Πρέπει να εμπνεύσουμε την επόμενη γενιά στο να επιλύσει πέντε σημαντικά επιστημονικά μυστήρια.
Οι αλληλεπιδρώντες γαλαξίες Arp 273.
Από την αρχή του χρόνου, η ανθρώπινη πρόοδος έχει καθοδηγηθεί από την
ανάγκη μας να κατανοήσουμε πώς και γιατί συμβαίνουν όλα αυτά τα εκπληκτικά πράγματα
γύρω μας. Όσο περισσότερο καταλαβαίνουμε το περιβάλλον μας, τόσο πιο βαθιά
επιθυμούμε να το κατανοήσουμε ακόμα περισσότερο. Καθώς παρουσιάζονταν προκλήσεις
στους πρόγονούς μας, εισήχθησαν καινοτόμες λύσεις χρησιμοποιώντας οποιαδήποτε
γνώση και πόρους που είχαν στη διάθεσή τους. Όταν σκεφτόμαστε με πόσο φτωχό και
μερικές φορές ανύπαρκτο εξοπλισμό θα έπρεπε να δουλέψουν οι πρόγονοί μας, οτιδήποτε
από όλα αυτά που πέτυχαν είναι εκπληκτικά και που σε εμάς τώρα φαίνονται κάπως ...βαρετά - καθώς τα προβλήματα του παρελθόντος φαίνονται τόσο απλά όταν ¨εξετάζονται¨
από τη τωρινό μας σύγχρονο ¨Δίσκο του Πέτρι¨ ,
χιλιετίες το μέλλον.
Ακόμη και μερικές γενιές πριν, οι γονείς και οι παππούδες μας βρήκαν
την τεχνολογία των Jetsons
και Star
Trek να είναι εκπληκτική και προϊόν καθαρά επιστημονικής φαντασίας. Πολλές από αυτές τις έξυπνες συσκευές (gadgets)
- είτε πρόκειται για υποβοηθούμενα ρομπότ είτε για φορητούς υπολογιστές - είναι
ήδη τόσο συνηθισμένα ώστε να θεωρούνται δεδομένα από τη νεότερη γενιά. Μια
γενιά που ποτέ δεν έζησε σε έναν κόσμο με ευλογιά, ή χωρίς iPhone. Καθώς η
επιστήμη και η τεχνολογία προχωρούν φαινομενικά με ταχύτητα δίνης, μπορεί να
μας προκαλεί την αντίληψη ότι πρακτικά γνωρίζουμε σχεδόν όλα όσα πρέπει να
γνωρίζουμε, ή, τουλάχιστον, ότι είμαστε πολύ κοντά στο να τα γνωρίζουμε.
Σε μια εκδοχή
για το επιστημονικό περιοδικό Scientific American , ο φυσικός και συγγραφέας Daniel Whiteson μας ικετεύει να μην
εφησυχάζουμε, να μην ικανοποιούμεθα από όλα όσα γνωρίσαμε για το σύμπαν γύρω μας,
μέσα μας, και πέρα από μας, επειδή υπάρχουν ακόμη πολλά που πρέπει να μάθουμε. «Όταν διδάσκουμε την επιστήμη σε παιδιά»,
λέει ο Whiteson, «σίγουρα θα πρέπει να
περιγράψουμε αυτό που γνωρίζουμε, αλλά πρέπει επίσης να δοθεί μεγάλη έμφαση σε
αυτό που δεν ξέρουμε, έτσι ώστε να εμπνεύσουμε την επόμενη γενιά εξερευνητών».
Ποια είναι λοιπόν μερικά από αυτά τα πράγματα που δεν γνωρίζουμε ακόμη
τα οποία θα μπορούσαν να αποτελέσουν έμπνευση για τον επόμενο Άλμπερτ Αινσταιν η την επόμενη Μαρία Κιουρί ; Για τον επόμενο Στήβεν Χώκινγκ ή την επόμενη Κάθριν Τζόνσον .
ΤΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ ΤΗΣ ΣΚΟΤΕΙΝΗΣ ΥΛΗΣ
Ένα από τα μεγαλύτερα ΄μαγικά κόλπα¨ του σύμπαντος, μια βαθύτατη
ειρωνεία αν θέλετε, είναι ότι τα ίδια στοιχεία που κάνουν τους φυσικούς και
τους αστρονόμους βέβαιους ότι υπάρχει "σκοτεινή ύλη", τα ίδια αυτά
στοιχεία, καθιστούν σχεδόν αδύνατο για οποιονδήποτε να αποδείξει την ύπαρξή
της. Δεν αναγνωρίζουμε ακόμη τη σκοτεινή ύλη για το τι είναι, διότι δεν ξέρουμε
τι είναι - καταγράφουμε μόνο τον
αντίκτυπο που φαίνεται να έχει στην βαρύτητα. Με άλλα λόγια, συμπεραίνουμε
ότι είναι πραγματική , ότι δηλαδή υφίσταται, διότι μπορούμε να δούμε τα
αποτελέσματα που προκαλεί στο περιβάλλον. Μοιάζει να είναι ένα ...φάντασμα που
μετακινεί έπιπλα και αντικείμενα μέσα στο σκοτάδι.
Η …κοσμική απογοήτευση που επέρχεται στους επιστήμονες από αυτά τα
αδιευκρίνιστα σωματίδια δραπέτες, γίνεται πιο προκλητική επειδή αυτές οι
αλληλεπιδράσεις είναι τόσο σπάνιες που σπάνια τις έχουμε δει. Μπορεί επίσης να
είναι ότι αυτά τα σωματίδια έχουν τα δικά
τους ζεύγη ύλης και αντιύλης, καθιστώντας τα αόρατα, μη ανιχνεύσιμα αν
προτιμάτε για μας. Στην πραγματικότητα, όταν πρόκειται να σκεφτούμε τη σκοτεινή
ύλη, δεν βρισκόμαστε απλώς μπροστά σε ένα πρόβλημα. Το "πρόβλημα της
σκοτεινής ύλης" είναι στην πραγματικότητα μια δέσμη προβλημάτων που όλα
πρέπει να λυθούν - πράγμα που είναι
δύσκολο όταν δεν είσαι σίγουρος τι ψάχνεις.
Η ΒΑΘΙΑ , ΓΑΛΑΖΙΑ ΘΑΛΑΣΣΑ
Καθώς τα εξωτερικά όρια του σύμπαντος μας μπορεί να είναι απέραντα και
επομένως ενδιαφέροντα, εδώ στη Γη υπάρχουν πολλά μυστήρια που πρέπει να λυθούν σε
ότι αφορά τους ωκεανούς μας. Ολόκληρο
το τοπίο της βαθιάς θάλασσας - ο
υποβρύχιος κόσμος - είναι τόσο διαφορετικός από τον κόσμο πάνω από την
επιφάνεια (της θάλασσας): υπάρχουν καταρράκτες, ηφαίστεια, ακόμη και λίμνες, που
όμως δεν έχουμε ακόμη πραγματικά εξερευνήσει το μεγαλύτερο μέρος τους, και
κατανοούμε ακόμη λιγότερα για τα πλάσματα που ζουν εκεί. Μπορούμε να
καταλάβουμε καλύτερα την τοπογραφία της Σελήνης καλύτερα από ότι κατανοούμε
τους ωκεανούς μας, όσο παράξενο και αν φαίνεται. Κοιτάμε πάνω όταν θα ήταν ίσως ενδιαφέρον εάν κοιτούσαμε και εξερευνούσαμε…κάτω
Στα βαθύτατα, και τα πιο σκοτεινά μέρη του ωκεανού υπάρχουν είδη που
μόλις πρόσφατα έχουμε εικόνες τους, και που επομένως δεν έχουν μελετηθεί
πλήρως. Πρόκειται για κάτι θρυλικά συναρπαστικό, που εκτός από όλα τα άλλα
είναι πραγματικό. Τα "τελικά σύνορα" μπορεί να μην είναι τα μακρινά
όρια του Διαστήματος, αλλά τα απρόσιτα βάθη των ωκεανών μας.
ΤΟ "ΔΥΣΚΟΛΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ" ΤΗΣ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗΣ
Ένα από τα πιο συναρπαστικά, περίπλοκα και συχνά απογοητευτικά
αναπάντητα ερωτήματα είναι και αυτό της συνείδησης. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος
εξακολουθεί να είναι μια από τις πιο αινιγματικές ερωτήσεις της επιστήμης και
της φιλοσοφίας, και πολλά από αυτά τα προβλήματα βασίζονται στο ερώτημα του τι
σημαίνει να είσαι συνειδητός. Ενώ μπορούμε να συλλέξουμε κάποιες απαντήσεις
σχετικά με τη λειτουργία του εγκεφάλου χρησιμοποιώντας τεχνολογίες όπως η Μαγνητική Τομογραφία (MRIs), η
συνείδηση είναι πολύ πιο ανεπαίσθητα διαφοροποιημένη, που ακόμη και η πιο
εκλεπτυσμένη ιατρική ¨απεικόνισή¨ μας μπορεί να δυσκολεύεται να ανιχνεύσει.
Γνωρίζουμε αρκετά για τη δομή και τη λειτουργία της συνείδησης, αλλά η αίσθηση
του πως - και του γιατί - έχει αποδειχθεί τόσο υποκειμενική ώστε η πρόκληση της
μέτρησής της παραμένει άλυτο πρόβλημα.
Το παράδοξο είναι ότι η συνείδηση είναι ίσως η μία ανθρώπινη εμπειρία
που ο καθένας μας γνωρίζει έντονα και στενά - όμως, για να το εξηγήσουμε σε κάποιον άλλο ώστε να το κατανοήσει και να
το μοιραστεί με τον υπόλοιπο κόσμο φαίνεται, για την ώρα τουλάχιστον, να φαντάζει αδύνατο.
ΥΠΑΡΧΟΥΝ ΕΞΩΓΗΙΝΟΙ ΕΚΕΙ ΕΞΩ;
Λαμβάνοντας υπόψη πόσο παλιό και τεράστιο είναι το σύμπαν μας, η προσδοκία είναι ότι απλά πρέπει να υπάρχουν και άλλες μορφές ζωής εκεί έξω. Το ερώτημα είναι γιατί δεν έχουμε έρθει σε επαφή μαζί τους; Πιθανές λύσεις σε αυτό το ερώτημα, που είναι γνωστές ως ΄Παράδοξο του Φέρμι΄, περιλαμβάνουν τα πάντα, από το " υπάρχουν εξωγήινοι και ξέρουν για εμάς, αλλά νομίζουν ότι είμαστε βαρετοί και συνεπώς δεν μπαίνουν στο κόπο να πουν ένα …γειά χαρά" έως το ότι ¨οι εξωγήινοι δεν ξέρουν για μας καθόλου και συνεπώς Βρισκόμαστε στο συμπαντικό ισοδύναμο της ανυπαρξίας για αυτούς . "
Από την σειρά επιστημονικής φαντασίας : The Expance
Καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται και μας επιτρέπει όχι μόνο να βλέπουμε μακρύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια στο διάστημα – αυτό επιτυγχάνεται σε μεγάλο βαθμό χάρις στη μορφή των προηγμένων τηλεσκοπίων και των δορυφόρων - αλλά και μας επιτρέπει να ταξιδεύουμε στο διάστημα, για να ερευνήσουμε το αν υπάρχει ζωή εκεί έξω (και αυτό είναι κάτι που πρέπει να ανακαλυφθεί). Φαίνεται πολύ λογικό να νομίζουμε τελικά ότι κάποτε θα φτάσουμε εκεί έξω…
ΑΠΟ ΠΟΥ ΕΡΧΟΜΑΣΤΕ (ΚΑΙ ΠΟΥ ΠΗΓΑΙΝΟΥΜΕ;)
Το ζήτημα της εξέλιξης μαστίζει την ανθρωπότητα από την αρχή του χρόνου. Η επιθυμία μας να διασαφηνίσουμε οριστικά τον τρόπο με τον οποίο φτάσαμε εδώ που είμαστε τώρα, δεν είναι σημαντικός μόνο γιατί μας ενδιαφέρει η δική μας εξελικτική ιστορία, αλλά επειδή θα μπορούσε να μας δώσει απίστευτη εικόνα για το πού κατευθυνόμαστε ως είδος. Θα μπορούσε ενδεχομένως να αποκαλύψει σημαντικές πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο θα μπορούσε να μεταβληθεί η εξέλιξη μας.
Ίσως το κλειδί για την κατανόηση ορισμένων από τα πιο πιεστικά ζητήματα στην υγεία και την ιατρική - όπως ο καρκίνος και άλλες ασθένειες, η αναγεννητική ιατρική, ακόμη και η μακροζωία - θα μπορούσε να καραδοκεί στην εξελικτική μας εξέλιξη.
Μπορεί ακόμη να είναι ότι αυτά και τα υπόλοιπα μεγάλα μυστήρια του σύμπαντος μπορεί να μην λυθούν στη διάρκεια της ζωής μας. Αλλά οι παππούδες μας δεν μπορούσαν ποτέ να φανταστούν να ζουν σε έναν κόσμο όπου θα μπορούσαν να βάλουν έναν υπολογιστή στην τσέπη τους ή να οδηγήσουν ένα υπεραυτόματο αυτοκίνητο. Μπορεί να είναι ότι στα στερνά μας χρόνια, θα προσπαθήσουμε να θυμηθούμε πως ήταν η ζωή πριν συναντήσουμε εξωγήινους, πριν αποικίσουμε τον Άρη ή θεραπεύσαμε τον καρκίνο.
Αναφορές: Scientific American, Cosmos
Magazine, Marine Bio, New Scientist
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα
μπλε γράμματα)
Για διορθώσεις, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε
μας: gikasd63@hotmail.com
.jpg){kind=link}