Τα κορυφαία Αστρονομικά γεγονότα για το 2016

Σύμφωνα με το  περιοδικό : Sky & Telescope

Και από την: Shannon Hall  ανεξάρτητη επιστημονικό δημοσιογράφο

Από την ανακάλυψη των βαρυτικών κυμάτων έως τις συνεχώς καταφθάνουσες αποδείξεις ότι μπορεί να υπάρξει ένας τεράστιος πλανήτης πέρα ​​από τον Πλούτωνα, δείχνουν ότι το 2016 ήταν μια συναρπαστική χρονιά για το χώρο των αστρονομικών ειδήσεων. Εμείς απλά  θα ανακεφαλαιώσουμε.

Εικόνα:Όταν δύο μαύρες τρύπες στροβιλίζονται σε μια αμοιβαία τροχιά, ακτινοβολούν κύματα βαρύτητας, τροχιακή ενέργεια διαρρέει , καθώς κινούνται η μία γύρω από την άλλη. Η καλλιτέχνη αυτή άποψη απεικονίζει τους κυματισμούς ακτινοβολίας σε μια δισδιάστατη χωροχρονική επιφάνεια, ώστε να μπορούμε να το αντιληφθούμε καλύτερα . 

Παραγωγή: Swinburne Astronomy Productions

Η ανακάλυψη έγινε πρωτοσέλιδο σε όλο τον κόσμο, ακόμη και εμφανίστηκε στην εκπομπή The Late Show με τον Stephen Colbert. Μετά από περισσότερο από μισό αιώνα αναζήτησης, οι φυσικοί εντόπισαν τελικά βαρυτικά κύματα - κυματισμοί στον ιστό του χωροχρόνου - από δύο συγκρουόμενες μαύρες τρύπες. Οι επιστήμονες άρχισαν να αγριεύουν...

Αλλά τα κύματα βαρύτητας δεν ήταν η μόνη είδηση ​​που έκανε το 2016 ένα πραγματικά βαρυσήμαντο έτος αστρονομίας. Οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης χιλιάδες νέους κόσμους (τον έναν τόσο πολύ κοντά που θα μπορούσαμε να τον φθάσουμε σε 4,2 χρόνια, αν…ταξιδεύαμε με την ταχύτητα του φωτός) και εκτελέστηκαν αποστολές σε κοντινούς πλανήτες του Ηλιακού μας συστήματος.

Παρά το γεγονός ότι αυτές οι ιστορίες εύκολα μπαίνουν στη κορυφή της λίστα μας "οι καλύτερες επιτυχίες" , δεν έρχονται όλες με ένα τέτοιο συνταρακτικό αντίκτυπο που να αλλάξει αμέσως το πώς αντιλαμβανόμαστε το Σύμπαν. Οι περισσότερες ''ξεδιπλώνονται'' σιγά-σιγά. Οι ιστορίες που επικρατούν τελικά, είναι αυτές που είναι πιο αυθεντικές με την επιστημονική διαδικασία, καθώς αναρριχώνται προς την αλήθεια. Έτσι καθώς κάνουμε ανασκόπηση με τις κορυφαίες ιστορίες των αστρονομικών ειδήσεων για το 2016, μπορούμε επίσης να επανεξετάσουμε ορισμένα ''ορόσημα'', συμπεριλαμβανομένου ενός νέου δεδομένου που δόθηκε στη δημοσιότητα που είναι βέβαιο ότι θα σχεδιάσει ξανά τον χάρτη του γαλαξία, καθώς και άλλες ιστορίες με ''μεταβαλλόμενη'' πρόοδο, όπως αλλαγές στον τρόπο της σκέψης μας σχετικά με την σκοτεινή ύλη.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2016 τράβηξε επίσης τη Σελήνη ένα ''κλίκ'' πιο κοντά στη Γη, αποκαλύπτοντας έτσι μια Υπερπανσέληνο που προκάλεσε φιλονικία και αντίλογο. Και ''ώθησε'' μερικούς αξιοσημείωτους ανθρώπους μακριά από εμάς, με την απώλεια του John Glenn και της Vera Rubin.

Ο Πλανήτης με το νούμερο… Εννέα

 Οι Τροχιές για τα έξι πιο απομακρυσμένα γνωστά αντικείμενα στο Ηλιακό μας σύστημα, των οποίων οι τροχιές (φαίνεται με χρώμα βιολετί) παραμένουν πέρα από τον πλανήτη Ποσειδώνα, όλα ευθυγραμμισμένα προς μία κατεύθυνση. Ο υποθετικός ογκώδης ‘’Πλανήτης 9’’ (πορτοκαλί τροχιά) θα μπορούσε να είναι υπεύθυνος για την πολύπλοκη ευθυγράμμισή τους.

Εικόνα: Caltech / Robert Hurt

Έχει περάσει σχεδόν ένας αιώνας από τότε που ο Percival Lowell - ο αστρονόμος που προέβλεψε την ύπαρξη ενός "Πλανήτη X" πέρα από τον Ποσειδώνα - έχασε τη ζωή του. Αλλά το κυνήγι εξακολουθεί να συνεχίζεται. Τον Ιανουάριο, ο Konstantin Batygin και ο Michael Brown του Κάλτεκ, του Ινστιτούτου τεχνολογίας της Καλιφόρνια (Caltech ) παρουσίασε στοιχεία (με τη μορφή μικρής τροχιακής ιδιορρυθμίας μεταξύ μερικών από τα πιο μακρινά αντικείμενα του Ηλιακού μας συστήματος), η οποία προτείνει ένα τεράστιο πλανήτη, ίσως και 4 φορές το μέγεθος της Γης, ο οποίος κρύβεται στο εξώτερο Ηλιακό σύστημα. Αν αυτό αληθεύει, η ανακάλυψη αυτή θα ξαναγράψει αυτά τα σχέδια, ξεκινώντας από επίπεδο μαθημάτων νηπιαγωγείου !

Βαρυτικά κύματα

Η ανίχνευση των βαρυτικών κυμάτων προανήγγειλε μια νέα εποχή στην Αστρονομία - τέτοια στην οποία οι επιστήμονες μπορούσαν να μελετήσουν εξωτικά και άλλα κοσμικά φαινόμενα που παλαιότερα ήταν αόρατα, για πρώτη φορά. Όπως δήλωσε ο διευθυντής του πειράματος  LIGO David Reitze κατά την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων: "Αυτό ήταν πραγματικά μια επιστημονική επιτυχία (moonshot), και το κάναμε, έχουμε προσγειωθεί στο φεγγάρι''.  Αλλά σε αντίθεση με την κούρσα για την κατάκτηση της Σελήνης, η οποία τελείωσε απότομα το 1972, το πείραμα LIGO δεν παρουσιάζει κανένα σημάδι διακοπής: έχει ήδη εντοπιστεί μια δεύτερη σύγκρουση μαύρης τρύπας και έτσι ξεκίνησε ένας άλλος αγώνας δρόμου παρατηρήσεων.

Εάν παράξενο Άστρο εγείρει υποθέσεις στους Αστρονόμοι πέρα και από τα πιο τρελά σας όνειρά !

Το αστέρι της Τάμπυ (Tabby’s star ) ή αλλιώς ΚΓΚ 8462852, θα μπορούσε να είναι το αποτέλεσμα μιας τεράστιας ''εξωγήινης υπερκατασκευής." Τουλάχιστον αυτό είναι η εξήγηση ενός αστρονόμου για την αυτή την ακανόνιστη συμπεριφορά του (και ο λόγος για τον οποίο το αστέρι αυτό έκανε τόσα πολλά πρωτοσέλιδα το Φεβρουάριο). Αλλά όσο περισσότερο οι  αστρονόμοι παρακολουθούν το αστέρι, τόσο πιο περίεργο γίνεται. Επιπλέον της  ακανόνιστης βύθισης της φωτεινότητας του (dimming), σταδιακά εξασθενεί η φωτεινότητα αυτή και κατά τη διάρκεια του αιώνα και κατά τη διάρκεια μερικών ετών (και τα δύο με διαφορετικούς ρυθμούς). Και αυτές οι διαφορετικές τάσεις είναι που κάνουν τους αστρονόμους να ''ξύνουν'' τα κεφάλια τους.

Το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ ανακαλύπτει Πάνω από 1.000 νέους πλανήτες

Το διάγραμμα αυτό εμφανίζει τον αριθμό των γνωστών εξωπλανητών αναλόγως με το μέγεθος τους. Οι μπλε γραμμές στο ιστόγραμμα αντιπροσωπεύουν όλες τους προηγούμενα επαληθευμένους εξωπλανήτες (συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που ανιχνεύονται από άλλες μεθόδους και τηλεσκόπια), ενώ οι ράβδοι με πορτοκαλί χρώμα στο ιστόγραμμα αντιπροσωπεύουν 1,284 πρόσφατα επικυρωμένους πλανήτες που ανακαλύφθηκαν με το ΔΤ Κέπλερ.
Εικόνα NASA Ames / W. Stenzel

Τον Μάιο, ο αριθμός των γνωστών κόσμων πέρα από το Ηλιακό μας σύστημα διογκώθηκε. Το διαστημικό τηλεσκόπιο Κέπλερ της NAΣA αύξησε τον  κατάλογό του με επιπλέον 1,284 κόσμους - ο μεγαλύτερος αριθμός πλανητών που ανακοινώθηκε ποτέ μέσα σε ένα μόνο χρόνο. Παρά το γεγονός ότι το ΔΤ Κέπλερ επιβεβαίωσε περισσότερους από 2000 εξωπλανήτες, ο κατάλογος δεν είναι επ΄ουδενί πλήρης. Με άλλο ένα έτος, με το μισό όγκο δεδομένων να συλλέγονται, και με επιπλέον 2000 υποψηφίους ακόμα στην λίστα αναμονής, είναι πιθανό να προκύψουν περισσότερες ανακαλύψεις.

Το πρόβλημα με τον χαμένο Δορυφόρο έχει λυθεί;

Οι αστρονόμοι εδώ και καιρό αναρωτιούνται γιατί ο Γαλαξίας δεν έχει χιλιάδες εκατομμύρια μικρούς δορυφόρους από  γαλαξιακά σμήνη γύρω του, όπως οι μέλισσες γύρω από μια κυψέλη. Προσομοιώσεις του σχηματισμού των γαλαξιών προβλέπει ότι θα έπρεπε, αλλά οι παρατηρήσεις έχουν τεκμηριώσει μόνο μερικές δεκάδες νάνους γαλαξίες. Στη συνέχεια, το Μάιο, οι αστρονόμοι πρόσθεσαν βαρυονική ύλη και φυσική στα μοντέλα τους - και όχι μόνο σκοτεινή ύλη και βαρύτητα (μια υπόθεση που λειτουργεί καλά σε μεγάλες κλίμακες) - και αυτό προκάλεσε, αυτοί οι επιπλέον γαλαξίες να…. εξαφανιστούν. Όχι μόνο μπορεί η νέα αυτή προσομοίωση να θέσει επιτέλους το κοσμολογικό μυστήριο σε αργία, αλλά δημιουργεί και γαλαξίες που είναι απόκοσμα πραγματικοί.

Η σκοτεινή ύλη παραμένει απροσδιόριστη

Ήταν μια δύσκολη χρονιά για την σκοτεινή ύλη. Οι νεότερες έρευνες για τα ασθενώς αλληλοεπιδρώντα σωματίδια με μάζα (Weakly Interacting Massive Particles - WIMPs) έχουν καταλήξει αναποτελεσματικές. Κατ’ αρχάς, ένας υπόγειος ανιχνευτής στη Νότια Ντακότα που ονομάζεται το Μεγάλος υπόγειος ανιχνευτής Ξένον  (Large Underground Xenon detector) απέτυχε να ανιχνεύσει τυχόν WIMPs. Στη συνέχεια, το παρατηρητήριο στην Ανταρκτική γνωστό και ως IceCube απέκλεισε ένα τέταρτο είδος νετρίνων υποψήφιων για την σκοτεινή ύλη. Οι φυσικοί θα πρέπει σύντομα να στραφούν σε πιο εξωτικές θεωρίες.

Ο Γειτονικός μας εξωπλανήτης.

Τον Αύγουστο, οι αστρονόμοι βρήκαν ένα εξωπλανήτη που ήταν τόσο κατοικήσιμος όσο και  στο πλησιέστερο σε εμάς εξωηλιακό σύστημα αστέρων - δύο χαρακτηριστικά που έκαναν τη σχετική ανακοίνωση για τον Πρόξιμα β του Κενταύρου (Proxima Centauri b), μια καταπληκτική ανακάλυψη. Φυσικά, αν ο πλανήτης είναι στην πραγματικότητα κατοικήσιμος παραμένει ένα ανοιχτό ερώτημα. Επειδή οι αστρονόμοι ξέρουν μόνο την ελάχιστη μάζα του πλανήτη, την τροχιακή περίοδο (το έτος του δηλαδή), και την απόσταση του από το μητρικό του άστρο, δεν μπορούν να αποφανθούν με βεβαιότητα για το αν ο πλανήτης είναι ή όχι κατοικήσιμος. Η κατάσταση αυτή είναι αρκετή για να ενθαρρύνει διαστρικές φαντασιώσεις.

Η Μεγάλη συντριβή της Διαστημοσυσκευής Ροζέτα

Η κάμερα περιορισμένης γωνίας θέασης πεδίου OSIRIS (OSIRIS: Optical, Spectroscopic, and Infrared Remote Imaging System) πάνω στη Διαστημοσυσκευή Ροζέτα  του Οργανισμού Διαστήματος συνέλαβε αυτή την εικόνα του κομήτη 67P / Churyumov-Gerasimenko στις 30 Σεπτεμβρίου, του 2016, από υψόμετρο περίπου 10 μιλίων (16 χιλιόμετρα) πάνω από την επιφάνεια κατά τη διάρκεια της ελεγχόμενης καθόδου του διαστημικού σκάφους. Η κλίμακα της εικόνας είναι περίπου 12 ίντσες (30 εκατοστά) ανά pixel και η ίδια η εικόνα καταμετρά σε έκταση περίπου 2.000 πόδια (614 μέτρα).

Εικόνα:ESA

Στις 30 Σεπτεμβρίου, η ιστορική αποστολή Ροζέτα της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας (ESA) που εξερεύνησε τον κομήτη 67 / Churyumov-Gerasimenko έληξε με σκόπιμη συντριβή. Για δύο χρόνια το διαστημικό σκάφος ‘’ιχνηλατούσε’’ τον κομήτη μέσα από το βαθύ διάστημα, αποκαλύπτοντας έναν εξωγήινο κόσμο από ψηλούς βράχους, συριστικούς πίδακες νερού, ακόμη και ίχνη από οργανικές  χημικές ουσίες. Ακόμα όμως, αυτές οι εικόνες δεν συγκρίνονται με τα κοντινά πλάνα που η Ροζέτα κατάφερε να αποθανατίσει καθώς κατέβαινε προς την αιώνιο ''ύπνο'' του.

Η Διαστημοσυσκευή Τζούνο (Juno =Ήρα) μπαίνει σε τροχιά

Η τελευταία αποστολή της ΝΑΣΑ στο εξώτερο διάστημα, έστειλε πίσω στη Γη μερικές πανέμορφες εικόνες, καθώς το Τζούνο σάρωνε μια περιοχή μόλις 2.600 μιλίων πάνω από τις καφέ και λευκές κορυφές των νεφών του πλανήτη Δία. Αν και το Τζούνο προγραμματίστηκε να συντομεύσει την τροχιά του από 53,4 ημέρες σε μόλις δύο εβδομάδες, έλαβε χώρα μία βλάβη σε μια σειρά βαλβίδων που ελέγχουν την συμπίεση του καυσίμου, η οποία ενθάρρυνε τους επιστήμονες της αποστολής του διαστημικού σκάφους να καθυστερήσουν την αλλαγή αυτή. Το Τζούνο είναι ακόμα σε τροχιά διατηρώντας την αρχική του ταχύτητα. Αλλά αυτό δεν εμπόδισε τους επιστήμονες της αποστολής στο να μάθουν μερικά από τα μυστήρια του πλανήτη, όπως το γεγονός ότι οι έντονες, πολύχρωμες ραβδώσεις του Δία εισχωρούν βαθιά στην ατμόσφαιρα του.

Η Διαστημοσυσκευή ExoMars κατευθύνεται και στην επιτυχία και στην αποτυχία.

Ήταν μια γεμάτη χρονιά για τις διαστημικές αποστολές. Μετά από ένα ταξίδι 7 μηνών από τη Γη, η αποστολή ExoMars Trace Gas Orbiter εγκαταστάθηκε στο νέο της σπίτι, ψηλά, πάνω από τον κόκκινο πλανήτη. Δυστυχώς, η μονάδα προσεδάφισης του, το Σκιαπαρέλι (Schiaparelli), συνετρίβη κατά την προσγείωση του στην επιφάνεια  του πλανήτη, μετά από μια μοιραία βουτιά. Ήταν μια ιδιαίτερα θλιβερή απώλεια, δεδομένου ότι το Σκιαπαρέλι θα ήταν η πρώτη επιτυχής αποστολή προσεδάφισης στον Άρη εκτός ΗΠΑ. Οι επιστήμονες όμως παραμένουν αισιόδοξοι ότι αυτό θα αλλάξει το 2022 μιας και οι Ρωσικές και οι Ευρωπαϊκές διαστημικές υπηρεσίες θα προσπαθήσουν να καταφέρουν τη προσγείωση ενός οχήματος (rover) σε άθικτη κατάσταση, με βάση τα διδάγματα του τρέχοντος έτους.

H Γαία επανασχεδιάζει τον Γαλαξιακό Χάρτη.

 Η πρώτη άποψη όλου του ουρανού που δίνεται στη δημοσιότητα από την αποστολή Γαία (Gaia) της ESA δείχνει αστέρια στο Γαλαξία μας - και των γειτονικών γαλαξιών, συμπεριλαμβανομένου του Μεγάλου Νέφους του Μαγγελάνου (κάτω δεξιά) και του γαλαξίας της Ανδρομέδας (M31, κάτω αριστερά). Κάτω από την Ανδρομέδα, ο γαλαξίας του τριγώνου (M33) είναι επίσης ορατός. Η υπέρτατη ανάλυση της άψογης εικόνας της Γαίας επιτρέπει στους αστρονόμους να μελετήσουν μεμονωμένα αστέρια. Τα καμπύλα χαρακτηριστικά και οι σκούρες ρίγες είναι τεχνοτροπίες που οφείλονται στη διαδικασία σάρωσης της Γαίας. Θα εξαφανιστούν σταδιακά, καθώς συγκεντρώθηκαν περισσότερα δεδομένα κατά την πενταετή της αποστολή.

Εικόνα: ESA / Gaia / DPAC

Τον Σεπτέμβριο, το διαστημικό σκάφος Γαία κυκλοφόρησε το πρώτο πακέτο δεδομένων - ένα πραγματικό χρυσωρυχείο όπου 10.000 αστρονόμοι είχαν πρόσβαση από την πρώτη ημέρα και μόνο. Ο ενθουσιασμός είναι κατανοητός: στο τέλος της πενταετούς και μακροπρόθεσμης αποστολής της, η Γαία θα εντοπίσει τις θέσεις ενός δισεκατομμυρίου αστέρων στον ουρανό με ακρίβεια που είναι εκατοντάδες φορές καλύτερη από ότι στους καλύτερους αστρονομικούς καταλόγους του σήμερα. Αλλά υπάρχει κάτι περισσότερο: η Γαία θα χαρτογραφήσει  επίσης την απόσταση από εμάς κάθε αστεριού και την δισδιάστατη (επίπεδη) ταχύτητά τους , δημιουργώντας ένα νέο, τρισδιάστατο χάρτη του Γαλαξία μας.

Ο Πλούτωνας συνεχίζει να εκπλήσσει

Έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από τότε που η Διαστημοσυσκευή New Horizons της NAΣA ήρθε πρόσωπο μιας γιγαντιαίας καρδιάς. Αλλά οι ανακαλύψεις συνεχίζονται το 2016. Οι επιστήμονες συμπέραναν ότι ο Πλούτωνας πιθανόν κάποτε είχε - και ίσως εξακολουθεί να έχει - ένα αλμυρό ωκεανό κάτω από την επιφάνεια του, ότι η ατμόσφαιρα είναι πολύ πιο δυναμική από ό, τι φανταζόμασταν, και ότι η περιοχή  Sputnik Planitia προκάλεσε τη μετατόπιση ολόκληρου του φλοιού, καθώς ‘’γέμιζε’’ με παγωμένο άζωτο με την πάροδο του χρόνου. Ο νάνος πλανήτης, που οι περισσότεροι επιστήμονες είχαν υποθέσει ότι ήταν γεωλογικά ήπιος, δεν θα μπορούσε να είναι πιο συναρπαστικός.

ΠΗΓΗ: skyandtelescope.com

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας

Για διορθώσεις ή συμπληρώματα: gikasd63@hotmail.com

Ένας κομήτης, που δεν μας επισκέπτεται συχνά, θα είναι ορατός… με κιάλια !!!

Ξεχάστε τα πυροτεχνήματα την παραμονή της Πρωτοχρονιάς, η NASA ανακοίνωσε ότι ένας κομήτης ο οποίος θα διασχίσει το εσωτερικό Ηλιακό μας σύστημα, θα είναι τόσο φωτεινός την επόμενη εβδομάδα που θα είμαστε σε θέση να τον δούμε στο νυχτερινό ουρανό με κιάλια.

Ο κομήτης εντοπίστηκε για πρώτη φορά από την αποστολή NEOWISE της NASA, τον περασμένο Οκτώβριο, και η τροχιά του, επί του παρόντος φαίνεται να δηλώνει ένα ασφαλές πέρασμα από τη Γη καθώς πλησιάζει τον Ήλιο. Αλλά, καθώς πλησιάζει θα γίνεται όλο και πιο  φωτεινός στο χρονικό διάστημα μέχρι και τις 14 Ιανουαρίου, όπου θα είμαστε σε θέση να το δούμε χρησιμοποιώντας απλά κιάλια, και ίσως ακόμη και με γυμνό μάτι.

Ο κομήτης, που ονομάζεται C / 2016 U1 NEOWISE, "έχει μια καλή ευκαιρία να γίνει ορατός μέσα από ένα καλό ζευγάρι κιάλια, αν και δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι, γιατί η φωτεινότητα ενός κομήτη είναι εμφανώς απρόβλεπτη," δήλωσε ο Paul Chodas, διευθυντής του Κέντρου της NASA για τις μελέτες στα γεωπλήσια αντικείμενα [NASA's Centre for Near-Earth Object  Studies (NEO)].

Σύμφωνα με τον David Dickinson στον ιστότοπο  Σύμπαν Σήμερα (Universe Today), " ο κομήτης C / 2016 U1 NEOWISE έχει οριστεί να ξεπεράσει τα 10Χ φωτεινότητας μεγέθους στα κιάλια αυτή την εβδομάδα ,και μπορεί να παραμείνει στο 6ο μέγεθος και πλέον (φωτεινότητα με γυμνό μάτι ή φαινόμενη λαμπρότητα.) στα μέσα Ιανουαρίου κοντά στο περιήλιο (Η κοντινότερη απόσταση Ήλιου - Γης)».

Η φωτεινότητα μεγέθους ή φαινόμενη λαμπρότητα αναφέρεται στο πόσο φωτεινό είναι ένα αντικείμενο στο νυχτερινό ουρανό, και όσο μικρότερος είναι ο αριθμός αυτός, τόσο  καλύτερα φαίνεται. Για παράδειγμα, η Αφροδίτη είναι περίπου -4,4 μέγεθος στη μέγιστη φωτεινότητα, και η Σελήνη είναι -12,7 μεγέθους. Έτσι τι μπορείτε να περιμένετε να δείτε; Κάτι περίπου σαν αυτό, αν και βρίσκεται λίγο πιο μακριά, όπως βλέπετε σε αυτή την εικόνα του κομήτη που λήφθηκε με τηλεσκόπιο στις 23 Δεκεμβρίου στην Αυστρία.

Εικόνα: Michael Jäger /Universe Today

Οι κομήτες είναι τόσο απρόβλεπτοι, όσο αναφορά την θέασή τους, επειδή είναι φτιαγμένοι από πάγο, σκόνη, και βραχώδες υλικό, και καθώς πλησιάζουν τον Ήλιο, έχουν την τάση να ζεσταίνονται γρήγορα, με αποτέλεσμα να ξεκινούν ταχύτατα την απόρριψη ύλης σχηματίζοντας μια λαμπερή ουρά από σκόνη. Αυτή η αλλαγή στη σύνθεση τους μπορεί γρήγορα να αλλάξει τον τρόπο που οι κομήτες γίνονται ορατοί στον ουρανό τη νύχτα - μερικές φορές γίνονται περισσότερο και μερικές φορές λιγότερο φωτεινοί.

Οι ερευνητές ακόμα δεν γνωρίζουν πολλά για τον κομήτη C / 2016 U1 NEOWISE, αλλά προβλέπουν ότι η τροχιά του γύρω από τον Ήλιο θα μπορούσε να έχει περίοδο που διαρκεί εκατομμύρια χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή θα μπορούσε κάλλιστα να είναι η πρώτη φορά που ο κομήτης περνάει μέσα από το εσωτερικό Ηλιακό μας σύστημα. Και σίγουρα η τελευταία φορά που θα περάσει τόσο κοντά μας στη διάρκεια της ζωής μας. Αν και η προοπτική του να είναι σε θέση κάποιος να δει έναν κομήτη με γυμνό μάτι , καθώς περνάει εκθαμβωτικά μπορεί να ακούγεται τρομακτική, μην ανησυχείτε, ο κομήτης C / 2016 U1 NEOWISE έχει ήδη περάσει το σημείο που βρισκόταν στο πλησιέστερο πέρασμα του από τη Γη στις 13 Δεκεμβρίου, σε μια απόσταση περίπου 106 εκατομμύρια χιλιόμετρα (66.000.000 μίλια).

Αυτή την εβδομάδα, είναι περίπου 140.000.000 χιλιόμετρα (87 εκατομμύρια μίλια) μακριά καθώς πλησιάζει τον Ήλιο - περίπου 350 φορές πιο μακριά από εμάς από ότι το φεγγάρι μας. Έτσι, δεν υπάρχει κίνδυνος να μας χτυπήσει. Αλλά για φανατικούς και ικανούς παρατηρητές του ουρανού, θα πρέπει να είναι Το θέαμα! 

 Αν θέλετε να τον παρατηρήσετε καθώς γλιστρά φευγαλέα από πάνω σας, το καλύτερο μέρος για να το δείτε είναι σε περιοχές του Βορείου Ημισφαιρίου, την επόμενη εβδομάδα, κοιτάζοντας προς το νοτιοανατολικό ουρανό λίγο πριν την αυγή.

"Στη πιο λαμπερή του κατάσταση, ο κομήτης C / 2016 U1 NEOWISE θα περάσει μέσα από τους αστερισμούς του Οφιούχου, του Όφεως και του Τοξότη, και θα είναι καλύτερα ορατός στον ουρανό την αυγή 12 μοίρες από τον Ήλιο στη μέγιστη φωτεινότητα του," εξηγεί το Universe Today .

Ο κομήτης θα είναι στο κοντινότερο σημείο στον Ήλιο στις 14 Ιανουαρίου, όταν θα είναι ακριβώς μέσα στην τροχιά του Ερμή πριν κατευθυνθεί και πάλι πίσω στο εξωτερικό Ηλιακό μας σύστημα. Αυτή ή εγγύτητα στον Ήλιο θα κάνει δυσκολότερη τη θέαση του στα μέσα Ιανουαρίου, αλλά θα υπάρξει και μια άλλη ευκαιρία την τελευταία ημέρα του μήνα για τους κατοίκους του Νοτίου Ημισφαιρίου για να το εντοπίσουν προτού απομακρυνθεί πάρα πολύ.

 Η αποστολή NEOWISE της NASA ανακοίνωσε επίσης την ανακάλυψη ενός άλλου μυστηριώδους ουράνιου αντικειμένου που διέρχεται από τη ''γειτονιά'' μας μέσα στις επόμενες εβδομάδες. Το δεύτερο αυτό αντικείμενο, που ονομάζεται 2016 WF9, φαίνεται να ''διευρύνει'' τη θολή γραμμή μεταξύ ενός αστεροειδή και ενός κομήτη, και οι επιστήμονες δεν είναι ακόμα απολύτως σίγουροι για το τι ακριβώς πρέπει να κάνουν με αυτό το αντικείμενο.

Σε αντίθεση με τους παγωμένους κομήτες, οι αστεροειδείς αποτελούνται από μέταλλο και βραχώδη υλικά, και έτσι δεν απελευθερώνουν ίχνη σκόνης (Ουρές), καθώς πλησιάζουν τον Ήλιο.

 Αυτό φαίνεται να συμβαίνει με τη περίπτωση του 2016 WF9, αλλά φαίνεται επίσης να έχει την αντανακλαστικότητα και τη δομή ενός κομήτη. Μέχρι στιγμής το μόνο που γνωρίζουμε με βεβαιότητα είναι ότι το αντικείμενο 2016 WF9 είναι αρκετά μεγάλο - έως 1 χιλιόμετρο (0,6 μίλια) σε όλη του την έκταση - και είναι επίσης σχετικά σκοτεινό, γιατί μόνο ένα μικρό ποσοστό φωτός φτάνει στην επιφάνειά του, και αντανακλάται πίσω στη Γη, πράγμα το οποίο θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί δεν το έχουμε δει ποτέ πριν.

Σε αντίθεση με τον κομήτη C / 2016 U1, ο 2016 WF9 περνά από τον πλανήτη μας αρκετά τακτικά. Το πιο απομακρυσμένο σημείο του  από τον Ήλιο είναι περίπου στη τροχιά του Δία, και κατά τη διάρκεια των 4,9 χρόνων που ταξιδεύει προς τον Ήλιο, ''αιωρείται'' ακριβώς μέσα από την τροχιά της Γης πριν επιστρέψει πίσω προς το εξωτερικό Ηλιακό μας σύστημα. Αυτό θα συμβεί φέτος στις 25 Φεβρουαρίου, όταν το αντικείμενο αυτό θα περάσει από τον πλανήτη μας, σε απόσταση περίπου 51 εκατομμυρίων χιλιόμετρων (32.000.000 μίλια). Προς το παρόν, αυτή η απόσταση δεν είναι αρκετά κοντά για να ανησυχούμε, αλλά οι επιστήμονες θα πρέπει να παρακολουθούν από κοντά αυτό το αντικείμενο με την ελπίδα να μάθουν περισσότερα σχετικά με τη δομή του, αλλά και κατά πόσον θα μπορούσε να είναι ένα απειλητικό ζήτημα για τη Γη στο μέλλον. Οι ερευνητές επίσης ελπίζουν ότι θα είναι σε θέση να το χαρακτηρίσουν είτε σαν κομήτη είτε σαν αστεροειδή.

Ο "2016 WF9 θα μπορούσε να έχει προέλευση κομήτη. Το αντικείμενο αυτό δείχνει ότι το όριο μεταξύ αστεροειδούς και κομήτη είναι πολύ ''θολό''.  Ίσως με την πάροδο του χρόνου το αντικείμενο να έχει να χάσει το μεγαλύτερο μέρος των πτητικών του ουσιών που το καθυστερούν και που βρίσκονται πάνω ή λίγο κάτω από την επιφάνειά του." δήλωσε ο Αναπληρωτής Επιστημονικός Υπεύθυνος της NASA James "Gerbs" Bauer.

Όποια και αν έχει, δεν υπάρχει τίποτα πιο θαυμάσιο από το να βλέπουμε έναν κομήτη να πλησιάζει σιγά- σιγά και να περνάει πάνω από τον μικρό ''πλανητικό μας  βράχο'' , υπενθυμίζοντάς μας πόσο μικροί – αλλά και μοναδικοί - είμαστε στην τεράστια έκταση του Σύμπαντος. 

Έτσι, μην ξεχάσετε να κοιτάξετε ψηλά την επόμενη εβδομάδα.

ΠΗΓΕΣ:sci-techuniverse.blogspot.gr

            astrovox.gr

            el.wikipedia.org     

   Managed by Usman Abrar. If you have any kind of query feel free to contact him by email@ iamusman93@gmail.com or Follow on Facebook  

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας

Για διορθώσεις ή συμπληρώματα: gikasd63@hotmail.com

Κοσμικοί…συνδυασμοί !

Το Ιονισμένο Υδρογόνο λάμπει σε αυτήν την σύνθετη εικόνα.

Εικόνα: X-ray: NASA / CXC / PSU / L. Townsley et al; Optical: UKIRT; Infrared: NASA / JPL-Caltech

Αν και δεν υπάρχουν εποχές στο Διάστημα, αυτή η ''κοσμική θέα'' προκαλεί σκέψεις ενός παγωμένου χειμωνιάτικου τοπίου. Είναι, στην πραγματικότητα, μια περιοχή που ονομάζεται ΝΓΚ 6357* (NGC 6357), όπου η ακτινοβολία από καυτά, νέα αστέρια δίνει ενέργεια στο ψυχρό αέριο μέσα στο νέφος που τους περιβάλλει.

Αυτή η σύνθετη εικόνα περιέχει δεδομένα ακτίνων Χ από το Διαστημικό Παρατηρητήριο ακτίνων -Χ Τσάντρα της ΝΑΣΑ (NASA’s Chandra X-ray Observatory) και το τηλεσκόπιο ΡΟΣΑΤ (ROSAT) (μωβ χρώμα), επίσης υπέρυθρα δεδομένα από το διαστημικό τηλεσκόπιο Σπίτζερ (Spitzer) της ΝΑΣΑ (πορτοκαλί χρώμα) και οπτικά στοιχεία από την έρευνα  που υποβλήθηκε από το  τηλεσκόπιο υπερύθρων SuperCosmos Sky Survey (μπλε χρώμα) του Ηνωμένου Βασιλείου.

Το ΝΓΚ 6357 Βρίσκεται στο Γαλαξία μας σε απόσταση περίπου 5.500 έτη φωτός από τη Γη, και είναι στην πραγματικότητα ένα «σύμπλεγμα από επί μέρους συμπλέγματα», που περιέχει τουλάχιστον τρεις συστάδες νέων αστεριών, συμπεριλαμβανομένων πολλών  ογκωδών, καυτών, και πολύ, φωτεινών αστεριών. Οι ακτίνες Χ από το Τσάντρα και το  ΡΟΣΑΤ αποκαλύπτουν  εκατοντάδες σημειακές πηγές, τα οποία είναι τα νέα άστρα στο γαλαξία  ΝΓΚ 6357, καθώς και τη διάχυτη εκπομπή ακτίνων Χ από το καυτό αέριο. Υπάρχουν φυσαλίδες ή κοιλότητες, που έχουν δημιουργηθεί από την ακτινοβολία και την ύλη που ωθείται μακριά από τις επιφάνειες των μεγάλων άστρων, καθώς και τις εκρήξεις Υπερκαινοφανών (Σουπερνόβα).

Οι αστρονόμοι ονομάζουν το ΝΓΚ 6357 και άλλα αντικείμενα περιοχές"HII" (προφέρεται "H-δύο"). Μια περιοχή ΗΙΙ δημιουργείται όταν η ακτινοβολία από το καυτά, νέα αστέρια εξαλείφει τα ηλεκτρόνια από τα ουδέτερα άτομα Υδρογόνου στο περιβάλλον αέριο για να σχηματίσει νέφη από ιονισμένο Υδρογόνο, το οποίο δηλώνεται επιστημονικά ως «HII».

*ΝΓΚ σημαίνει Νέος Γενικός Κατάλογος. NGC στα Αγγλικά: New General Catalog  

ΠΗΓΕΣ: cosmosmagazine.com

              el.wikipedia.org

              en.wikipedia.org

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας

Για διορθώσεις ή συμπληρώματα: gikasd63@hotmail.com

Αστρονόμοι παρατήρησαν για πρώτη φορά στο κενό του Διαστήματος, μία παράξενη κβαντική στρέβλωση.

Εν συντομία

   Η διπλή διάθλαση κενού (Vacuum birefringence) παρατηρήθηκε για πρώτη φορά από μια ομάδα επιστημόνων, χρησιμοποιώντας το (VLT) το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO).

    Η ομάδα παρατήρησε το άστρο νετρονίων RX J1856.5-375, το οποίο είναι περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη, μόνο στο ορατό φως, ωθώντας τα όρια της υπάρχουσας τεχνολογίας τηλεσκοπίου.

Λίγο... λιγότερα παράξενο

Η διπλή διάθλαση κενού είναι ένα παράξενο κβαντικό φαινόμενο που έχει παρατηρηθεί μόνο σε ατομική κλίμακα. Αυτό συμβαίνει όταν ένα άστρο νετρονίων περιβάλλεται από ένα μαγνητικό πεδίο τόσο έντονο, όπου αυτό γίνεται αφορμή να αναδυθεί μια περιοχή στο κενό του  Διαστήματος, όπου η ύλη εμφανίζεται και εξαφανίζεται τυχαία.

Αυτή η πόλωση του φωτός στο κενό λόγω ισχυρών μαγνητικών πεδίων, θεωρήθηκε για πρώτη φορά ότι είναι εφικτή το 1930 από τους φυσικούς Werner Heisenberg και Hans Heinrich Euler σαν προϊόν της θεωρίας της κβαντικής ηλεκτροδυναμικής (QED). Η θεωρία περιγράφει πώς αλληλοεπιδρούν το φως και η ύλη.

Τώρα, για πρώτη φορά, αυτό το παράξενο κβαντικό φαινόμενο έχει παρατηρηθεί από μια ομάδα επιστημόνων από το INAF στο Μιλάνο της Ιταλίας, και από το Πανεπιστήμιο της Ζιελόνα Γκόρα (Zielona Gora) στην Πολωνία.

Χρησιμοποιώντας το (ESO) το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (VLT), μια ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον Roberto Mignani παρατήρησε το  άστρο νετρονίων RX J1856.5-375, το οποίο είναι περίπου 400 έτη φωτός από τη Γη.

Τα αστέρια νετρονίων είναι κάπως αμυδρά σε φωτεινότητα, όμως είναι 10 φορές μεγαλύτερα σε μάζα από τον Ήλιο μας. Ως εκ τούτου, έχουν εξαιρετικά ισχυρά μαγνητικά πεδία που διαπερνούν την επιφάνεια και το περιβάλλον τους.

Τα κενά στο Διάστημα υποτίθεται ότι είναι άδειοι χώροι (σύμφωνα με τον Αϊνστάιν και τον Νεύτωνα, τουλάχιστον) όπου το φως μπορεί να περάσει μέσα ανεμπόδιστο ή αμετάβλητο. Αλλά, σύμφωνα με την QED, το Διάστημα είναι γεμάτο από εικονικά σωματίδια που μετακινούνται γρήγορα και συνεχώς μέσα και έξω από την ύπαρξη. Πολύ ισχυρά μαγνητικά πεδία, όπως αυτά που περιβάλλουν τα αστέρια νετρονίων, μπορεί να τροποποιήσουν αυτούς τους χώρους, μετατρέποντας τους σε κενούς.

Χρησιμοποιώντας το όργανο FORS2 στο VLT, οι ερευνητές ήταν σε θέση να παρατηρήσουν αυτό το άστρο νετρονίων μόνο στο ορατό φως, ωθώντας τα όρια της υπάρχουσας τεχνολογίας τηλεσκοπίου.

    Φωτογραφία : ESO

Καλύτερα Τηλεσκόπια

Μελετώντας τα δεδομένα από το VLT σχετικά με το αστέρι αυτό, οι ερευνητές είδαν μια  γραμμική πόλωση που παρατηρείται, σε σημαντικό βαθμό, της τάξης περίπου του 16%. Αυτό είναι πολύ πιθανόν να οφείλεται σε διπλή διάθλαση κενού στην περιοχή που περιβάλλει το άστρο RX J1856.5-375.

"Η υψηλή γραμμική πόλωση που μετρήθηκε με το VLT δεν μπορεί να εξηγηθεί εύκολα από τα μοντέλα μας, εκτός εάν συμπεριλαμβάνονται οι επιπτώσεις της διπλής διάθλασης κενού που προβλέπονται από την QED", δήλωσε ο Mignani.

Λόγω της περιορισμένης τεχνολογίας που χρησιμοποιείται, ο Mignani πιστεύει ότι τα μελλοντικά τηλεσκόπια θα μπορούν να ανακαλύψουν περισσότερα για τέτοια παρόμοια παράξενα κβαντικά αποτελέσματα από τη μελέτη άλλων άστρων νετρονίων.

 "Οι μετρήσεις  [πόλωσης] με την επόμενη γενιά τηλεσκοπίων, όπως το (EELT) το Ευρωπαϊκό Εξαιρετικά Μεγάλο Τηλεσκόπιο του ESO, θα μπορούσαν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στις δοκιμές των προβλέψεων της QED για τις διπλές διαθλάσεις κενού, που υπάρχουν γύρω από πολύ περισσότερα αστέρια νετρονίων", δήλωσε ο Mignani.

"Αυτή η μέτρηση, που έγινε για πρώτη φορά τώρα στο ορατό φως, ανοίγει επίσης το δρόμο για παρόμοιες μετρήσεις, που  πρέπει να πραγματοποιούνται σε μήκη κύματος ακτίνων-Χ», δήλωσε ο ερευνητής Kinwah Γου.

Η μελέτη δημοσιεύθηκε από τον ESO.

Αναφορές: Eso, ESO Journals, Physical Review Letters, Science Alert

ΠΗΓΗ: futurism.com

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας

Για διορθώσεις ή συμπληρώματα: gikasd63@hotmail.com

Τι είναι ένας Γαλαξίας;

Ζούμε σε έναν πλανήτη που ονομάζεται Γη, που αποτελεί μέρος του Ηλιακού μας συστήματος. Αλλά πού βρίσκεται το Ηλιακό μας σύστημα; Είναι σε μια μικρή και ασήμαντη γωνιά του Γαλαξία.

Ένας Γαλαξίας είναι μια τεράστια συγκέντρωση από αέρια, σκόνη, και δισεκατομμύρια άστρα με τα Ηλιακά τους συστήματα. Ένας Γαλαξίας συγκρατείται από τη βαρύτητα (και από την σκοτεινή ύλη). Ο Γαλαξίας μας, έχει επίσης μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο του.

Εδώ βλέπουμε ένα διάγραμμα που δείχνει ότι ένας πλανήτης είναι μέρος ενός Ηλιακού συστήματος, και το Ηλιακό σύστημα είναι μέρος ενός γαλαξία

Όταν κοιτάζετε τα αστέρια στον νυχτερινό Ουρανό, βλέπετε και άλλα αστέρια του Γαλαξία μας. Αν είναι πραγματικά πολύ σκοτεινός, μακριά από τα φώτα της πόλης και τα σπίτια, μπορείτε να δείτε ακόμα και τις γεμάτες από κοσμική σκόνη σπείρες του Γαλαξία μας κατά μήκος του ουρανού.

Εδώ μια φωτογραφία του Γαλαξία μας όπως φαίνεται από μια σκοτεινή έρημο. Τα σκονισμένα χρώματα φωτίζουν τον ουρανό. Ο Γαλαξίας μας εκτείνεται πέρα ​​από τον ουρανό στο Trona Pinnacles National Landmark στην Καλιφόρνια. Φωτογραφία από τον Ian Norman.

Όμως, υπάρχουν πολλοί γαλαξίες, εκτός από τον δικό μας,. Υπάρχουν τόσοι πολλοί, που δεν μπορούμε ακόμα καν να τους μετρήσουμε! Το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble είδε ένα μικρό κομμάτι του διαστήματος για 12 ημέρες και βρήκε 10.000 γαλαξίες, όλων των μεγεθών, σχημάτων και χρωμάτων. Μερικοί επιστήμονες πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν μέχρι και εκατό δισεκατομμύρια γαλαξίες στο σύμπαν ….ίσως και περισσότεροι!

Εδώ μια φωτογραφία που τραβήχτηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, δείχνει χιλιάδες μικρούς γαλαξίες, με πολλά διαφορετικά σχήματα και χρώματα. Ακόμη και οι μικροσκοπικές κουκίδες είναι ολόκληροι γαλαξίες. Το σύμπαν είναι ένα πολύ μεγάλο μέρος!

Μερικοί γαλαξίες έχουν σπειροειδές σχήμα όπως ο δικός μας. Έχουν καμπύλους βραχίονες που τους κάνουν να μοιάζουν με ανεμόμυλο. Άλλοι γαλαξίες είναι πιο ομαλοί πιο λείοι, και έχουν  ελλειψοειδές σχήμα. Ονομάζονται Ελλειπτικοί γαλαξίες. Και υπάρχουν και γαλαξίες που δεν είναι σπειροειδείς ή ελλειψοειδείς. Έχουν ακανόνιστα σχήματα και μοιάζουν με ακανόνιστη, άμορφη μάζα. Το φως που βλέπουμε από κάθε ένα από αυτούς τους γαλαξίες προέρχεται από τα αστέρια μέσα σε αυτό.

Εδώ βλέπουμε ένα διάγραμμα των διαφορετικών σχημάτων των γαλαξιών: σπειροειδή, ελλειπτικό, και ακανόνιστο.

Μερικές φορές οι γαλαξίες πλησιάζουν μεταξύ τους πάρα πολύ κοντά, και συντρίβονται ο ένας μέσα στο άλλο. Ο Γαλαξίας μας κάποια μέρα θα συγκρουστεί με τον Γαλαξία της Ανδρομέδας, το πιο κοντινό γαλαξιακό μας γείτονα. Αλλά μην ανησυχείτε. Δεν θα συμβεί για περίπου πέντε δισεκατομμύρια χρόνια. Αλλά ακόμη και αν αυτό συμβεί αύριο, ενδέχεται να μην το παρατηρήσετε. Οι Γαλαξίες είναι τόσο μεγάλοι και απλώνονται στα άκρα, που ακόμα κι αν ακόμα συγκρουστούν μεταξύ τους, οι πλανήτες και τα Ηλιακά συστήματα συχνά δεν πλησιάζουν τόσο ώστε να  συγκρουστούν*...

 Ο Σχηματισμός του Γαλαξία μας 

Από το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης 

*Αυτό γιατί ανάμεσα στα άστρα υπάρχει πολύ μεγάλος διαστρικός χώρος. Για παράδειγμα η απόσταση ανάμεσα στο δικό μας Ηλιακό σύστημα και το πλησιέστερο σε εμάς το Α του Κενταύρου, είναι 4,3 με 4,6 έτη φωτός.

ΠΗΓΕΣ: spaceplace.nasa.go

            el.wikipedia.org

            youtube.com
            physicsgg.me/

Απόδοση στα Ελληνικά: Δημήτρης Γκίκας

Η σκοτεινή ύλη αποκαλύπτεται.

Αφιέρωμα στην Βέρα Ρούμπιν  23/6/1928-25/12/2016

Το μεγαλύτερο μέρος της ύλης στο Σύμπαν αποτελείται από πράγματα που δεν μπορούμε να δούμε. Ονομάστηκε "σκοτεινή ύλη" και γνωρίζουμε ότι πρέπει να είναι εκεί έξω. Χωρίς σκοτεινή ύλη γρήγορα οι ταχύτατα περιστρεφόμενοι γαλαξίες (όπως εκείνοι μέσα στο κύκλο, στην παραπάνω εικόνα ) δεν θα είχαν επαρκή ‘’βαρυτική’’ κόλλα για να συγκρατήσει τα αστέρια τους και τα σύννεφα αερίου ενωμένα μεταξύ τους. Αυτά τα αντικείμενα θα έπρεπε να πεταχτούν μακριά, στο διάστημα, όπως η βροχή πέφτει σε μία  ρόδα ποδηλάτου που γυρίζει. Από ποιο υλικό θα μπορούσε να είναι φτιαγμένη αυτή η γαλαξιακή και μυστηριώδης κόλλα ; Κανείς δεν ξέρει. Αλλά το 2006 οι αστρονόμοι βρήκαν ένα νέο στοιχείο.

Εικόνα: NASA / STSCI; MAGELLAN / ΚΑ ARIZONA / Δ CLOWE ET AL.

Οι ακτίνες Χ του Γαλαξιακού συμπλέγματος ‘’σφαίρα’’

Το 2006 οι αστρονόμοι της NASA στρέφουν το Διαστημικό παρατηρητήριο ακτίνων Χ Chandra στο γαλαξιακό σμήνος που φαίνεται στην παραπάνω εικόνα, το 1E 0657-56. Κατάφεραν και πήραν μια πολύ διαφορετική εικόνα.

Το Chandra παίρνει τις ακτίνες Χ που εκπέμπονται από καυτά νέφη αερίου (φαίνονται παραπάνω με κόκκινο χρώμα, σε μία εικόνα από το Δ.Τ. Hubble , να επικαλύπτονται). Το εντυπωσιακό σχήμα των πρόσφατα ανακαλυφθέντων νεφών αερίου κέρδισε στιγμιαία το ψευδώνυμο: ‘’το σύμπλεγμα σφαίρα’’.

Αλλά το σύμπλεγμα σφαίρα είχε ένα μεγαλύτερο μυστικό για να αποκαλυφθεί.

Εικόνα: NASA, ESA, J. Jee (University of California, Davis), J. Hughes (Rutgers Univ.), F. Menanteau (Rutgers University & University of Illinois, Urbana-Champaign), C. Sifon (Leiden Obs.), R. Mandelbum (Carnegie Mellon University), L. Barrientos (University Catolica de Chile), and K. Ng (University of California, Davis)

Όταν οι γαλαξίες συγκρούονται

Οι αστρονόμοι πιστεύουν ότι το σύμπλεγμα σφαίρα άρχισε να σχηματίζεται πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια, όταν ένα μικρό σμήνος γαλαξιών διαπέρασε κατευθείαν μέσα στη μέση ενός μεγαλύτερου συμπλέγματος, και βγήκε από την άλλη πλευρά. Η τεσσάρων σημείων καλλιτεχνική απεικόνιση της παραπάνω εικόνας απεικονίζει την αλληλουχία των γεγονότων.

Τα συγκρουόμενα σωματίδια αερίου σε κάθε γαλαξία εμφανίζονται με κόκκινο χρώμα. Καθώς το μικρό νέφος αερίου χτυπούσε για να ανοίξει δρόμο τον μεγαλύτερο ‘’εταίρο του’’ απέκτησε αυτό το δραματικό σχήμα που μοιάζει με σφαίρα.

Εικόνα: NASA / CXC / Μ Weiss

Η σκοτεινή ύλη αποκαλύπτεται

Τι γίνεται με τη σκοτεινή ύλη;

Οι αστρονόμοι μπορούν να παρακολουθούν τη θέση της σκοτεινής ύλης, επειδή η βαρύτητα της κάμπτει το φως των άστρων πίσω από αυτήν. Η τεχνική αυτή ονομάζεται "βαρυτικός εστιασμός (gravitational lensing )". Χρησιμοποιώντας το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble, ήταν σε θέση να παρατηρήσουν σε ποιο σημείο η σκοτεινή ύλη βρισκόταν στο σύμπλεγμα σφαίρα (βιολετί σκίαση).

Ενώ τα σωματίδια αερίου ‘’σπρώχνονται και χτυπιούνται’’ για να ανοίξουν δρόμο προσπερνώντας το ένα το άλλο, τα σωματίδια της σκοτεινής ύλης γλιστράνε ακριβώς δίπλα τους απαρατήρητα - ακριβώς ότι θα περίμενε κανείς  από…φαντάσματα.

Εικόνα: : NASA / CXC / CfA /M. Markevitch et al.; Optical: NASA / STScI; Magellan / U. Arizona / D. Clowe et al.; Lensing Map: NASA / STScI; ESO WFI; Magellan / U. Arizona / D. Clowe et al.

Χάρτης …φαντασμάτων

Μπορεί να φαίνεται μεταφυσικό, αλλά το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Hubble μπορεί να ανιχνεύσει τη σκοτεινή ύλη, λόγω του τρόπου που κάμπτει το φως από τα αστέρια. Χρησιμοποιώντας αυτές τις πληροφορίες, το 2007, οι αστρονόμοι χαρτογράφησαν τη θέση της (της σκοτεινής ύλης) στο Σύμπαν, καθώς και πώς έχει αλλάξει κατά τη διάρκεια δισεκατομμυρίων ετών (φωτογραφία).

Κατά τις πρώτες ημέρες του Σύμπαντος (τέρμα δεξιά στη φωτογραφία), η σκοτεινή ύλη ‘’απλώθηκε’’ εκεί  έξω αρκετά ομοιόμορφα. Αλλά με την πάροδο του χρόνου, η βαρύτητα κατέρρευσε αυτή τη δομή σε πυκνές συστάδες (άκρα αριστερά).

Μερικοί αστρονόμοι πιστεύουν ότι αυτές οι μάζες σκοτεινής ύλης δημιούργησαν ένα ουσιαστικό ικρίωμα (μια σκαλωσιά δηλαδή). Η συνήθης ύλη συντάχθηκε σε αυτό και άρχισε να σχηματίζει τα αστέρια, τους γαλαξίες και, τελικά, τον εαυτό μας.

Εικόνα: NASA / ESA / R. Massey (California Institute of Technology)

ΠΗΓΕΣ: https://cosmosmagazine.com/space/dark-matter-uncovered

 Συγγραφέας : James Mitchell Crow . Ανεξάρτητος συγγραφέας και εκδότης.

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας