Επιλέγοντας το πρώτο σας Τηλεσκόπιο

Πριν διαβάσετε το παρακάτω κείμενο διαβάστε οπωσδήποτε αυτό. 

Αν παρόλα αυτά εξακολουθείτε να επιμένετε στην αγορά τηλεσκοπίου διαβάστε το παρακάτω κείμενο.

 Κάθε χρόνο εκατομμύρια άνθρωποι αγοράζουν ένα τηλεσκόπιο, αλλά λίγοι από αυτούς γνωρίζουν τι να προσέξουν όταν κάνουν την αγορά τους. 

Αυτός είναι ένας σύντομος οδηγός που θα σας βοηθήσει να κατανοήσετε τα εκατοντάδες μοντέλα τηλεσκοπίων που διατίθενται σήμερα. Εξοπλισμένος με λίγα βασικά θα έχετε μια καλή ιδέα για το τι να κοιτάξετε (και τι να αποφύγετε) όταν ψάχνετε τα καταστήματα για την αγορά του νέου σας τηλεσκοπίου. 
Το τηλεσκόπιο που θέλετε πρέπει να έχει δύο βασικά χαρακτηριστικά: υψηλής ποιότητας οπτικά και σταθερή, ήρεμα κινούμενη βάση. Και όλα τα άλλα εξισώνονται, μεγάλα τηλεσκόπια δείχνουν περισσότερα και είναι πιο εύκολα στη χρήση από τα μικρά, όπως θα διαπιστώσετε παρακάτω. Αλλά μην παραλείπετε την φορητότητα (ευκολία μεταφοράς) και την άνεση- το καλύτερο τηλεσκόπιο για σας είναι αυτό που θα χρησιμοποιείτε.
 

Διάμετρος, Άνοιγμα.

Το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό ενός τηλεσκοπίου είναι η διάμετρός του, η διάμετρος που συλλέγει το φως μέσω φακού ή καθρέφτη, που συχνά αποκαλείται αντικειμενικός. Κοιτάξτε τη προδιαγραφή του τηλεσκόπιου κοντά στον εστιαστή στο τέλος του σωλήνα ή στο κουτί του.  Η διάμετρος (D) θα αναπαριστάται είτε σε χιλιοστά (mm) είτε πιο συνηθισμένα σε ίντσες (in). Θυμηθείτε 1 ίντσα ισούται με 25,4 χιλιοστά. Σαν βασικό κανόνα να έχετε: το τηλεσκόπιό σας πρέπει να έχει διάμετρο τουλάχιστον 2.8 ίντσες (70 mm) και να προτιμήσετε επιπλέον.

Μεγαλύτερη διάμετρος σας επιτρέπει να δείτε πιο αμυδρά αντικείμενα και με μεγαλύτερη λεπτομέρεια από ένα μικρότερης διαμέτρου τηλεσκόπιο. Αλλά ένα καλό μικρό τηλεσκόπιο μπορεί επίσης να σας δείξει αρκετά – ειδικά αν ζείτε σε περιοχές μακριά από τα φώτα των πόλεων.  Για παράδειγμα: μπορείτε να εντοπίσετε μια δωδεκάδα γαλαξίες γύρω από το Γαλαξία μας διαμέσου ενός τηλεσκοπίου με διάμετρο 80 mm (3.1 ίντσες) από μια σκοτεινή τοποθεσία. Αλλά πιθανότατα θα χρειαστείτε ένα 6 ή 8 ιντσών τηλεσκόπιο, όπως αυτό που φαίνεται δεξιά στην φωτογραφία, για να εντοπίσετε τους ίδιους γαλαξίες μέσα από μια αστική περιοχή. Και ανεξάρτητα από το πόσο φωτεινός ή σκοτεινός είναι ο ουρανός σας, η θέα μέσα από ένα τηλεσκόπιο με αρκετή διάμετρο είναι πιο εντυπωσιακή από την θέα του ίδιου αντικειμένου μέσα από ένα τηλεσκόπιο μικρότερης διαμέτρου.

Αποφύγετε τα τηλεσκόπια τα οποία διαφημίζουν την μεγέθυνσή τους- ειδικά με δύσπιστες μεγεθύνσεις όπως 600 Χ.  Στις περισσότερες περιπτώσεις ή ωφέλιμη μεγέθυνση ενός τηλεσκοπίου είναι 50 φορές η διάμετρός του σε ίντσες (ή δύο φορές η διάμετρός του σε χιλιοστά). Έτσι χρειάζεστε ένα τηλεσκόπιο 12 ιντσών για να πάρετε μεγέθυνση της εικόνας 600 Χ. Και τότε όμως ακόμα, πρέπει να περιμένετε για μια νύχτα όπου οι συνθήκες παρατήρησης θα είναι τέλειες.


Τύποι Τηλεσκοπίων
Θα συναντήσετε τρεις βασικούς τύπους τηλεσκοπίων.

Τα Διοπτρικά που έχουν φακούς στο μπροστά μέρος του σωλήνα – είναι ο τύπος με το οποίο πιθανότατα είστε πιο εξοικειωμένοι. Αν και γενικά έχουν χαμηλό κόστος, γίνονται απότομα ακριβά καθώς η διάμετρος τους αυξάνεται.

Τα Κατοπτρικά συλλέγουν το φως χρησιμοποιώντας ένα καθρέφτη στο πίσω μέρος του σωλήνα. Για την αντίστοιχη διάμετρο, είναι τα πλέον οικονομικά, αλλά χρειάζονται περιοδικά να ρυθμίζονται τα οπτικά τους- ειδικά αν μεταφέρονται συχνά.

Τα Συνδυαστικά (ή Καταδιοπτρικά) τηλεσκόπια, τα οποία χρησιμοποιούν συνδυασμό φακών και καθρέφτη, προσφέρουν συμπαγείς σωλήνες και σχετικά μικρό βάρος. Δύο δημοφιλείς τύπου είναι τα Σμιτ- Κάσεγκραιν και τα Μακσούτοφ-Κάσεγκραιν

Η αντικειμενική εστιακή απόσταση (F ή FL) είναι το κλειδί που προσδιορίζει την μεγέθυνση του τηλεσκοπίου (την δύναμή του).  Αυτό γίνεται απλά διαιρώντας την εστιακή απόσταση του τηλεσκοπίου με αυτή του προσοφθαλμίου που αναγράφεται πάνω του. Σαν παράδειγμα, ένα τηλεσκόπιο έχει εστιακή απόσταση 500 χιλιοστά και το προσοφθάλμιο 25 χιλιοστά- η μεγέθυνση είναι 500:25 ή 20 Χ. Τα περισσότερα τηλεσκόπια εφοδιάζονται με ένα ή δύο προσοφθάλμια. Μπορείτε να αλλάξετε την μεγέθυνση αλλάζοντας προσοφθάλμια με διαφορετική εστιακή απόσταση.

Βάσεις Τηλεσκοπίων

Το τηλεσκόπιο σας χρειάζεται να υποστηρίζεται από κάτι σταθερό και δυνατό. Πολλά τηλεσκόπια προσφέρονται “κατάλληλα” συσκευασμένα με τρίποδες ή βάσεις, ακόμα οι σωλήνες μικρότερων τηλεσκοπίων συχνά μόλις έχουν κεφαλή  βάσης που τους επιτρέπει να εφαρμόζουν σε ένα τρίποδα με μια απλή βίδα. (Προσοχή: το τρίποδο είναι αρκετά καλό για να τραβήξετε οικογενειακές φωτογραφίες αλλά ανεπαρκές για αρκετά σταθερή αστρονομική βάση) Οι βάσεις που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για τηλεσκόπια συνήθως απέχουν από το να έχουν μια απλή βίδα σύνδεσης με την κεφαλή προς χάριν “ευκολίας” αντί για στιβαρά δαχτυλίδια και πλάκες. Σε μερικές βάσεις το τηλεσκόπιο κινείται δεξιά-αριστερά και πάνω-κάτω, όπως ακριβώς μια φωτογραφική μηχανή σε τρίποδο. Αυτή η βάση είναι γνωστή σαν Αλταζιμουθιακή (alt-az). Πολλά κατοπτρικά έρχονται με μια άκομψη ξύλινη πλατφόρμα γνωστή ως Ντομπσόνιαν, η οποία αποτελεί παραλλαγή της Αλταζιμουθιακής βάσης . Ένας πιο περίπλοκος μηχανισμός , ο οποίος σχεδιάστηκε για να παρακολουθεί την κίνηση των αστέρων περιστρεφόμενος σε ανεξάρτητους άξονες είναι η ισημερινή βάση. Αυτή έχει την δυνατότητα να δέχεται μεγαλύτερα και βαρύτερα τηλεσκόπια απ΄ ότι η Αλταζιμουθιακή , αλλά για να δουλέψει σωστά πρέπει να ευθυγραμμιστεί με τον Πολικό αστέρα. 

Μερικά τηλεσκόπια εφοδιάζονται με ένα μικρό μοτέρ τα οποία τα κινεί γύρω στον ουρανό με ένα απλό πάτημα από το κουμπί του χειριστηρίου του. Στα περισσότερο προοδευμένα μοντέλα αυτού του τύπου, τα οποία αποκαλούνται και “Go To” τηλεσκόπια, ένας μικρός υπολογιστής έχει τοποθετηθεί στο χειριστήριο του χεριού. Όταν εισάγετε την ημερομηνία, την ώρα και τις συντεταγμένες του τόπου που βρίσκεστε, το τηλεσκόπιο μπορεί να “κλειδώσει” μόνο του στο στόχο και να στοχεύσει χιλιάδες ουράνια αντικείμενα που βρίσκονται στην μνήμη του. Μερικά από τα “Go To” είναι εφοδιασμένα και με ένα ή περισσότερους καταλόγους από τα πιο ωραία ουράνια αντικείμενα, επιτρέποντάς έτσι να περιηγηθείτε ενώ παράλληλα συμπληρώνει με ψηφιακή περιγραφή το τι είναι γνωστό για κάθε ένα από το αντικείμενο. 

Αλλά τα “Go To” τηλεσκόπια δεν είναι για τον καθένα- η διαδικασία του σεταρίσματος μπορεί να σας μπερδέψει εάν δεν ξέρετε πώς να εντοπίσετε τα φωτεινά άστρα ευθυγράμμισης στον ουρανό. Και τα χαμηλότερης τιμής  “Go To” μοντέλα έρχονται με μικρότερη διάμετρο από  τα αντίστοιχης τιμής τηλεσκόπια που δεν έχουν ηλεκτρονικές βάσεις.

Θυμηθείτε….
A telescope can literally open your eyes to a universe of celestial delights. With a little care in selecting the right one, you'll be ready for a lifetime of exploring the night sky!
Ένα τηλεσκόπιο μπορεί κυριολεκτικά να σας ανοίξει τα μάτια σας στο σύμπαν.
Με λίγη φροντίδα επιλέγοντας το σωστό, θα είστε έτοιμος για μια ζωή να εξερευνάτε το νυκτερινό ουρανό. 

sfak.org