές το μέγεθος του Ήλιου - πρόκειται για ένα από τα δέκα μεγαλύτερα αστέρια που ανακαλύφθηκαν μέχρι τώρα. Παρατηρήσεις με το Συμβολόμετρο του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του ΕΝΠ έδειξαν ότι είναι στην πραγματικότητα ένα διπλό άστρο, με τον συνοδό του αστέρα να βρίσκεται σε επαφή με το κύριο αστέρι. 
Εικόνα:ESO/Digitized Sky Survey 2

Από τον RICHARD HOOK
--------------------*--------------------


Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:

Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com  . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 

Για την ομάδα : @Aratosastronomy