Παρασκευή 28 Φεβρουαρίου 2020

Η αρχή της δημιουργίας ενός πλανητικού συστήματος...

...πως πολύ νεαρά άστρα προετοιμάζονται για την γέννηση πλανητών

Οι επιστήμονες μελέτησαν πάνω από 300 εικόνες από δίσκους σχηματισμού πλανητών οι οποίες δημιουργήθηκαν από τα δύο ισχυρότερα ραδιοτηλεσκόπια στον κόσμο έτσι ώστε να διερευνήσουν πότε οι πλανήτες ξεκινούν να διαμορφώνονται.

The Orion Molecular Clouds was the target of the VANDAM survey. The yellow dots show the location of observed protostars. - Image Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), J. Tobin; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello; Herschel/ESA - Edited by Universal-Sci -  CC BY 3.0
Τα μοριακά νέφη στον Ωρίωνα ήταν ο στόχος της έρευνας VANDAM. Οι κίτρινες κουκκίδες δείχνουν τη θέση των παρατηρούμενων πρωτοαστέρων. - Εικόνα: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO), J. Tobin. NRAO / AUI / NSF, S. Dagnello. Herschel / ESA - Επεξεργασμένο από την Universal-Sci-CC BY 3.0

Οι επιστήμονες μελέτησαν πάνω από 300 εικόνες από δίσκους σχηματισμού πλανητών οι οποίες δημιουργήθηκαν από τα δύο ισχυρότερα ραδιοτηλεσκόπια στον κόσμο, τη συστοιχία ραδιοτηλεσκοπίων ALMA  (Atacama Large Millimeter Array ή ALMA) και την Πολύ Μεγάλη Συστοιχία (ραδιοτηλεσκοπίων) (Very Large Array ή VLA). Οι εικόνες αποκάλυψαν νέες πληροφορίες σχετικά με το σχηματισμό πλανητών σε νεογέννητα ηλιακά συστήματα.

Οι ειδικοί θεωρούν ότι η συντριπτική πλειονότητα των αστεριών στον Σύμπαν φιλοξενούν πλανήτες, τους οποίους ονομάζουμε εξωπλανήτες γύρω από αυτά. Σε κάθε περίπτωση, γνωρίζουμε ότι στον Γαλαξία μας αντιστοιχεί τουλάχιστον, ένας πλανήτης κατά μέσο όρο ανά αστέρι. Επιπλέον, περίπου το 20% των πλανητικών συστημάτων με ένα αστέρι παρόμοιο με τον Ήλιο μας περιέχουν πλανήτες με μέγεθος όπως της Γης. Οι πλανήτες γεννιούνται στους λεγόμενους πρωτοπλανητικούς δίσκους, οι οποίοι είναι περιστρεφόμενοι περιαστρικοί δίσκοι από συμπιεσμένο αέριο και σκόνη που περιβάλλουν ένα νεοσχηματιζόμενο αστέρι.

Μια διεθνής ομάδα ερευνητών και αστρονόμων ήθελε να ανακαλύψει με ακρίβεια τι είναι και με τι μοιάζουν αυτοί οι πρωτοπλανητικοί δίσκοι, και πότε αρχίζουν να αναπτύσσονται. Το πρόβλημα είναι ότι τα νεογέννητα άστρα είναι δύσκολο να εντοπιστούν επειδή είναι πολύ αμυδρά και περιβάλλονται από πυκνά νέφη αερίου. Εξαιρετικοί λόγοι για τη χρήση των πολύ ευαίσθητων τηλεσκοπίων ALMA και VLA.


ΜΙΑ ΙΔΑΝΙΚΗ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΤΗΛΕΣΚΟΠΩΝ ALMA ΚΑΙ VLA

Η εξαιρετική ευαισθησία και ανάλυση που προσφέρθηκαν από τα προαναφερθέντα τηλεσκόπια αποδείχθηκε κρίσιμη για την κατανόηση της εσωτερικής και της εξωτερικής περιοχής των νεαρών πρωτοπλανητικών δίσκων και των πρωτοαστέρων τους. Η συστοιχία ALMA είναι καλά εξοπλισμένη για ανάλυση πυκνών, και σκονισμένων* υλικών που υπάρχουν γύρω από πρωτοαστέρες με υψηλή ευκρίνεια. Ταυτόχρονα, η συστοιχία VLA είναι καλύτερη στην ανίχνευση μεγαλύτερων μηκών κύματος, κάτι το οποίο είναι ιδανικό για την κατανόηση της εσωτερικής σύνθεσης ενός νεαρού πρωτοαστέρα σε κλίμακες μικρότερες από το δικό μας Ηλιακό σύστημα.

The research team studied over three hundred protostars and their disks. Shown here is a subgroup of stars,. The ALMA and VLA data compliment each other: ALMA sees the outer disk structure in blue, and the VLA shows the inner disks and star cores in orange.  Image Credit: ALMA (ESO/NAOJ/NRAO), J. Tobin; NRAO/AUI/NSF, S. Dagnello
Η ερευνητική ομάδα μελέτησε πάνω από τριακόσιους πρωτοαστέρες και τους δίσκους τους. Εμφανίζεται εδώ μια υποομάδα αστεριών. Τα δεδομένα από τη συστοιχία ALMA και την συστοιχία VLA συμπληρώνουν το ένα το άλλο: η συστοιχία ALMA βλέπει τη δομή του εξωτερικού δίσκου με μπλε χρώμα ενώ η συστοιχία VLA δείχνει τους εσωτερικούς δίσκους και τους πυρήνες των αστεριών με πορτοκαλί χρώμα.
Εικόνα: ALMA (ESO / NAOJ / NRAO), J. Tobin; NRAO / AUI / NSF, S. Dagnello

Ο John Tobin από το Αμερικανικό Εθνικό Παρατηρητήριο Ραδιοαστρονομίας (National Radio Astronomy Observatory ή NRAO) και επικεφαλής της ομάδας έρευνας δήλωσε σε συνέντευξή ότι καθώς η έρευνα αποκάλυψε το μέσο μέγεθος και τη μάζα αυτών των πολύ πρώιμων πρωτοπλανητικών δίσκων, οι επιστήμονες μπορούν τώρα να τις συγκρίνουν με παλαιότερους δίσκους που έχουν μελετηθεί στο παρελθόν. Συνέχισε να εξηγεί την ανακάλυψη που έκανε λέγοντας ότι οι πρώιμοι δίσκοι έχουν παρόμοιο μέγεθος, ενώ η μάζα τους είναι πολύ μεγαλύτερη από τη μάζα των παλαιότερων δίσκων. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι τα αστέρια τα οποία αναπτύσσονται "τρώνε" περισσότερο υλικό από τον πρωτοπλανητικό δίσκο με την πάροδο του χρόνου, πράγμα που σημαίνει ότι οι νεότεροι δίσκοι έχουν πολύ περισσότερη πρώτη ύλη από την οποία θα μπορούσαν να σχηματιστούν πλανήτες. Είναι πιθανό μεγαλύτεροι πλανήτες έχουν ξεκινήσει ήδη τη διαδικασία σχηματισμού τους γύρω από πολύ πρώιμα αστέρια.


4 ΜΟΝΑΔΙΚΕΣ ΑΝΑΚΑΛΥΨΕΙΣ

Οι ερευνητές ανακάλυψαν τέσσερις μάλλον μοναδικούς πρωτοαστέρες ανάμεσα σε περισσότερες από 300 ερευνητικές εικόνες. Σύμφωνα με την Nicole Karnath, ερευνήτρια του Πανεπιστημίου του Τολέδο, είχαν πολύ διαφορετική εμφάνιση σε σύγκριση με άλλα νεογέννητα αστέρια. Η ερευνητική ομάδα πιστεύει ότι το ακανόνιστο σχήμα τους αποδίδεται στο οτι βρίσκονται σε ένα από τα πρώιμα στάδια αστρικού σχηματισμού, όπου μερικοί από αυτούς ίσως δεν έχουν ακόμη αναπτυχθεί ακόμα σε πρωτοαστέρες.

Οι αστρονόμοι σπάνια βρίσκουν σε μία παρατήρηση περισσότερα από ένα και μόνο ακανόνιστο αντικείμενο όπως αυτό. Για την ερευνητική ομάδα να ανακαλύψει τέσσερα από αυτά με την μία είναι κάτι αρκετά μοναδικό. Προτείνεται τώρα ένα σχηματικό μονοπάτι για τα πρώιμα στάδια σχηματισμού αστεριών με βάση τα τέσσερα αυτά νεογέννητα αστέρια. Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι για την ακριβή τους ηλικία, αλλά εκτιμούν ότι είναι πιθανώς νεότεροι από 10.000 χρόνια.


--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Επεξηγήσεις:

*Με την λέξη "σκόνη" ή "σκονισμένος" αναφερόμαστε στην κοσμική σκόνη.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Πηγή: universal-sci.com