Σάββατο 4 Ιουνίου 2016

Ο μυθολογικός καλοκαιρινός ουρανός μας.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ Με τη δρα ΦΙΟΡΗ - ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΜΕΤΑΛΛΗΝΟΥ

    Ο Δίας ερωτεύτηκε κάποτε την όμορφη Λήδα, γυναίκα του βασιλιά της Σπάρτης, Τυνδάρεω. Για να την κατακτήσει συμβουλεύτηκε τη θεά Αφροδίτη. Εκείνη μεταμόρφωσε τον Δία σε Κύκνο, ενώ η ίδια, με τη μορφή ενός άγριου αετού, άρχισε να τον κυνηγά.


«Για να τιμήσει ο Δίας τον Κύκνο, με τη μορφή του οποίου έπεσε στην αγκαλιά της Λήδας, τον ανέβασε στον ουρανό ως αστερισμό, από τους λαμπρότερους στο Γαλαξία μας». Α-Φ.Μ.  Βλέποντάς τους η Λήδα, ανοίγει την αγκαλιά της και σώζει τον όμορφο Κύκνο. Από την επαφή της με τον Δία γεννήθηκαν οι Διόσκουροι: Κάστορας και Πολυδεύκης. Ο Κύκνος φαντάζει σαν ένας τεράστιος σταυρός, με τον Deneb, το λαμπρότερο αστέρι του, σε απόσταση 1.600 ετών φωτός μακριά από τη Γη μας. Για τους μυθολογικούς αστερισμούς στον καλοκαιρινό ουρανό μάς μιλάει η δρ Φιόρη-Αναστασία Μεταλληνού, Ινστιτούτο Αστρονομίας, Αστροφυσικής, Διαστημικών Εφαρμογών και Τηλεπισκόπησης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών.

- Αστρο-μυθολογία;

«Οι αστερισμοί που παρατηρούμε τη νύχτα στον ουρανό, κυρίως του βορείου ημισφαιρίου, έχουν σχήματα και ονόματα εμπνευσμένα από πλάσματα και ήρωες της ελληνικής μυθολογίας. Η ορολογία αυτή χρησιμοποιείται παγκοσμίως».

-

 Ο Περσέας;

«Ο μύθος του Περσέα και της Ανδρομέδας. Ο Περσέας επιστρέφει στη Σέριφο από τη χώρα των Γοργόνων, ιππεύοντας το φτερωτό, αθάνατο Πήγασο και με λάφυρο το κεφάλι της Μέδουσας. Στο δρόμο του συναντά την Ανδρομέδα, κόρη του Κηφέα και της Κασσιόπης, η οποία βρισκόταν τιμωρημένη εξ αιτίας των γονιών της οι οποίοι καυχήθηκαν ότι η κόρη τους υπήρξε ομορφότερη και από τις Νηρηίδες. Ο Περσέας απολιθώνει το Δράκοντα που κρατούσε την Ανδρομέδα δεμένη δίπλα στη θάλασσα, και ερωτευμένο το ζευγάρι επιστρέφει στη Σέριφο. Ο Γαλαξίας μας, σύμφωνα με το μύθο, είναι ο δρόμος του Περσέα για να σώσει την όμορφη Ανδρομέδα. Στον ουρανό μοιάζει σαν μια νεφώδης ζώνη που μπορούμε να την παρατηρήσουμε τις σκοτεινές νύχτες, είτε με γυμνό οφθαλμό είτε με κιάλια».

- Ο Γαλαξίας της;


«Στον αστερισμό της Ανδρομέδας, μπορούμε να παρατηρήσουμε το πιο απομακρυσμένο ουράνιο αντικείμενο, ορατό με γυμνό μάτι. Αρκεί βεβαίως να βρισκόμαστε σε περιοχές χωρίς καθόλου φωτορύπανση. Πρόκειται για ένα γαλαξία σε απόσταση 2,5 εκατομμυρίων ετών φωτός».

- Το θερινό τρίγωνο;



«Ο Deneb μαζί με τους αστέρες Βέγα (στον αστερισμό της Λύρας) και Altair (στον αστερισμό του Αετού) βρίσκονται σε τέτοια θέση, ώστε να σχηματίζουν ένα τρίγωνο, το λεγόμενο "θερινό τρίγωνο", ένα σχηματισμό που κάθε νύχτα διακρίνουμε στον καλοκαιρινό ουρανό, μέχρι και τις αρχές του φθινοπώρου».


- Οι φωτεινότεροι;


«Αν μιλήσουμε για τους πιο λαμπερούς καλοκαιρινούς αστέρες, θα πούμε για το Βασιλίσκο στον αστερισμό του Λέοντα. Τον Στάχυ στον αστερισμό της Παρθένου. Τον Αρκτούρο, ένα γίγαντα αστέρα με διάμετρο 23 φορές μεγαλύτερη του Ηλιου μας. Αποτελεί το λαμπερότερο αστέρα στον εαρινό ουρανό και βρίσκεται στον αστερισμό του Βοώτη».




- Ο Σκορπιός;




«Είναι ο αστερισμός που προεξάρχει στο νότιο καλοκαιρινό ουρανό. Ο Αντάρης αποτελεί το λαμπερότερο αστέρα του, ο οποίος ξεχωρίζει από το κοκκινωπό του χρώμα. Πρόκειται για έναν κόκκινο υπεργίγαντα με διάμετρο 500 φορές μεγαλύτερη του Ηλιου μας και μέση θερμοκρασία τη μισή του Ηλιου. Το όνομά του σημαίνει "αντί του Αρη", διότι, όταν ο πλανήτης Αρης βρίσκεται στην εκλειπτική κοντά στο Σκορπιό, τα δυο ουράνια σώματα (Αρης και Αντάρης) φαντάζουν σχεδόν ίδια στον ουρανό. Κατά τη μυθολογία ο Σκορπιός, ακόλουθος της Αρτέμιδος, στην πρόσπάθειά του να προστατέψει τη θεά από τον Ωρίωνα τον κυνηγό, πολέμησε μαζί του και αλληλοεξοντώθηκαν. Ο Δίας τούς τοποθέτησε ως αστερισμούς στον ουρανό, με τον περιορισμό να μην συναντηθούν ποτέ ξανά. Γι' αυτό όταν ανατέλλει ο Σκορπιός, ο Ωρίωνας δύει».    

 Από τον ΓΙΩΡΓΟ ΚΙΟΥΣΗ g.kiousis@eleftherotypia.net
 enet.gr