Τα αστέρια είναι, από την προοπτική μας συμπαντικές χρονομηχανές που μπορούν να μας μεταφέρουν στο παρελθόν. Φωτίζουν με το κοσμικό τους φως τα ταξίδια μας, όπως έκανε και ο Αρκτούρος για μένα μια νύχτα.
Από τον
Το περασμένο φθινόπωρο, χάσαμε την 18χρονη σκυλίτσα μας τη Σάμυ. Ήταν μια θλιβερή περίσταση. Για χρόνια, περπατούσαμε τη νύχτα κάτω από αστέρια, τα σύννεφα, το χιόνι και τη βροχή. Τώρα, περπατώ μόνος, αλλά κρατώ στην ψυχή μου ζωντανή τη μνήμη της. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο ουρανός έχει μετατοπιστεί από το χειμώνα στην άνοιξη τόσο σε θερμοκρασία όσο και σε περιεχόμενο. Ο Ωρίωνας " περιπλανιέται" ολοένα και περισσότερο προς τα δυτικά και ένα νέο αστέρι φεγγοβολάει στα ανατολικά κάτω από τη λαβή της " Κουτάλας" του γνωστού μας τμήματος του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου : Ο αστέρας Άρκτούρος.
Λατρεύω αυτό το αστέρι. Φωτίζει πραγματικά τον ανατολικό ουρανό όχι μόνο με τη λαμπρότητα* του (είναι ο 4ος πιο φωτεινός αστέρας στον νυχτερινό ουρανό) αλλά και με το χρώμα του . Ο Αρκτούρος είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας αστέρας με ζεστή απόχρωση, σαν ένα από αυτά τα φουσκωτά φανάρια του ουρανού που θαυμάζουμε μερικές φορές σε διάφορες θερινές εκδηλώσεις.
Οι αστρονόμοι έχουν μετρήσει με ακρίβεια την απόσταση του Αρκτούρου από τη Γη σε 36,7 έτη φωτός ή 220 τρισεκατομμύρια μίλια, κάνοντας τον ένα από τα πλησιέστερα στη Γη λαμπερά αστέρια. Είναι επίσης μεγάλο - 25 φορές το μέγεθος του Ήλιου και 110 φορές φωτεινότερος από αυτόν. Εαν βάλουμε τον Αρκτούρο στη θέση του Ηλίου μας θα γεμίσει το ένα τέταρτο της απόστασης του Ερμή από τον Ήλιο!
Ενώ ο Αρκτούρος " αναβοσβήνει φωτεινά" σε φαινόμενο μέγεθος 0, αν πάρετε τον Ήλιο και τον μετακινήσατε 36,7 έτη φωτός (10 παρσέκ) από εκεί που βρίσκεται, θα λάμπει περίπου 100 φορές πιο αμυδρά (φαινόμενο μέγεθος 5). Θα χρειαστείτε ένα σκοτεινό ουρανό και μια νύχτα χωρίς φεγγάρι για να τον εντοπίσετε ! Αλλά εδώ είναι το τρελό της υπόθεσης. Ο Αρκτούρος έχει μόνο 1,08 φορές μεγαλύτερη μάζα από τον Ήλιο. Έχουν σχεδόν την ίδια ποσότητα ύλης, έτσι πώς γίνεται ο Αρκτούρος να είναι λαμπρός και ο Ήλιος μόλις που διακρίνεται; - Μιλάμε πάντα όταν ο Ήλιος θα βρισκόταν στα 10 παρσέκς.
Ο Αρκτούρος έχει ηλικία περίπου 7 δισεκατομμύρια ετών, περίπου 2 δισεκατομμύρια χρόνια παλαιότερος από τον Ήλιο. Καθώς ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ήλιο μας γερνά καταναλώνει το Υδρογόνο στο κέντρο του, και αρχίζει σταδιακά να το καίει μέσα σε ένα κέλυφος έξω από τον πυρήνα. Αρχίζει επίσης να ¨μαγειρεύει" το αέριο Ήλιο, ένα υποπροϊόν της πυρηνικής σύντηξης του Υδρογόνου που συσσωρεύεται στον πυρήνα. Πόσο βολικό να ..." αποτεφρώσεις" ένα καύσιμο για να φτιάξεις ένα άλλο!
Η μετάβαση στο πώς και τι καύσιμο καταναλώνει ένα άστρο προκαλεί την διαστολή του σε μέγεθος, σε πολλές φορές του αρχικού του μέγεθος. Ο Αρκτούρος έχει χαμηλότερη επιφανειακή θερμοκρασία από τον Ήλιο, και λόγω αυτής της διαστολής (είναι και ο λόγος που φαίνεται πορτοκαλί), έχει πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια, πράγμα που τον κάνει πολύ πιο φωτεινό.
Σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, ο Ήλιος μας θα μοιάζει με ένα τεράστιο και φωτεινό κόκκινο μπαλόνι. Όταν έρθει εκείνη η εποχή, ο Αρκτούρος, που δημιουργήθηκε πριν από τον Ήλιο και που για πάντα θα βρίσκεται ένα βήμα μπροστά, θα έχει εκτοξεύσει τον εξωτερικό του φλοιό στο διάστημα, αφήνοντας πίσω του ένα μικρό, αόρατο, με γυμνό μάτι λευκό νάνο.
Ο Αρκτούρος είναι το φωτεινό αστέρι που βλέπουμε στα δεξιά από το κέντρο σε αυτή τη φωτογραφία που λήφθηκε στις 10 το μεσημέρι νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, κοιτώντας ανατολικά. Είναι το αστέρι της α στον αστερισμό του Βοώτη (όπως είναι η επίσημη του ονομασία ), το οποίο εμφανίζεται πάνω από τον Βόρειο Στέφανο, το μικρό "περιδέραιο" από αστέρια στα κάτω αριστερά της εικόνας. Την αυγή, το αστέρι στέκεται ψηλά στον νοτιοδυτικό ουρανό.
Εικόνα: Bob King. Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας
*Μιλάμε πάντα για την φαινόμενη λαμπρότητα, δηλαδή το πόσο φωτεινό ή αμυδρό φαίνεται ένα ουράνιο αντικείμενο όπως το παρατηρούμε από τη Γη.
Πηγή
Από τον
Είναι εύκολο να εντοπίσετε τον Αρκτούρο. Απλώς ακολουθήστε το τόξο της λαβής της...
" Κουτάλας" προς τον ορίζοντα και θα πάτε κατευθείαν σε αυτόν.
Εικόνα: Bob King
Το περασμένο φθινόπωρο, χάσαμε την 18χρονη σκυλίτσα μας τη Σάμυ. Ήταν μια θλιβερή περίσταση. Για χρόνια, περπατούσαμε τη νύχτα κάτω από αστέρια, τα σύννεφα, το χιόνι και τη βροχή. Τώρα, περπατώ μόνος, αλλά κρατώ στην ψυχή μου ζωντανή τη μνήμη της. Τις τελευταίες εβδομάδες, ο ουρανός έχει μετατοπιστεί από το χειμώνα στην άνοιξη τόσο σε θερμοκρασία όσο και σε περιεχόμενο. Ο Ωρίωνας " περιπλανιέται" ολοένα και περισσότερο προς τα δυτικά και ένα νέο αστέρι φεγγοβολάει στα ανατολικά κάτω από τη λαβή της " Κουτάλας" του γνωστού μας τμήματος του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου : Ο αστέρας Άρκτούρος.
11 Μαρτίου 2018. Παρατήρηση βαθέως ουρανού στη περιοχή "Πυργιακόνι" στη Σαλαμίνα.
Η " Κουτάλα¨. Τμήμα του αστερισμού της Μεγάλης Άρκτου. Εικόνα: Δημήτρης Γκίκας και ΑΡΑΤΟΣ Παρατηρησιακή Αστρονομία Σαλαμίνας
Λατρεύω αυτό το αστέρι. Φωτίζει πραγματικά τον ανατολικό ουρανό όχι μόνο με τη λαμπρότητα* του (είναι ο 4ος πιο φωτεινός αστέρας στον νυχτερινό ουρανό) αλλά και με το χρώμα του . Ο Αρκτούρος είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας αστέρας με ζεστή απόχρωση, σαν ένα από αυτά τα φουσκωτά φανάρια του ουρανού που θαυμάζουμε μερικές φορές σε διάφορες θερινές εκδηλώσεις.
Οι αστρονόμοι έχουν μετρήσει με ακρίβεια την απόσταση του Αρκτούρου από τη Γη σε 36,7 έτη φωτός ή 220 τρισεκατομμύρια μίλια, κάνοντας τον ένα από τα πλησιέστερα στη Γη λαμπερά αστέρια. Είναι επίσης μεγάλο - 25 φορές το μέγεθος του Ήλιου και 110 φορές φωτεινότερος από αυτόν. Εαν βάλουμε τον Αρκτούρο στη θέση του Ηλίου μας θα γεμίσει το ένα τέταρτο της απόστασης του Ερμή από τον Ήλιο!
Ο Αρκτούρος, ένας πορτοκαλί γίγαντας, είναι επίσης και ο προπομπός της άνοιξης.
Εικόνα: DSS2Ο Αρκτούρος έχει ηλικία περίπου 7 δισεκατομμύρια ετών, περίπου 2 δισεκατομμύρια χρόνια παλαιότερος από τον Ήλιο. Καθώς ένα αστέρι που μοιάζει με τον Ήλιο μας γερνά καταναλώνει το Υδρογόνο στο κέντρο του, και αρχίζει σταδιακά να το καίει μέσα σε ένα κέλυφος έξω από τον πυρήνα. Αρχίζει επίσης να ¨μαγειρεύει" το αέριο Ήλιο, ένα υποπροϊόν της πυρηνικής σύντηξης του Υδρογόνου που συσσωρεύεται στον πυρήνα. Πόσο βολικό να ..." αποτεφρώσεις" ένα καύσιμο για να φτιάξεις ένα άλλο!
Η μετάβαση στο πώς και τι καύσιμο καταναλώνει ένα άστρο προκαλεί την διαστολή του σε μέγεθος, σε πολλές φορές του αρχικού του μέγεθος. Ο Αρκτούρος έχει χαμηλότερη επιφανειακή θερμοκρασία από τον Ήλιο, και λόγω αυτής της διαστολής (είναι και ο λόγος που φαίνεται πορτοκαλί), έχει πολύ μεγαλύτερη επιφάνεια, πράγμα που τον κάνει πολύ πιο φωτεινό.
Σε μερικά δισεκατομμύρια χρόνια, ο Ήλιος μας θα μοιάζει με ένα τεράστιο και φωτεινό κόκκινο μπαλόνι. Όταν έρθει εκείνη η εποχή, ο Αρκτούρος, που δημιουργήθηκε πριν από τον Ήλιο και που για πάντα θα βρίσκεται ένα βήμα μπροστά, θα έχει εκτοξεύσει τον εξωτερικό του φλοιό στο διάστημα, αφήνοντας πίσω του ένα μικρό, αόρατο, με γυμνό μάτι λευκό νάνο.
Εικόνα: Bob King. Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας
" Καθώς η σκυλίτσα μου γέρασε, έχασε τον πλήρη έλεγχο στα πίσω της πόδια της και είχε επίσης και άλλα θέματα στην υγεία της. Πριν από ένα χρόνο κάτω από έναν άλλο ανοιξιάτικο ουρανό, ήξερα πού πήγαινε όλη αυτή η κατάσταση και φοβόμουν τις αποφάσεις που θα έπρεπε να πάρω... Απολαμβάνω ακόμα τις νυχτερινές βόλτες μου, βλέποντας τα αστέρια να αλλάζουν με τις εποχές. Μερικοί αστερισμοί φέρνουν το ...μούδιασμα του χειμώνα, άλλοι πάλι κραυγάζουν τον ερχομό της άνοιξης. Ο Αρκτούρος μου θυμίζει ότι το μέλλον μεταμορφώνει τα πάντα και ότι ένα αστέρι είναι πολύ πιο εύκολο να το ξεχάσεις από ένα σκύλο."
--------------------------------------------------------------------------------------------------------
Πηγή
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές
του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης
Γκίκας.
Για
διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα,
γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com η
αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική
σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα
απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας
για δημοσίευση στο μπλόγκ
μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com .
Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη
στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την
συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την
πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε
επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το
θέμα του άρθρου.
Για την ομάδα : @Aratosastronomy
