Πέμπτη 6 Απριλίου 2017

Μυστηριώδη σήματα από το Διάστημα…

Είναι επιβεβαιωμένο: Αυτές οι Μυστηριώδεις Ράδιο-ριπές προέρχονται από το Διάστημα

Από : FIONA MACDONALD  


Εικόνα: CSIRO/Harvard/Swinburne Astronomy Productions CSI

Για σχεδόν μια δεκαετία τώρα, οι επιστήμονες προσπαθούν να αποκωδικοποιήσουν την προέλευση σε μερικά από τα πιο μυστηριώδη και εκρηκτικά σήματα στο Σύμπαν – Ταχείες ριπές ραδιοκυμάτων [fast radio bursts (FRBs)].

Με διάρκεια μόνο χιλιοστά του δευτερολέπτου, αυτές οι εκρήξεις ενέργειας είναι περίπου ένα δισεκατομμύριο φορές πιο φωτεινές από οτιδήποτε έχουμε δει ποτέ στο Γαλαξία μας, και φαίνεται να ταξιδεύουν σε τεράστιες αποστάσεις. Όμως, παρά το γεγονός ότι έχουν ανιχνευτεί περισσότερες από 20 από αυτές, οι επιστήμονες δεν είναι ακόμα βέβαιοι από πού προέρχονται, ή τι τις προκαλεί. Οι ερευνητές τώρα είναι ένα βήμα πιο κοντά, αποκλείοντας οποιαδήποτε πηγή να προέρχεται από Γη.


Υπάρχουν ακόμα πολλές υποθέσεις εκεί έξω που πρέπει να αποκλειστούν πριν μπορέσουμε να πούμε με σιγουριά πού από πού προέρχονται οι αυτές οι Ταχείες Ριπές Ραδιοκυμάτων - ίσως η πιο παράξενη υπόθεση που πρότειναν επιστήμονες του Χάρβαρντ τον περασμένο μήνα είναι ότι οι Ταχείες ριπές ραδιοκυμάτων θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να είναι εξωγήινα σήματα…

Αλλά το γεγονός ότι γνωρίζουμε ότι η απάντηση βρίσκεται στο διάστημα είναι μια μεγάλη υπόθεση. Μπορεί να ακούγεται αυτονόητο, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι το 1998, οι ερευνητές πίστευαν ότι είχαν ανακαλύψει ένα νέο είδος ραδιοφωνικού σήματος που προέρχεται από το διάστημα, αλλά μετά από 17 χρόνια κατάλαβαν ότι προερχόταν από ένα …φούρνο μικροκυμάτων στις εγκαταστάσεις που στεγάζονταν τα ερευνητικά τους εργαστήρια! 

Ο λόγος που είναι τόσο δύσκολος ο εντοπισμός της προέλευσης αυτών των ραδιοκυμάτων, είναι ότι ανιχνεύονται συχνά χρησιμοποιώντας ραδιοτηλεσκόπια με μονό δίσκο, το οποίο μπορεί να ¨ακούσει¨ πολλά χωρίς ωστόσο να προσφέρει πολλές προοπτικές για την προέλευση αυτών των σημάτων.


¨Τα συμβατικά ραδιοτηλεσκόπια μονού δίσκου έχουν δυσκολία να επιβεβαιώσουν ότι μεταδόσεις αυτές προέρχονται πέρα από την ατμόσφαιρα της Γης¨, δήλωσε ο Κρίς Φλύν (Chris Flynn) ένας από τους ερευνητές σχετικά με την τελευταία μελέτη, από το Πανεπιστήμιο Τεχνολογίας Σουίνμπουρν (Swinburne University of Technology) στην Αυστραλία.

Για να ξεπεραστεί αυτό το πρόβλημα και να αποκλείσουν την επίγεια παρέμβαση ως πηγή των ΤΡΡ μια για πάντα, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν το ραδιοτηλεσκόπιο Μόλογκο (Molonglo telescope) στην Επικράτεια της Αυστραλιανής Πρωτεύουσας [Australian Capital Territory (ACT)], η οποία έχει συνολικά μια περιοχή περίπου 18.000 τετραγωνικά μέτρα (194.000 τετραγωνικά πόδια).

Αυτή η τεράστια περιοχή διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, γιατί το τηλεσκόπιο είναι ιδανικό να λάβει ΤΡΡ (FRBs,). Και αυτό γιατί, πίσω στο 2013, η ομάδα συνειδητοποίησε ότι, λόγω της αρχιτεκτονικής του, δεν είναι δυνατόν για να ανιχνεύσει τυχόν σήματα που προέρχονται από το εσώτερη ατμόσφαιρά μας .

Έτσι, η ομάδα ξεκίνησε την αναζήτηση του μέσα από τα δεδομένα του ραδιοτηλεσκοπίου Μόλογκο για να δουν αν θα μπορούσαν να βρουν κάποιο ίχνος ΤΡΡ (FRBs) – λαμβάνοντας υπόψη ότι το τηλεσκόπιο παράγει περισσότερα από 1.000 Τεραμπάιτς (TB) δεδομένων κάθε μέρα, κάτι τέτοιο δεν είναι και τόσο εύκολο να επιτευχθεί. Η όλη ιδέα ήταν ότι αν το ραδιοτηλεσκόπιο είχε εντοπίσει κάποια σήματα, τότε θα πρέπει τα σήματα αυτά να προέρχονται από το εξώτερο διάστημα.


Τελικά, ανακάλυψαν τρία νέα ΤΡΡ (FRB) σήματα στα δεδομένα του ραδιοτηλεσκοπίου, τα οποία συνδυάζονται τέλεια με τα σήματα που έχουμε λάβει πριν – αυτό ενδεχομένως δείχνει ότι τα σήματα αυτά δεν θα μπορούσαν να προέρχονται από τη Γη.

Τα συμπεράσματά τους από τις αρχές του έτους αρχειοθετήθηκαν, όταν οι ερευνητές ήταν σε θέση να εντοπίσουν την πηγή μιας ΤΡΡ (FRB) σε ένα μικρό νάνο γαλαξία ο οποίος βρίσκεται περισσότερα από 3 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη.


Αλλά μέχρι στιγμής, οι πηγές των τριών νέων ανιχνευόμενων ΤΡΡ (FRBs) παραμένουν σχετικά μυστηριώδεις, εκτός από το γεγονός ότι δεν είναι αυτού του κόσμου - τα στοιχεία δείχνουν ότι προέρχονται από την κατεύθυνση των αστερισμών της Πρύμνης και της Ύδρας (καθορίζεται από τα τρία κόκκινα αστέρια στην παρακάτω εικόνα):

Εικόνα: James Josephides/Mike Dalley

Αυτή τη στιγμή το ραδιοτηλεσκόπιο Μόλογκο αναβαθμίζεται με την ελπίδα ότι θα μπορεί να είναι σε θέση να προσφέρει λίγο περισσότερη… διορατικότητα στο μέλλον – με την ελπίδα να προχωρήσει ακόμη περισσότερο εντοπίζοντας συγκεκριμένες γαλαξιακά σημεία προέλευσης ΤΤΡ.

¨Υπολογίζοντας την προέλευση των εκρήξεων (ριπών) αυτών έχουμε το κλειδί για την κατανόηση του πως δημιουργούνται. Μόνο μία έκρηξη έχει συνδεθεί με ένα συγκεκριμένο γαλαξία¨, δήλωσε ο επικεφαλής ερευνητής Μανίσα Κάλεμπ (Manisha Caleb).

¨Αναμένουμε ότι το ραδιοτηλεσκόπιο Μόλογκο θα το κάνει αυτό για ακόμα περισσότερες εκρήξεις.¨


Η έρευνα έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση σε μια επερχόμενη έκδοση του περιοδικού Monthly Notices της Βασιλικής Αστρονομικής Εταιρείας. μπορείτε να το διαβάσετε δωρεάν online στο arXiv.org.



Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.

Για διορθώσεις, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com