Νέοι κόσμοι

Ανακαλύφθηκε ένα νεαρό ηλιακό σύστημα 10 έτη φωτός μακριά μας, "Με τους Ωκεανούς του να έχουν την ίδια ηλικία με της Γης και ιδανικές συνθήκες για ζωή".

  "Αυτό το αστέρι φιλοξενεί ένα πλανητικό σύστημα το οποίο επί του παρόντος υφίσταται τις ίδιες κατακλυσμιαίες διαδικασίες που συνέβησαν με το ηλιακό μας σύστημα κατά την πρώιμη ιστορία του, τη στιγμή που η Σελήνη ¨απέκτησε¨ τους περισσότερους από τους κρατήρες της, στη Γη δημιουργήθηκε το νερό στους ωκεανούς της.  και οι συνθήκες έγιναν ευνοϊκές για τη ζωή στον πλανήτη μας ", δήλωσε ο Μάσιμο Μαρένγκο (Massimo Marengo), αναπληρωτής καθηγητής φυσικής και αστρονομίας του Πολιτειακού Πανεπιστημίου της Αϊόβα.  

Ο  Μάσιμο Μαρένγκο και άλλοι αστρονόμοι βρισκόταν στο αεροσκάφος SOFIA της NΑΣA για να παρακολουθήσουν την αποστολή και να συλλέξουν τα υπέρυθρα δεδομένα για το αστέρι, Έψιλον Ηριδανού (epsilon Eridani), περίπου 10 έτη φωτός μακριά από τον ήλιο μας. Είναι παρόμοιο με τον ήλιο μας, αλλά έχει το ένα πέμπτο της ηλικίας του. Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι μπορεί να τους ¨πει¨ πολλά για την εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος.

Το αεροσκάφος με την ονομασία : Στρατοσφαιρικό* Παρατηρητήριο για την Υπέρυθρη Αστρονομία (Stratospheric Observatory for Infrared Astronomy -SOFIA) ξεκίνησε το δεύτερο μισό μιας ολονύκτιας αποστολής στις 28 Ιανουαρίου του 2015. Στράφηκε βόρεια για μια πτήση μέχρι το δυτικό Όρεγκον και έπειτα πίσω στο ερευνητικό κέντρο πτήσεων Άρμστρονγκ της ΝΑΣΑ (NASA’s Armstrong Flight Research). Κατά τη διάρκεια της πτήσης, οι πιλότοι κατεύθυναν το αεροπλάνο έτσι ώστε να ¨σκοπεύσουν¨ το τηλεσκόπιο στο κοντινό αυτό αστέρι.

Ο Μαρένγκο και άλλοι αστρονόμοι έχουν μελετήσει το αστέρι αυτό και το πλανητικό του σύστημα από το 2004. Σε επιστημονική εργασία του 2009, οι αστρονόμοι χρησιμοποίησαν στοιχεία από το διαστημικό τηλεσκόπιο Σπίτζερ (Spitzer space telescope) της NAΣA για να περιγράψουν το δίσκο του που αποτελείται από λεπτή σκόνη και υπολείμματα που απέμειναν από το πλανητικό σχηματισμό, και τις συγκρούσεις αστεροειδών και κομητών. Οι αστρονόμοι αυτοί λοιπόν αναφέρουν ότι ο δίσκος αυτός περιείχε ξεχωριστές ζώνες αστεροειδών, παρόμοιες με τις ζώνες αστεροειδών και της ζώνης του Κάϊπερ που υπάρχουν στο ηλιακό μας σύστημα.

Μια νέα επιστημονική εργασία, η οποία μόλις κυκλοφόρησε στο διαδίκτυο από το περιοδικό και ιστότοπο ¨The Astronomical Journal¨, χρησιμοποιεί τα δεδομένα από το SOFIA και το ΔΤ** Σπίτζερ για να επιβεβαιώσει ότι υπάρχουν χωριστές δομές τόσο στον εσωτερικό, όσο και στον εξωτερικό δίσκο. Οι αστρονόμοι αναφέρουν ότι περαιτέρω μελέτες θα πρέπει να καθορίσουν αν ο εσωτερικός δίσκος περιλαμβάνει μία ή δύο ζώνες θραυσμάτων.

Η Κέιτ Σου (Kate Su), εταιρικός αστρονόμος στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα και το Παρατηρητήριο του πανεπιστημίου που ονομάζεται Στιούαρτ (Department of Astronomy and Steward Observatory), είναι η επικεφαλής συγγραφέας της εργασίας. Ο Μαρένγκο είναι ένας από τους εννέα συν-συγγραφείς της εργασίας.

Ο Μαρένγκο είπε ότι τα ευρήματα είναι σημαντικά επειδή επιβεβαιώνουν ότι το άστρο Έψιλον Ηριδανού είναι ένα καλό μοντέλο των πρώτων ημερών του ηλιακού μας συστήματος και μπορεί να παρέχει σημαντικά στοιχεία για το πώς εξελίχθηκε το ηλιακό μας σύστημα.

Σημαντικός συντελεστής στα νέα αυτά ευρήματα, ήταν τα δεδομένα που ελήφθησαν κατά τη διάρκεια της πτήσης της SOFIA τον Ιανουάριο του 2015. Ο Μαρένγκο συνεργάστηκε με την Κέιτ Σου στη παγωμένη και θορυβώδη αυτή πτήση στα 13716 μέτρα  (45.000 πόδια), πάνω από σχεδόν όλους τους ατμοσφαιρικούς υδρατμούς που απορροφούν το υπέρυθρο φως που χρειάζονται οι αστρονόμοι για να δουν πλανήτες και πλανητικά θραύσματα.

Ο προσδιορισμός της δομής του δίσκου ήταν μια πολύπλοκη προσπάθεια που χρειάστηκε αρκετά χρόνια και λεπτομερή υπολογιστική μοντελοποίηση. Οι αστρονόμοι έπρεπε να χωρίσουν την ελαφρά εκπομπή του δίσκου από το πολύ λαμπερό φως που προέρχεται από το αστέρι.

"Αλλά τώρα μπορούμε να πούμε με μεγάλη σιγουριά ότι υπάρχει ένας διαχωρισμός μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών ζωνών του αστεριού", δήλωσε ο Mαρένγκο. "Υπάρχει ένα κενό που πιθανότατα δημιουργήθηκε από τους πλανήτες. Είναι κάτι που δεν έχουμε εντοπίσει ακόμα, αλλά θα εκπλαγούμε αν δεν είναι εκεί.  Για να μπορέσουμε να δούμε κάτι τέτοιο θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν τα λεγόμενα όργανα επόμενης γενιάς, ίσως το Διαστημικό Τηλεσκόπιο των 6,5 μέτρων της NASA Τζέημς Γουέμπ (James Webb space telescope), το οποίο είναι προγραμματισμένο να εκτοξευτεί τον Οκτώβριο του 2018. "

 Χρειάζεται πολύς χρόνος και προσεκτικές μελέτες σε αυτό το κοντινό αστέρι και το τον δίσκο των συντριμμιών του. Αλλά ο Μαρένγκο δήλωσε ότι πραγματικά αυτή η ανακάλυψη γυρίζει τους αστρονόμους πίσω στο χρόνο.

¨Το βραβείο στο τέλος αυτού του δρόμου είναι να κατανοήσουμε την πραγματική δομή που υπάρχει στον δίσκο ύλης του αστέρα Έψιλον Ηριδανού δίσκου , καθώς και τις αλληλεπιδράσεις του με την ομάδα των πλανητών που πιθανόν να κατοικούν στο σύστημά του", γράφει ο Mαρένγκο σε ένα ενημερωτικό δελτίο σχετικά με το πρόγραμμα . ¨Το  SOFIA, με τη μοναδική του ικανότητα να συλλαμβάνει το υπέρυθρο φως στον ξηρό Στρατοσφαιρικό ουρανό, είναι ότι πιο κοντινό υπάρχει σε ….χρονομηχανή , αποκαλύπτοντας μια γεύση από το αρχαίο παρελθόν της Γης παρατηρώντας το παρόν ενός κοντινού νεαρού ήλιου¨.

-------------------------------0---------------------------

Εικόνα 1: NASA and pics-about-space.com

Εικόνα 2. Η ατμόσφαιρα της Γης αποτελείται από πολλά στρώματα. Το μεγαλύτερο μέρος της υπεριώδους ακτινοβολίας από τον ήλιο απορροφάται από το όζον της στρατόσφαιρας (στρώμα του όζοντος) που βρίσκεται σε ύψος 17-26 χιλιόμετρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας. 

*Στρατοσφαιρικό ονομάζεται λόγω των μελετών που εκτελεί στην Στρατόσφαιρα της Γης.

**ΔΤ= Διαστημικό Τηλεσκόπιο

Πηγή

Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

         

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.

Για διορθώσεις, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com

@Aratosastronomy