Σάββατο 18 Νοεμβρίου 2017

Διαβάστε : Ο πιο απομακρυσμένος γαλαξίας από τη Γη.



Ακόμη: Τι είναι ο Επανιονισμός;

Ένα…ταξίδι με τα τηλεσκόπια του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στον πιο μακρινό γαλαξία που υπάρχει στο παρατηρήσιμο Σύμπαν, καθώς και στα πρώτα εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια που ακολούθησαν την Μεγάλη έκρηξη. 



Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων χρησιμοποιώντας το Πολύ Μεγάλο Τηλεσκόπιο (Very Large Telescope-VLT)  του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) που βρίσκεται στα υψηλά βουνά στην έρημο της Ατακάμα στης Χιλή, κατάφερε και μέτρησε την απόσταση της Γης από τον πιο απομακρυσμένο γαλαξία που έχει καταγραφεί έως σήμερα. Για πρώτη φορά οι αστρονόμοι μπόρεσαν να επιβεβαιώσουν ότι πράγματι παρατηρούν έναν γαλαξία όπως εκείνος ήταν στην εποχή του λεγόμενου¨ Επανιονισμού¨ (reionization) -οταν η πρώτη γενιά λαμπρών αστεριών έκανε την εμφάνισή της, διαμορφώνοντας το νεαρό Σύμπαν κάνοντάς το διάφανο, δίνοντας τέλος στη περίοδο των λεγόμενων ¨Σκοτεινών Αιώνων¨.


Σχηματική χρονολογική σειρά του σύμπαντος, που απεικονίζει τη θέση του Επανιονισμού στην ιστορία του Σύμπαντος. Εικόνα: https://en.wikipedia.org/wiki/Reionization


Η ομάδα λοιπόν αυτή είχε από καιρό εντοπίσει το γαλαξία αυτό σε εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Χάμπλ της ΝΑΣΑ και του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος  (NASA/ESA Hubble Space Telescope), ο οποίος είναι στην πραγματικότητα το πιο μακρινό αντικείμενο που έχει εντοπιστεί ποτέ στο Σύμπαν.


Καλλιτεχνική απόδοση με λογάριθμους του παρατηρήσιμου σύμπαντος, με το Ηλιακό Σύστημα στο κέντρο και γύρω - γύρω πλανήτες. Εικόνα: wikipedia.org



Η μελέτη αυτών των πρώτων γαλαξιών είναι εξαιρετικά δύσκολη. Είναι πολύ αμυδροί και μικροί σε μέγεθος και μάζα, και από τη στιγμή που το αχνό φως τους φτάνει στη Γη, τείνει να εμπίπτει ως επί το πλείστον στο υπέρυθρο μέρος του φάσματος, λόγω της  παραμόρφωσης που υφίσταται από τη διαστολή του Σύμπαντος.   




Κατά το σχηματισμό του Σύμπαντος τα πράγματα ήταν πολύ…άγρια. Στην απαρχή του χρόνου λοιπόν σε αυτή τη πρώιμη εποχή, λιγότερο από ένα δισεκατομμύριο χρόνια μετά την Μεγάλη Έκρηξη, το Σύμπαν δεν ήταν εντελώς ... διαφανές. Ήταν γεμάτο με Υδρογόνο το οποίο έδρασε τρόπο τινά σαν ομίχλη απορροφώντας την υπεριώδη ακτινοβολία από τους νέους γαλαξίες.

Αυτή λοιπόν είναι η πρώτη φορά που οι αστρονόμοι του ΕΟΔ του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESO) κατάφεραν να αποκτήσουν φασματοσκοπικές παρατηρήσεις για έναν γαλαξία από την εποχή του Επανιονισμού, με άλλα λόγια από τη στιγμή που το Σύμπαν άρχισε να απελευθερώνεται σιγά σιγά από αυτήν την ομίχλη Υδρογόνου που αναφέραμε και πιο πάνω.



Παρά τις δυσκολίες που αναδύθηκαν για την ανακάλυψη αυτών των πρώιμων γαλαξιών, η νέα κάμερα ευρέως πεδίου 3 του διαστημικού τηλεσκοπίου Χάμπλ (Wide Field Camera 3) ανακάλυψε μερικά αντικείμενα στις αρχές του 2010, που όπως όλα έδειχναν επρόκειτο για τέτοιου είδους ¨κρυμμένους¨ γαλαξίες.



Τα αντικείμενα αυτά θεωρούνταν ότι είναι γαλαξίες που ακτινοβολούν στο πρώιμο σύμπαν με  μετατοπίσεις στο ερυθρό σε κλίμακες μεγαλύτερες από οκτώ. Αλλά το να επιβεβαιώσεις ότι οι μετρούμενες αποστάσεις είναι σωστές σε τέτοια αμυδρά και απομακρυσμένα αντικείμενα είναι μια τεράστια πρόκληση, που μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο χρησιμοποιώντας αξιόπιστη φασματοσκοπία από πολύ μεγάλα επίγεια τηλεσκόπια.



Η ομάδα ήταν ενθουσιασμένη στη διαπίστωση, ότι αν συνδυαστεί η τεράστια δύναμη συλλογής φωτός του ΠΜΤ (VLT) με την ευαισθησία του υπέρυθρου φασματοσκοπικού οργάνου SINFONI, και εάν στη συνέχεια χρησιμοποιηθεί πολύ μεγάλο χρόνος έκθεσης, θα είναι εφικτή η ανίχνευση της αχνής λάμψης από ένα από αυτά τα πολύ απομακρυσμένα αντικείμενα, και στη συνέχεια να είναι δυνατή η μέτρηση της απόστασή τους από τη Γη.



Μια έκθεση 16 ωρών με το ΠΜΤ (VLT) και του φασματοσκοπικού οργάνου SINFONI στο γαλαξία UDFy-38135539, έδειξε πράγματι την πολύ αμυδρή λάμψη από το περιβάλλον Υδρογόνο με κλίμακα 8.6 στη μετατόπιση στο ερυθρό, πράγμα που σημαίνει ότι αυτό το φως έφυγε από τον γαλαξία όταν το Σύμπαν είχε ηλικία μόλις 600 εκατομμύρια χρόνια! 

Αυτός είναι αξιόπιστα ο πιο μακρινός γαλαξίας που επιβεβαιώθηκε ποτέ.



Ένα από τα περίεργα πράγματα, σχετικά με αυτή την ανακάλυψη, που προβληματίζουν την ομάδα, είναι ότι η υπεριώδης ακτινοβολία που εκπέμπεται από τον γαλαξία αυτόν, δεν φαίνεται να είναι αρκετά ισχυρή ώστε να μπορεί να ¨καθαρίσει¨ την ομίχλη του Υδρογόνου που είναι γύρω του.



Επομένως, μια πιθανή εξήγηση είναι ότι πρέπει να υπάρχουν και άλλοι γειτονικοί γαλαξίες ίσως πιο αμυδροί και με μικρότερη μάζα, που συνέβαλαν στο ιονισμό του υδρογόνου στην περιοχή του χώρου γύρω από τον γαλαξία UDFy-38135539, καθιστώντας τον έτσι διαφανή.



Χωρίς αυτή την πρόσθετη βοήθεια, το λαμπρό φως από τον κύριο γαλαξία θα είχε παγιδευτεί στην γύρω ομίχλη του Υδρογόνου, αδυνατώντας έτσι να ξεκινήσει το ταξίδι των 13 εκατομμυρίων ετών προς τη Γη... 



Οι εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου στη Χιλή



Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)



Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.

 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com  . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 

Γιά την ομάδα : @Aratosastronomy