Τετάρτη 15 Ιανουαρίου 2014

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 13/1/14 έως και 19/1/14‏


Ean den blepete ellinika sto parakato mhnyma epilexte: Provoli -> Kodikopoiisi ->Unicode UTF-8

Εάν χρησιμοποιείτε Outlook και δεν βλέπετε τις εικόνες μέσα στο μήνυμα θα πρέπει να πατήσετε μέσα στο κίτρινο πλαίσιο που έχει εμφανιστεί στο επάνω μέρος του μηνύματος και να επιλέξετε την μεταφόρτωση των εικόνων.

Episis mporeite na deite auto to mhnyma stin istoselida mas.



Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)


  • Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Δευτέρα, 13 Ιανουαρίου
  • Ο Μπετελγκέζ βρίσκεται δεξιά και κάτω από τη σελήνη η οποία και κινείται στον αστερισμό των Διδύμων τις επόμενες νύχτες, κοντά στον Δία.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:15 μ.μ.   

Τρίτη, 14 Ιανουαρίου
  • Ο Δίας λάμπει στα αριστερά της σελήνης που είναι σχεδόν πανσέληνος.
  • Ο αστεροειδής 7 Ίρις αυτή την εβδομάδα περνάει μέσα από τον Κυκλίσκο (τον κυκλικό σχηματισμό του αστερισμού των Ιχθύων). Αυτή η περιοχή βρίσκεται στο νοτιοδυτικό ουρανό όταν πέσει το σκοτάδι, κάτω από το εμφανές Μεγάλο Τετράγωνο του Πήγασου. Απόψε, ο αστεροειδής 10ου μεγέθους περνά 0,3° νότια του 5ου μεγέθους κ των Ιχθύων, το αστέρι στην νοτιοδυτική γωνία του Κυκλίσκου. Για να επιβεβαιώσετε την παρατήρηση της Ίριδος μέσω του τηλεσκοπίου σας, θα πρέπει να ανιχνεύσετε την κίνησή της σε σχέση με τα αστέρια στο υπόβαθρο. Σκιτσάρετε τρία ή τέσσερα αστέρια κοντά στη θέση του αστεροειδή νότια του κ και στη συνέχεια επιστρέψτε στο ίδιο πεδίο, μια ή δύο νύχτες αργότερα. Το "αστέρι" που μετακινήθηκε είναι η Ίρις.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:02 π.μ. της Τετάρτης.

Τετάρτη, 15 Ιανουαρίου
  • Πανσέληνος στις 6:54 π.μ. της Πέμπτης. Αυτή είναι και η μικρότερη πανσέληνος για το 2014, με φαινόμενη διάμετρο 29,4'. Η σελήνη φτάνει σε απόγειο στις 3:52 τα ξημερώματα, 406.532 χιλιόμετρα από τη Γη.
  • Μετά από απουσία σχεδόν ενός χρόνου, ο Άρης επιστρέφει στο βραδινό ουρανό αυτή την εβδομάδα. Ο κόκκινος πλανήτης ανατέλλει περίπου 15 λεπτά μετά τα μεσάνυχτα απόψε και  περίπου δύο λεπτά νωρίτερα κάθε διαδοχική νύχτα. Η καλύτερη ώρα για να τον  δείτε είναι πριν το λυκαυγές. Ο Άρης λάμπει σήμερα με μέγεθος 0,7 και εμφανίζεται με φαινόμενη διάμετρο 7" μέσα από τηλεσκόπιο.

    Ο Άρης ήταν μόλις 7,1” σε φαινόμενη διάμετρο στις 6 Ιανουαρίου όταν ο
    Don Parker τον  φωτογράφησε με ένα 16ιντσο κατοπτρικό τηλεσκόπιο.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 9:53 μ.μ.

Πέμπτη, 16 Ιανουαρίου
  • Ο αστερισμός του Ωρίωνα βρίσκεται στον ουράνιο ισημερινό, δηλαδή φαίνεται από όλα τα μέρη της Γης που κατοικούνται από ανθρώπους. Είναι κατεξοχήν χειμερινός αστερισμός για το βόρειο ημισφαίριο. Στο βορειοανατολικό μέρος του κυνηγού είναι ο Μπετελγκέζ, ένα από τα μεγαλύτερα γνωστά αστέρια στους αστρονόμους. Η φωτεινότητά του μεταβάλλεται ελαφρώς σε περίοδο 2.110 ημερών. Αυτό κυρίως οφείλεται στις συστολές και διαστολές που συμβαίνουν στο εσωτερικό του αστεριού.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:40 π.μ. της Παρασκευής.  

Παρασκευή, 17 Ιανουαρίου
  • Τέσσερις μοίρες νότια του Σείριου θα βρείτε το όμορφο ανοιχτό σμήνος Μ41. Πιθανότατα, πρώτος ο Αριστοτέλης διαπίστωσε την ύπαρξη αυτού του σμήνους. Με ένα μίγμα από θερμά μπλε-άσπρα αστέρια και μερικούς ερυθρούς γίγαντες, αυτό το σμήνος παρουσιάζει μια διακύμανση στη χρωματική αντίθεση  και στην φωτεινότητα.  Σε έναν σκοτεινό ουρανό,  μπορείτε να δείτε το Μ41 ακόμα και με γυμνό μάτι. Φαίνεται καλύτερα με χαμηλή μεγέθυνση με ένα μέτριο τηλεσκόπιο ή με ένα ζευγάρι κιάλια αργά το βράδυ.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:31 μ.μ. 
 Σάββατο, 18 Ιανουαρίου
  • Παρά το γεγονός ότι η Αφροδίτη βρέθηκε σε κατώτερη σύνοδο μόλις πριν από μία εβδομάδα, η ταχεία τροχιακή της κίνηση την φέρνει σε θέαση  γρήγορα. Σήμερα το πρωί, ο πλανήτης ανατέλλει μια ώρα πριν τον Ήλιο και ανεβαίνει περίπου 6° ψηλά στα ανατολικά-νοτιοανατολικά, 30 λεπτά αργότερα. Με μέγεθος -4.3, μπορείτε να την εντοπίσετε αν έχετε έναν επίπεδο και χωρίς εμπόδια ορίζοντα. Με τηλεσκόπιο, η Αφροδίτη παρουσιάζει ένα δίσκο διαμέτρου 61” που είναι μόλις 2% φωτισμένος.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 7:22 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 19 Ιανουαρίου
  • Ο Ερμής θα έχει μία από τις δύο καλύτερες βραδινές εμφανίσεις του για το 2014, στα τέλη αυτής της εβδομάδας. Απόψε, ο πιο εσωτερικός πλανήτης λάμπει με μέγεθος -0,9 και εμφανίζεται 5 ° ψηλά στα δυτικά-νοτιοδυτικά μισή ώρα μετά το ηλιοβασίλεμα. Μέσα από ένα τηλεσκόπιο, ο Ερμής δείχνει ένα δίσκο σε φάση gibbous που μετράει 5”.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 1:09 μετά τα μεσάνυχτα.

 
  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."
 
Η σελήνη φτάνει στο απόγειό της αυτή την εβδομάδα. Είναι, επίσης, και η μικρότερη σελήνη του 2014. Η φωτογραφία αυτή του Αντώνη Αγιομαμίτη αποτυπώνει πολύ καθαρά την διαφορά ανάμεσα στη μικρότερη και μεγαλύτερη σελήνη του 2005. Αναλυτικές πληροφορίες θα βρείτε εδώ: http://www.perseus.gr/Astro-Lunar-Scenes-Apo-Perigee-2010.htm

  •  Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

  • Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
  • Μια μεγάλη ομάδα κηλίδων, η AR 1944, ήταν εμφανής ακόμα και με γυμνό μάτι (πάντοτε με τη χρήση ενός ασφαλούς ηλιακού φίλτρου) όλη τη προηγούμενη εβδομάδα.
 

  • Ο Ερμής και η Αφροδίτη είναι κρυμμένοι στο φως του ήλιου.
  • Ο Άρης (μέγεθος +0,7, στην Παρθένο) ανατέλλει λίγο μετά τα μεσάνυχτα. Βρίσκεται ψηλά στο νότο πριν το ξημέρωμα, με τον Στάχυ στα αριστερά και κάτω από τον πλανήτη.  Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 7'. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον Απρίλιο του 2014.
  • Ο Δίας (μέγεθος -2,7, στο κέντρο των Διδύμων) ήταν σε αντίθεση στις 5 Ιανουαρίου. Ανατέλλει πριν τις 5 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια τα μεσάνυχτα. Στα αριστερά του είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης και στα δεξιά του, το αμυδρότερο αστέρι γ των Διδύμων. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 47 δευτερόλεπτα.
  • Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Ζυγό) είναι αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά όταν αρχίζει να φωτίζει η αυγή. Θα τον βρείτε μακριά και κάτω αριστερά από τον Άρη και τον Στάχυ.
  • Ο Ουρανός (μέγεθος 5.8, στους Ιχθείς) είναι ψηλά στο νότο όταν βραδιάσει.
  • Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) κινείται χαμηλά στα νοτιοδυτικά όταν νυχτώνει. Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ: http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf
© 2001-2013 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'

Θεσσαλονίκη, Ανατολικά
Αντώνη Τρίτση 15-17,
(Έναντι κλειστού γηπέδου μπάσκετ ΠΑΟΚ)
Τ.Κ. 57001, Πυλαία
Τηλ.: 2310 541 826, 2310 533 902
Fax: 2310 550 672
Θεσσαλονίκη, Κέντρο
Πολυτεχνείου 45, 4ος όροφος
Λαδάδικα,Τ.Κ. 54625,
Θεσσαλονίκη
τηλ./fax: 2310 541 603
Θεσσαλονίκη, ΝΟΗΣΙΣ
6ο χλμ. Οδού Θεσ/νίκης-Θέρμης
Εντός Κέντρου Διάδοσης
Eπιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ
Τ.Κ. 570 01, Θέρμη
Τηλ./fax: 2310 471 441
Αθήνα, Κέντρο
Πανεπιστημίου 56,
Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφος)
Ομόνοια, Τ.Κ. 10678
Τηλ.: 210-3845102
Fax.: 210-3842030
Λευκωσία, Κύπρος
Πλανητάριο ΒΕΝΕΡΑ
Γράμμου 21-23, Τ.Κ. 1010
Λευκωσία, Κύπρος
τηλ.: 22 677 727
email: cyprus@astronomy.gr

www.astronomy.gr
Email: planitario@astronomy.gr