Τετάρτη 18 Δεκεμβρίου 2013

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 16/12 έως και 22/12‏


Ean den blepete ellinika sto parakato mhnyma epilexte: Provoli -> Kodikopoiisi ->Unicode UTF-8

Εάν χρησιμοποιείτε Outlook και δεν βλέπετε τις εικόνες μέσα στο μήνυμα θα πρέπει να πατήσετε μέσα στο κίτρινο πλαίσιο που έχει εμφανιστεί στο επάνω μέρος του μηνύματος και να επιλέξετε την μεταφόρτωση των εικόνων.

Episis mporeite na deite auto to mhnyma stin istoselida mas.



Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)


  • Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου
  • Πανσέληνος στις 11:30 π.μ. της Τρίτης. Αυτό το βράδυ, καθώς το φεγγάρι ανεβαίνει στον ανατολικό ουρανό, ψάξτε να βρείτε τον Λαμπαδία  πάνω και στα δεξιά του, τον παρόμοιου χρώματος Μπετελγκέζ κάτω και στα δεξιά του, την Αίγα μακριά του, πάνω και στα αριστερά και τον Δία μακριά, κάτω και στα αριστερά του. Το φεγγάρι βρίσκεται στο αριστερό μέρος του αστερισμού του Ταύρου, περίπου 5 μοίρες νότια από το 3ου μεγέθους ζ του Ταύρου, το αστέρι που σηματοδοτεί το νότιο κέρατο του «ταύρου».

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:11 π.μ. της Τρίτης. 

Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου

  • Το φωτεινό φεγγάρι λάμπει στο αμυδρό «ρόπαλο» του Ωρίωνα αυτό το βράδυ. Όπως φαίνεται λοιπόν, η σελήνη δεν μένει πάντα αρκετά μέσα στους αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου. Κάτω αριστερά της Σελήνης είναι ο Δίας και κάτω δεξιά του είναι ο Μπετελγκέζ.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:02 μ.μ.
Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου

  • Η Σελήνη και ο Δίας λάμπουν μαζί, σε απόσταση 6 μοιρών, νωρίς το βράδυ, με τους Πολυδεύκη και Κάστορα στα αριστερά τους. Αν και ο Δίας φαίνεται κοντά στο φεγγάρι, είναι 1.600 φορές πιο μακριά.
  • Ο Άρης ανατέλλει γύρω στις 1:00 π.μ., αυτή την εβδομάδα και φαίνεται σε ύψος περισσότερο από το μισό της απόστασης από τον ορίζοντα έως το ζενίθ, στο νότιο ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Παρά το γεγονός ότι πολλά αστέρια λάμπουν περισσότερο από τον, μεγέθους 1,  Άρη, ο πλανήτης ξεχωρίζει για το πορτοκαλί-κόκκινο χρώμα του. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει ένα δίσκο που μετρά 6” σε διάμετρο.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:49 π.μ. της Πέμπτης.
Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου
  • Ο πλανήτης Δίας βρίσκεται πάνω από τη σελήνη νωρίς το βράδυ, με τους Διδύμους στα αριστερά του. Κάτω και στα δεξιά του είναι ο Προκύων. Λίγο πιο μακριά αργότερα παρατηρήστε την ανατολή του λαμπρού Σείριου.
  • Η σελήνη σε απόγειο στις 1:50 π.μ. της Παρασκευής, 406.269 χιλιόμετρα μακριά μας. Όταν η σελήνη ανατέλλει, περίπου στις 19:30, κατά πάσα πιθανότητα θα φανεί μεγαλύτερη από το κανονικό. Αυτό είναι απλά μια ψευδαίσθηση που οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται όταν ο δορυφόρος μας βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:40 μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης. 

Παρασκευή, 20 Δεκεμβρίου

  • Αυτό το βράδυ, χρησιμοποιήστε ένα τηλεσκόπιο για να παρακολουθήσετε την Ιώ να εξαφανίζεται σε έκλειψη από τη σκιά του Δία γύρω στις 4:15 π.μ. του Σαββάτου, λίγο έξω από τη δυτική πλευρά του Δία. Σαράντα πέντε λεπτά αργότερα, ο Γανυμήδης βγαίνει μπροστά από το ίδιο δυτικό άκρο του Δία. Στη συνέχεια, περίπου στις 6:21, η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα (με έντονο πορτοκαλί χρώμα φέτος) περνάει από τον κεντρικό μεσημβρινό του Δία.

  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:21 π.μ. του Σαββάτου.

Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου


  • Η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του έτους (στο βόρειο ημισφαίριο). Ο ήλιος φθάνει στο χειμερινό ηλιοστάσιο στις 7:13 μ.μ. Τότε είναι που ο ήλιος τελειώνει το νότιο ταξίδι του στο γήινο ουρανό και αρχίζει την εξάμηνη επιστροφή του προς βορρά. Το χειμερινό ηλιοστάσιο καθορίζει την έναρξη του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο και του καλοκαιριού στο νότιο ημισφαίριο. 
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:18 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 22 Δεκεμβρίου
  • Η βροχή διαττόντων Αρκτίδες φθάνει στο αποκορύφωμά της τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας. Φαίνεται ότι το πηγαίο σημείο της είναι το μέρος του ουρανού που βρίσκεται κοντά στην Μικρή Άρκτο. Η βροχή διαρκεί από τις 17 μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου. Συνήθως παράγονται περίπου 10 μετέωρα την ώρα και κάποιες φορές φθάνουν μέχρι και τα 100 μετέωρα την ώρα. Κάποιες βροχές διαττόντων όπως οι Περσείδες τον Αύγουστο,  παρατηρούνται κάθε χρόνο, εδώ και πολλούς αιώνες. Αλλά οι Αρκτίδες παρατηρούνται εδώ και μόνο έναν αιώνα. Παρατηρήθηκαν αρχικά γύρω στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν κάποιος παρατηρητής του νυχτερινού ουρανού διαπίστωσε ότι μερικά μετέωρα που φαίνονταν αυτήν την περίοδο του έτους δεν είχαν τυχαία κατεύθυνση ως προς την κίνησή τους στον ουράνιο θόλο αλλά φαίνονταν ότι προέρχονταν από ένα σημείο κοντά στο αστέρι Kochab στον σχηματισμό της κατσαρόλας της Μικρής Άρκτου. Η λαμπρή σελήνη φέτος δεν βοηθά καθόλου στην παρατήρηση των διαττόντων.
  • Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:09 μ.μ.

  • Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).
  • Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."
 
Ο «χαμένος» κομήτης ISON πέρασε δίπλα από το ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο στις 23 Νοεμβρίου όταν ο Κωνσταντίνος Σπανός είχε την ευκαιρία να τον φωτογραφήσει.  Η φωτογραφία αυτή είναι ένας συνδυασμός 2 καρέ των 15sec με φακό Canon EF-S 400mm/f2.8, το πρώτο του κομήτη πάνω στη στήριξη EQ-6 και το δεύτερο μόνο του αρχαίου ναού.

  • Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

  • Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.
  • Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως της ανατολής του ήλιου.
  • Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,9) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στα νοτιοδυτικά πριν και μετά το λυκόφως. Κινείται όλο και πιο χαμηλά από μέρα σε μέρα και γίνεται όλο και πιο λεπτή ημισέληνος, από 21% φωτισμένη στις 13 Δεκεμβρίου στο 14% στις 20. Παράλληλα, ο δίσκος της μεγαλώνει, από 41 δευτερόλεπτα στα 51 δευτερόλεπτα.
  • Ο Άρης (μέγεθος +1,1, στην κεφαλή της Παρθένου) ανατέλλει περίπου στις 1:00 π.μ. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι μόλις 6 “. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον Απρίλιο του 2014. Ο πλανήτης περνάει 3/4° βόρεια του αστέρα η της Παρθένου (μέγεθος 3,5) στις 17 και 18.
  • Ο Δίας (μέγεθος -2,7, στους Διδύμους) ανατέλλει περίπου στις 7:30 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια πριν τις 2 π.μ. Στα αριστερά του είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 46 δευτερόλεπτα καθώς οδεύει προς την αντίθεσή του στις 5 Ιανουαρίου.
  • Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Ζυγό) είναι χαμηλά στα νοτιοανατολικά όταν αρχίζει να φωτίζει η αυγή. Θα τον βρείτε μακριά και κάτω αριστερά από τον Άρη και τον Στάχυ.
  • Ο Ουρανός (μέγεθος 5.8, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και στα νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ.  Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό των δύο πλανητών εδώ:  http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf
© 2001-2013 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης'

Θεσσαλονίκη, Ανατολικά
Αντώνη Τρίτση 15-17,
(Έναντι κλειστού γηπέδου μπάσκετ ΠΑΟΚ)
Τ.Κ. 57001, Πυλαία
Τηλ.: 2310 541 826, 2310 533 902
Fax: 2310 550 672
Θεσσαλονίκη, Κέντρο
Πολυτεχνείου 45, 4ος όροφος
Λαδάδικα,Τ.Κ. 54625,
Θεσσαλονίκη
τηλ./fax: 2310 541 603
Θεσσαλονίκη, ΝΟΗΣΙΣ
6ο χλμ. Οδού Θεσ/νίκης-Θέρμης
Εντός Κέντρου Διάδοσης
Eπιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ
Τ.Κ. 570 01, Θέρμη
Τηλ./fax: 2310 471 441
Αθήνα, Κέντρο
Πανεπιστημίου 56,
Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφος)
Ομόνοια, Τ.Κ. 10678
Τηλ.: 210-3845102
Fax.: 210-3842030
Λευκωσία, Κύπρος
Πλανητάριο ΒΕΝΕΡΑ
Γράμμου 21-23, Τ.Κ. 1010
Λευκωσία, Κύπρος
τηλ.: 22 677 727
email: cyprus@astronomy.gr

www.astronomy.gr
Email: planitario@astronomy.gr