Παρασκευή 3 Απριλίου 2020

Οι διαστημικές αποστολές επανέρχονται σταδιακά στην ενεργό επιστημονική τους δράση

Μετά από μία σύντομη παύση των επιστημονικών οργάνων, λόγω της πανδημίας του COVID-19, καθώς και μια περίοδο "ασφαλούς κατάστασης αναμονής", οι πλανητικές αποστολές του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) επιστρέφουν πάλι σε αυτό που ξέρουν να κάνουν καλύτερα: Συγκέντρωση επιστημονικών δεδομένων από όλο το Ηλιακό μας Σύστημα.

Στη διαστημοσυσκευή Solar Orbiter συνεχίζεται ο έλεγχος των οργάνων της. 
ΕικόναESA/ATG medialab

Μιλήσαμε με τον Paolo Ferri, επικεφαλής της διαχείρισης Αποστολών στο Κέντρο Ελέγχου Αποστολών του ΕΟΔ στη Γερμανία, και τον Markus Kissler-Patig, Επικεφαλής Επιστήμης και Επιχειρήσεων στο Κέντρο Αστρονομίας ESAC του ΕΟΔ στην Ισπανία, για τους εξαιρετικούς και δύσκολους καιρούς που αντιμετωπίζουν αυτή τη περίοδο οι ομάδες εδάφους.

Ακούστε το Podcast* στο Soundcloud του ΕΟΔ ή παρακάτω:



Μπορείτε επίσης να βρείτε μια περίληψη αυτού που συζητήθηκε παρακάτω, σχετικά με την προσφορά στην επιστήμη τεσσάρων βασικών αποστολών οι οποίες συντελούν στη λήψη βασικών αποφάσεων σχετικά με την ασφάλεια του εργατικού τους δυναμικού, καθώς και του ευρωπαϊκού στόλου εξερευνητών του διαστήματος υπό το πρίσμα μιας παγκόσμιας πανδημίας.


Οι πρωτοφανείς εποχές που ζούμε απαιτούν μέτρα άνευ προηγουμένου 

Στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Διαστημικών Επιχειρήσεων (European Space Operations Centre - ESOC) του ΕΟΔ στο Darmstadt της Γερμανίας, οι αποστολές συνεχίζονται υπό συνήθεις εργασίες ακόμη και με τη συντριπτική πλειοψηφία του προσωπικού και εξωτερικών συνεργατών να εργάζονται από το σπίτι.

Η αίθουσα κεντρικού ελέγχου του ΕΟΔ στο Darmstadt. ΕικόναESA/J. Mai, CC BY-SA 3.0 IGO

Όμως, όταν ένα μέλος του εργατικού δυναμικού ελέγχου αποστολών μολύνθηκε από τον COVID-19, έγιναν ταχείες ενέργειες για να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση της λοίμωξης.

"Το άτομο αυτό είναι ευτυχώς καλά και αναρρώνει με ικανοποιητικό ρυθμό", δηλώνει ο Paolo Ferri, επικεφαλής της υπηρεσίας αποστολών στο κέντρο επιχειρήσεων του ΕΟΔ στο Darmstadt της Γερμανίας.

"Ωστόσο, στις δύο ημέρες που εργάστηκε πριν γίνει η διάγνωση, ήρθε σε επαφή με περίπου είκοσι συναδέλφους του".

Για να αποτραπεί η περαιτέρω εξάπλωση της λοίμωξης, όλα αυτά τα άτομα τέθηκαν σε καραντίνα και ολόκληρα κτίρια καθαρίστηκαν και απολυμάνθηκαν διεξοδικά.

Πολλοί από αυτούς τους ανθρώπους εργάζονταν στις πλανητικές αποστολές Solar Orbiter, Mars Express και Orbiter Gas Trace Gas, και τις τέσσερις διαστημοσυσκευές οι οποίες περιφέρονται γύρω από τη Γη και συγκροτούν την αποστολή Cluster.

Ως εκ τούτου, οι εργασίες αυτές μειώθηκαν σε αυτές τις αποστολές, ενώ τα μέλη της ομάδας παρέμειναν στο σπίτι τους.

"Αποφασίσαμε να αναστείλουμε προληπτικά τη δράση σε αυτές τις αποστολές μέχρις ότου εξαφανιστεί ο κίνδυνος πιθανής επακόλουθης διασποράς των λοιμώξεων και έως ότου τελειώσει η καραντίνα", προσθέτει ο Paolo.


Η επιστήμη επιστρέφει

Το πλεονέκτημα των διαπλανητικών αποστολών είναι ότι έχουν σχεδιαστεί για να παραμένουν σε ασφαλή διαμόρφωση (safe configuration) για παρατεταμένες περιόδους. Μερικές φορές, εκεί έξω στο Ηλιακό μας Σύστημα, συμβαίνει οι διαστημοσυσκευές αυτές να βρεθούν πίσω από τον Ήλιο όπως αυτό φαίνεται από τη Γη. Σε αυτές τις δύο ή τρεις εβδομάδες, οι ομάδες συνήθως χάνουν επαφή με την εκάστοτε διαστημοσυσκευή.

Καλλιτεχνική άποψη για την διαστημοσυσκευή Mars Express. Το φόντο βασίζεται σε μια πραγματική εικόνα του Άρη η οποία λήφθηκε από τη στερεοσκοπική φωτογραφική μηχανή υψηλής ανάλυσης του διαστημικού σκάφους.
Πιστοποίηση εικόνας του διαστημικού σκάφους: ESA / ATG medialab; Mars: ESA / DLR / FU Βερολίνο, CC BY-SA 3.0 IGO

Κάθε μία από τις τέσσερις αποστολές που επηρεάστηκαν τέθηκε σε κατάσταση αναμονής - σε ασφαλείς τροχιές, αλλά με τα επιστημονικά τους όργανα απενεργοποιημένα.

"Η καρδιά μας πονάει κάθε φορά που πρέπει να απενεργοποιήσουμε την επιστήμη - αλλά αυτό δεν είναι μια εξαιρετική περίπτωση. Συμβαίνει μερικές φορές ένας από αυτούς τους δορυφόρους να έχει προβλήματα και τότε ίσως να τεθεί κατάσταση σε ασφαλούς λειτουργίας, ενώ χρειάζεται τουλάχιστον μια εβδομάδα πριν από την επανεκκίνηση των επιστημονικών του εργασιών ", δηλώνει ο Paolo.

"Αυτή τη φορά, η παύση της επιστήμης για θέματα που σχετίζονται με την υγεία σε εκείνους οι οποίοι εργάζονται στο έδαφος φυσικά είναι μοναδική, αλλά αισθανόμαστε περισσότερο υποχρεωμένοι να κάνουμε κάτι τέτοιο και όταν πρόκειται να διασώσουμε κάποιο μηχάνημα".

Ο Paolo Ferri, Επικεφαλής των εργασιών του ΕΟΔ, μιλάει στα μέσα μαζικής ενημέρωσης στο Συνεδριακό Κέντρο ESOC μετά από την απόκτηση του σήματος από τη διαστημοσυσκευή Rosseta.
Εικόνα: ESA-J. Mai

Ευτυχώς, η αρχική περίπτωση παρέμεινε μία και μοναδική, καθώς οι άνθρωποι οι οποίοι που βρίσκονταν σε καραντίνα δεν εμφάνισαν συμπτώματα.

"Όταν σταματήσαμε την επιστήμη, θεσπίσαμε πολύ σαφή κριτήρια για να αποφασίσουμε πότε θα επανεκκινηθεί, και από αυτό το Σαββατοκύριακο έχουμε αρχίσει να επαναφέρουμε σταδιακά τις αποστολές στην κανονική τους κατάσταση", προσθέτει ο Paolo.

Ο Markus Kissler-Patig είναι ο επικεφαλής του ΕΟΔ στον τομέα των επιστημών στις λειτουργίες, οι οποίες εδρεύουν στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Αστρονομίας του Οργανισμού στη Μαδρίτη της Ισπανίας.

Ο Markus Kissler-Patig, επικεφαλής των επιστημονικών λειτουργιών στο Ευρωπαϊκό Κέντρο  Αστρονομίας και Διαστήματος (European Space Astronomy Centre) στη Μαδρίτη, της Ισπανίας προσθέτει:

"Για τις τροχιακές διαστημοσυσκευές στον πλανήτη Άρη φυσικά η καρδιά μας αιμορραγεί κάθε φορά που δεν μπορούμε να δημιουργήσουμε επιστήμη μαζί τους ... Είμαστε πραγματικά υπεύθυνοι για την επιστημονική παραγωγή όλων αυτών των φανταστικών διαστημικών σκαφών και αυτό είναι που θέλουμε πραγματικά να μεγιστοποιήσουμε - για τους ερευνητές αλλά και για την ανθρωπότητα ".

"Αλλά αυτό, ήταν για την υγεία των ανθρώπων μας, και για εμάς αυτό είναι κάτι το αυτονόητο που πρέπει να γίνει χωρίς δεύτερη σκέψη. Οι αποφάσεις αυτές είναι απλές, επειδή γνωρίζουμε ότι είναι κάτι το σωστό που πρέπει να γίνει "


Ο έλεγχος αποστολής είναι έτοιμος για την πτήση του BepiColombo

Λόγω των προληπτικών μέτρων που ελήφθησαν νωρίς για να περιοριστεί η πιθανότητα εξάπλωσης της λοίμωξης, η κατάσταση στην ESOC είναι πλέον σταθερή.

Καλλιτεχνική άποψη της πτήσης BepiColombo. Εικόνα: ΕSA

Τα λίγα άτομα που πηγαίνουν περιοδικά στην περιοχή εργάζονται κυρίως απομονωμένα και γενικά δεν συναντιούνται καν. Αν πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο δωμάτιο, ακολουθούν πολύ αυστηρούς κανόνες κοινωνικής αποστασιοποίησης και ειδικές προστασίες.

Κατά τη διάρκεια της κρίσιμης - και είναι αδύνατο να καθυστερήσει περαιτέρω - πτήσης της διαστημοσυσκευής BepiColombo στις 10 Απριλίου, θα εφαρμοστούν επίσης παρόμοια μέτρα εξασφαλίζοντας ότι τα μέλη της ομάδας θα μπορούν να καθοδηγήσουν τη διαστημοσυσκευή στη διάρκεια αυτής την εποχής ορόσημο για όλο το πλανήτη, προστατεύοντας παράλληλα την υγεία και την ασφάλειά τους.




-----------------------------------------------------------
*Διαδικτυακή ραδιοφωνική μετάδοση
-----------------------------------------------------------
Πηγή: esa
http://www.esa.int/Enabling_Support/Operations/Space_missions_return_to_science?fbclid=IwAR1-k_hU1MkRZkPQ7UCvl9dQoDnIrUYGr_dFlagWSjnx_YYJmlTD5-NPXxM