Πολύ πριν από την άφιξη των προσεδαφιστών (landers) στον πλανήτη Άρη, οι αρχαίοι αστρονόμοι σχεδίασαν το δρόμο τους κατά μήκος του νυχτερινού ουρανού συσχετίζοντάς τον με θεότητες φωτιάς, πολέμου και καταστροφής.
Κυριακή 28 Μαρτίου 2021
Παρασκευή 26 Μαρτίου 2021
Αστρονόμοι απεικονίζουν τα μαγνητικά πεδία που βρίσκονται στην άκρη της μαύρης τρύπας του γαλαξία M87
Η παγκόσμια συνεργασία ραδιοτηλεσκοπίων Event Horizon Telescope (EHT), η οποία παρήγαγε την πρώτη εικόνα μιας μαύρης τρύπας, αποκάλυψε στις 24 Μαρτίου 2021 μια νέα άποψη του τεράστιου αντικειμένου που βρίσκεται στο κέντρο του γαλαξία Messier 87 (M87): πώς φαίνεται το αντικείμενο αυτό σε πολωμένο φως.
Κυριακή 21 Μαρτίου 2021
Cygnus X-1: Η μαύρη τρύπα από όπου ξεκίνησαν τα πάντα
Το 1974 οι φυσικοί Stephen Hawking και Kip Thorne έβαλαν ένα στοίχημα για το αν το αντικείμενο Cygnus X-1 ήταν πραγματικά μια μαύρη τρύπα. Το στοίχημα διευθετήθηκε το 1990, αλλά η πρώτη μαύρη τρύπα στον κόσμο εξακολουθεί να παραμένει ενα μυστήριο.
Σάββατο 13 Μαρτίου 2021
Επιστήμονες μπορεί να έλυσαν το αρχαίο μυστήριο του «πρώτου υπολογιστή»
Ισχυρίζονται δε ότι πέτυχαν μια σημαντική ανακάλυψη στη μελέτη του μηχανισμού των Αντικυθήρων ο οποίος εχει ηλικία 2.000 ετών, ένας αστρονομικός υπολογιστής ο οποίος ανακαλύφθηκε στο βυθό της θάλασσας
Μοντέλο υπολογιστή που δείχνει το πώς μπορεί να είναι ο μηχανισμός των Αντικυθήρων
Από τη στιγμή που ανακαλύφθηκε, περισσότερο από έναν αιώνα πριν, οι μελετητές είναι προβληματισμένοι με τον μηχανισμό των Αντικυθήρων, έναν αξιοσημείωτο και συναρπαστικό αστρονομικό υπολογιστή που σώζεται από τον αρχαίο κόσμο.
Η χειροκίνητη αυτή συσκευή ηλικίας 2.000 ετών παρουσίαζε την κίνηση του σύμπαντος, προβλέποντας την κίνηση των τότε πέντε γνωστών πλανητών, τις φάσεις της Σελήνης και τις ηλιακές και σεληνιακές εκλείψεις. Αλλά το πώς πέτυχε τόσο εντυπωσιακά κατορθώματα έχει αποδειχθεί σκληρά δύσκολο να εξηγηθεί.
Ερευνητές στο UCL πιστεύουν ότι έχουν λύσει το μυστήριο - τουλάχιστον εν μέρει - και έχουν ξεκινήσει την ανοικοδόμηση της συσκευής, των γραναζιών και όλων των υπόλοιπων εξαρτημάτων, για να ελέγξουν εάν η πρότασή τους είναι σωστή. Εάν μπορούν να φτιάξουν ένα αντίγραφο με σύγχρονα μηχανήματα, στοχεύουν να κάνουν το ίδιο και με τεχνικές από την αρχαιότητα.
"Πιστεύουμε ότι η ανακατασκευή μας ταιριάζει με όλες τα τεκμηριωμένα στοιχεία που οι επιστήμονες έχουν συλλέξει από τα μέχρι σήμερα απομεινάρια", δήλωσε ο Adam Wojcik, επιστήμονας υλικών στο UCL. Ενώ άλλοι μελετητές έχουν κάνει ανακατασκευές στο παρελθόν, το γεγονός ότι λείπουν τα δύο τρίτα του μηχανισμού έκανε δύσκολο το να γνωρίζουμε με βεβαιότητα πώς λειτουργούσε.
Ο μηχανισμός, που συχνά περιγράφεται ως ο πρώτος αναλογικός υπολογιστής στον κόσμο, βρέθηκε από δύτες σφουγγαριών το 1901 εν μέσω μιας συλλογής θησαυρών που σώθηκαν από ένα εμπορικό πλοίο το οποίο συνάντησε τη καταστροφή στο νησί των Αντικυθήρων. Το πλοίο πιστεύεται ότι βρέθηκε σε μια καταιγίδα τον πρώτο αιώνα π.Χ. όπου και βυθίστηκε, καθώς περνούσε μεταξύ Κρήτης και Πελοποννήσου καθ' οδόν προς τη Ρώμη από τη Μικρά Ασία.
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων εκτιμάται ότι χρονολογείται περίπου στο 80 π.Χ.
Φωτογραφία: X-Tek Group / AFP
Τα σπασμένα θραύσματα του διαβρωμένου ορείχαλκου μόλις που παρατηρήθηκαν στην αρχή, αλλά δεκαετίες επιστημονικής εργασίας αποκάλυψαν ότι το αντικείμενο είναι αριστούργημα της μηχανολογίας. Αρχικά κλεισμένος σε ένα ξύλινο κουτί ύψους ενός ποδιού (Διεθνές πόδι=30,5 εκατοστά του μέτρου), ο μηχανισμός καλύφθηκε με επιγραφές - ένα ενσωματωμένο εγχειρίδιο χρήστη - και περιείχε πάνω από 30 χάλκινα γρανάζια που συνδέονται με περιστροφικούς διακόπτες και δείκτες. Γυρίζοντας τη λαβή οι ουρανοί, όπως ήταν γνωστοί στους Έλληνες, άρχισαν να κινούνται.
Ο Michael Wright, πρώην επιμελητής μηχανολογίας στο Science Museum του Λονδίνου, συγκέντρωσε μεγάλο μέρος για τον τρόπο λειτουργίας του μηχανισμού και δημιούργησε ένα αντίγραφο εργασίας, αλλά οι ερευνητές δεν είχαν ποτέ πλήρη κατανόηση του τρόπου λειτουργίας της συσκευής. Οι προσπάθειές τους δεν έχουν βοηθηθεί από τα υπολείμματα που επιβιώνουν σε 82 ξεχωριστά θραύσματα, καθιστώντας το έργο της ανοικοδόμησής του ισοδύναμο με την επίλυση ενός τρισδιάστατου παζλ το οποίο έχει χάσει τα περισσότερα κομμάτια του.
Γράφοντας στο επιστημονικό περιοδικό Scientific Reports, η ομάδα του UCL περιγράφει πώς σχεδίασαν το έργο του Wright και άλλων, χρησιμοποιώντας επιγραφές σχετικά με τον μηχανισμό και μια μαθηματική μέθοδο που περιγράφεται από τον αρχαίο Έλληνα φιλόσοφο Παρμενίδη, για να επεξεργαστούν νέες ρυθμίσεις στα γρανάζια που θα μπορούσαν να μετακινήσουν τους πλανήτες και τα άλλα ουράνια σώματα με τον σωστό τρόπο. Η λύση επιτρέπει σε όλους σχεδόν τους οδοντωτούς τροχούς του μηχανισμού να χωράνε σε ενα χώρο βάθους μόλις 25 mm.
Σύμφωνα με την ομάδα, ο μηχανισμός μπορεί να έχει εμφανίσει την (φαινόμενη) κίνηση του Ήλιου, της Σελήνης και των πλανητών Ερμή, Αφροδίτη, Άρη, Δία και Κρόνο σε ομόκεντρους δακτυλίους. Επειδή η συσκευή υπέθεσε ότι ο Ήλιος και οι πλανήτες περιστρέφονταν γύρω από τη Γη, οι διαδρομές τους ήταν πολύ πιο δύσκολο να αναπαραχθούν με γρανάζια από ό, τι αν ο Ήλιος ήταν τοποθετημένος στο κέντρο. Μια άλλη αλλαγή που προτείνουν οι επιστήμονες είναι ένας δείκτης διπλού άκρου που ονομάζουν «Χέρι του Δράκου» που δείχνει πότε πρόκειται να γίνουν εκλείψεις.
Μοντέλο υπολογιστή με γρανάζια του μηχανισμού. Φωτογραφία: UCL
Οι ερευνητές πιστεύουν ότι η εργασία αυτή τους φέρνει πιο κοντά σε μια πραγματική κατανόηση του τρόπου με τον οποίο η συσκευή των Αντικυθήρων απεικόνιζε τους ουρανούς, αλλά δεν είναι σαφές εάν ο σχεδιασμός είναι σωστός ή θα μπορούσε να έχει κατασκευαστεί με αρχαίες τεχνικές κατασκευής. Οι ομόκεντροι δακτύλιοι που απαρτίζουν την επιφάνεια απεικόνισης την οθόνη αν θέλετε, θα πρέπει να περιστρέφονται πάνω σε ένα σύνολο από ένθετους, κοίλους άξονες, αλλά χωρίς τόρνο για τη διαμόρφωση του μετάλλου, δεν είναι σαφές πώς οι αρχαίοι Έλληνες είχαν κατασκευάσει τέτοια εξαρτήματα.
"Οι ομόκεντροι σωλήνες στον πυρήνα του πλανηταρίου* είναι εκεί όπου η πίστη μου στην ελληνική τεχνολογία κλονίζεται και εκεί όπου το μοντέλο μπορεί επίσης να παραπαίει", δήλωσε ο Wojcik. "Οι τόρνοι θα ήταν η λύση σήμερα, αλλά δεν μπορούμε να υποθέσουμε ότι είχαν τέτοια συσκευή για μέταλλο".
Ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων – Δρ. Ξενοφών Δ. Μουσάς
---------------------------------------------*---------------------------------------------
*Εννοεί την όλη απεικόνιση του μηχανισμού
Πηγή: theguardian
Πέμπτη 11 Μαρτίου 2021
Parker Solar Probe: Εξηγώντας ενα...μαγνητικό αίνιγμα
Όταν το μη επανδρωμένο ερευνητικό διαστημικό σκάφος Parker Solar Probe της NASA έστειλε τις πρώτες παρατηρήσεις από το ταξίδι της στον Ήλιο, οι επιστήμονες βρήκαν σημάδια ενός άγριου ωκεανού από ρεύματα και κύματα αρκετά αντίθετα με το διάστημα που υπάρχει κοντά στη Γη και πολύ πιο κοντά στον πλανήτη μας. Ο ωκεανός αυτός ήταν χαρακτηρισμένος με αυτό που έγινε πλέον γνωστό ως αναστροφή (switchback): ταχεία ανατροπή στο μαγνητικό πεδίο του Ήλιου στο οποίο παρατηρείται αντιστροφή της κατεύθυνσης του σαν έναν ζιγκ-ζαγκ ορεινό δρόμο.
(Διαβάστε προηγούμενο μας άρθρο εδώ)
Τα περίεργα του Σύμπαντος
Ένα εξωπλανητικό αστρικό σύστημα το οποίο παραβιάζει όλους τους γνωστούς κανόνες
Είναι σαν ένα συνηθισμένο ηλιακό σύστημα… εκτός από του ότι είναι εντελώς ανάστροφο...
Δευτέρα 8 Μαρτίου 2021
ΔΙΑΣΤΗΜΙΚΟΣ ή ΑΣΤΡΟ-ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ...
«Επόμενος σταθμός φεγγάρι.»
Φανταστείτε στο άμεσο μέλλον να κάθεστε αναπαυτικά σε κάποιο διαστημικό σκάφος και να ακούσετε αυτό, και καθώς κοιτάτε πίσω να βλέπετε τον πλανήτη μας, ή να προσεδαφίζεστε σε κάποιο ξενοδοχείο εκτός Γης...ωστόσο επειδή η έννοια του τουρισμού είναι μια πολύπλοκη έννοια από μόνη της, σε συνδυασμό με το διάστημα η κατάσταση περιπλέκεται λίγο παραπάνω. Ας δούμε κατά πόσο είναι εύκολο είναι στην πράξη ο διαστημικός τουρισμός σε σχέση με τον αστροτουρισμό.
Από την Χριστίνα Δημητρέλη
Ορόσημο και για τον διαστημικό τουρισμό σίγουρα ήταν η προσσελήνωση του «Απόλλων 11» από τον Νηλ Άρμστρονγκ και τον Μπάζ Ολντριν στις 20 Ιουλίου του 1969, όπου η ιδέα του Διαστήματος όσο κι αν άρεσε και άρχισε να γίνεται οικεία στον κόσμο, τόσο παρέμεινε απόμακρη. Μέχρι στις 30 Μαΐου 2020, όπου εκατομμύρια Αμερικανοί παρακολούθησαν από κοντά ενώ κι όλος ο κόσμος σε απευθείας σύνδεση, την εναρκτήρια εμφάνιση του διαστημικού οχήματος SpaceX Crew Dragon το οποίο μετέφερε τους αστροναύτες της NASA στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό.
Αυτή η αποστολή σηματοδότησε δύο σημαντικά γεγονότα: Πρώτον, την επιτυχημένη επιστροφή της εκτόξευσης σε τροχιά μιας επανδρωμένης διαστημικής πτήσης από τις Ηνωμένες Πολιτείες. Δεύτερον, απέδειξε με επιτυχία την ικανότητα του ιδιωτικού τομέα να κατασκευάσει και να λειτουργήσει ένα όχημα εκτόξευσης για ανθρώπινη διαστημική πτήση και ταυτόχρονα την πιθανή διαμονή τους εκεί. Πριν λίγες μέρες έγινε η ανακοίνωση του πρώτου διαστημικού ξενοδοχείου. Αυτό μπορεί να είναι δυνατό σε μόλις έξι χρόνια, όταν αναμένεται να ανοίξει το πρώτο διαστημικό ξενοδοχείο. Η Orbital Assembly Corporation (OAC), η εταιρεία πίσω από την ιδέα, είπε ότι η κατασκευή του ξενοδοχείου θα ξεκινήσει το 2025 με σχέδια να ανοίξει τις πόρτες του, ή σε αυτήν την περίπτωση, πόρτες κλειδώματος αέρα (airlock), το 2027.
Τόνισε δε πως θα ναι να βρίσκεται κάποιος σε χαμηλή τροχιά, έτσι ώστε οι επισκέπτες να μπορούν να δουν τη Γη καθώς κινούνται γύρω από τον μητρικό μας πλανήτη. Το διαστημικό αυτό ξενοδοχείο, το οποίο ονομάζεται Voyager Station, θα έχει αρκετά δωμάτια για 400 άτομα, παρέχοντας ειδικές πλατφόρμες για να δείτε τη Γη από το διάστημα, έναν κινηματογράφο, ένα σπα και ένα γυμναστήριο - συμπεριλαμβανομένου ενός γηπέδου μπάσκετ όπου οι παίκτες μπορούν να χρησιμοποιήσουν κινούμενοι σε περιβάλλον χαμηλής βαρύτητας.
Επίσης υπήρξαν και τρείς πτήσεις, που περιλάμβαναν δεκαήμερη επίσκεψη στον ΔΔΣ, και οι οποίες πραγματοποιήθηκαν μέσω της Αμερικανικής εταιρείας Space Adventures Ltd. και της Ρωσικής Ομοσπονδιακής Διαστημικής Υπηρεσίας, και κόστισαν σε κάθε «τυχερό» 20 εκατομμύρια δολάρια. Φυσικά υπάρχει και ο ..οικονομικότερος διαστημικός τουρισμός σε χαμηλότερο υψόμετρο (μέγιστο 100-160 χιλιόμετρα) ο οποίος θα χαρίζει στους επιβάτες 3-6 συναρπαστικά λεπτά θέας στον έναστρο ουρανό, σε συνθήκες έλλειψης βαρύτητας. Και σ ’αυτό το σημείο περιπλέκεται ο τουρισμός και τα είδη του...Όπως και ο κλασικός επίγειος τουρισμός έτσι και ο διαστημικός έχουν κάποιες κατηγορίες τις οποίες θα αναφέρουμε επιγραμματικά. Ο διαστημικός τουρισμός αποτελείται επί του παρόντος από πέντε βασικές συνιστώσες
•Στρωματοσφαιρικές πτήσεις
•Διαστημικές suborbital πτήσεις
•Πτήσεις χαμηλής τροχιάς
•Εικονικές πτήσεις -προσομοιωτές, εικονική πραγματικότητα
•Παρατήρηση των εκτοξεύσεων διαστημικών σκαφών από διαστημικά αεροδρόμια.
Άρα, σίγουρα εκτός από τους λίγους που θα έχουν την οικονομική ευχέρεια για κάτι εκτός ατμόσφαιρας, είναι επίσης βέβαιο ότι υπάρχουν και πιο ¨οικονομικές¨ λύσεις. Νομίζω πως το πρόβλημα για ένα τέτοιο ταξίδι εστιάζεται αλλού. Όσο αναφορά τους υποψήφιους τουρίστες η επισκέπτες, έκτος από τα υπέρογκα ποσά τα οποία θα χρειάζεται κάποιος για μια απλή στρωματοσφαιρική πτήση η ακόμη και διαμονή σε ένα πιθανό κατάλυμα, θα πρέπει να ξέρουν και να ναι έτοιμοι να αντιμετωπίσουν όλες τις φυσικές προκλήσεις της διαστημικής πτήσης και του διαστημικού περιβάλλοντος - όπως οι δυνάμεις G, η ακτινοβολία, οι δονήσεις και η μικροβαρύτητα – παράγοντες οι οποίοι αν και είναι καλά τεκμηριωμένοι και δοκιμασμένοι, κρύβουν πολλούς αστάθμιστους κινδύνους.
Το εύρος των φυσιολογικών κινδύνων καλύπτει τις πτητικές λειτουργίες και τις δραστηριότητες πριν και κατά την πτήση. Οι κανονισμοί επίσης πρέπει να ναι σαφείς όσο αναφορά την ασφάλεια και την προστασία ενός άρτια καταρτισμένου προσωπικού, και όχι μόνο στους απλούς επιβάτες οι οποίοι καλούνται να πάνε με την θέληση τους. Καθώς το πλήρωμα ελέγχεται ιατρικά με συστηματικούς ελέγχους, θα πρέπει ίσως και σ’ έναν συμμετέχοντα μιας διαστημικής πτήσης να δοθούν οι απαραίτητες ιατρικές συμβουλές κατόπιν ανάλογων εξετάσεων για την γενική του υγεία (σωματική και ψυχική) εντός 12 μηνών πριν από την εκτόξευση, από γιατρό εκπαιδευμένο ή εξοικειωμένο με την αεροδιαστημική ιατρική. Και σίγουρα έναν τύπο εκπαίδευσης ,με τον οποίο - όπως πχ αεροπορικές εταιρείες παρέχουν πληροφορίες ασφάλειας πριν από μια πτήση - οι χειριστές εκτόξευσης υποχρεούνται να ενημερώνουν τους τουρίστες του διαστήματος για το πώς να ανταποκρίνονται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως καπνό, πυρκαγιά, απώλεια πίεσης καμπίνας, έξοδος κινδύνου και ότι άλλο προκύψει από την ανάλυση της δυναμικής μιας τέτοιας πτήσης.
Τέλος άλλο ένα θέμα είναι η τήρηση της φυσικής περιβαλλοντικής φέρουσας ικανότητας. Τουρισμός και αειφορία πάνε μαζί. Σκοπός είναι η αειφορική διαχείριση του φυσικού και πολιτισμικού περιβάλλοντος, είτε εντός είτε εκτός του πλανήτη μας. Έτσι ώστε να επιτευχθεί η βέλτιστη εμπειρία για τους τουρίστες-επισκέπτες, καθώς η ποιότητα της είναι ζωτικής σημασίας για την επιβίωση του τουρισμού. Διακρίνεται σε οικολογική, και αφορά την ικανότητα των οικοσυστημάτων να υποστηρίξουν την τουριστική ανάπτυξη, και σε χωρική που αναφέρεται στην ικανότητα της υποδομής και της ανωδομής. Δεν είναι λίγα τα παραδείγματα όπου αυτό δεν τηρείται σε ξενοδοχειακές μονάδες και δυστυχώς τα αποτελέσματα στην φύση δεν είναι ευχάριστα και κάποια είναι μη αναστρέψιμα.
Έτσι μέχρι να φτάσουμε σε αυτό το επίπεδο θεωρώ έχουμε πολύ δρόμο μπροστά μας χωρίς αυτό όμως να μας αποτρέπει από τον αστροτουρισμό εντός του υπέροχου πλανήτη μας. Η έννοια του αστροτουρισμού έχει επεκταθεί με την πάροδο των ετών, από τους ορισμούς του λεξικού «δραστηριότητες από τουρίστες που πληρώνουν για να ταξιδέψουν στον διάστημα για αναψυχή» έως «τουρισμός χρησιμοποιώντας τον φυσικό πόρο των μη μολυσμένων περιοχών νυχτερινού ουρανού για αστρονομικές, πολιτιστικές ή περιβαλλοντικές δραστηριότητες». Από την Χιλή όπου είναι γνωστό ότι έχει τους πιο καθαρούς ουρανούς στον κόσμο, καθιστώντας τον προορισμό του αστροτουρισμού, έως την Νορβηγία όπου παρατηρείται το βόρειο σέλας (aurora borealis γνωστό και ως Norweigian Lights), η όλη αυτή κατάσταση εξελίσσεται διαρκώς, άλλα και στην χώρα μας όπου πολλά τουριστικά καταλύματα ασχολούνται όλο και πιο συχνά με αστρονομικά θέματα. Σίγουρα πιο οικονομική λύση από ενα ταξίδι στο φεγγάρι. Σημαντικά κριτήρια για την επιλογή ενός τέτοιου είδος τουρισμού είναι
• Τοποθεσία
• Συγκεκριμένη λειτουργία χρόνου
• Αstro-συνθήκες και εξοπλισμός για παρατήρηση
• Τουριστικά καταλύματα και εγκαταστάσεις
Μια σειρά από μικρές επιχειρήσεις που προσπαθούν να ανταποκριθούν στις ατομικές απαιτήσεις του ¨αστροτουριστα¨ μέχρι και μεγαλύτερες εξειδικευμένες επιχειρήσεις, δημιουργήθηκαν ανα τον κόσμο ειδικά για astrotours, με εξοπλισμό και ειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό. Τα αποτελέσματα ενισχύουν την κατανόηση της ουσίας για ανάγκη του αστροτουρισμού. Το πιο σημαντικό ότι οι αστροτουριστικές δραστηριότητες είναι και για ερασιτέχνες και για επαγγελματίες, οι οποίοι θέλουν να υποστηρίξουν είτε παρατηρήσεις αστρονομικών φαινομένων, είτε την παρουσίαση και οπτικοποίηση της γνώσης τους μέσω της παρατήρησης, αλλά ακόμη και μια απλή επίσκεψη σε πλανητάρια, και σε μουσεία του διαστήματος της κάθε χώρας. Βασικά φαινόμενα που ενδιαφέρουν τους αστροτουρίστες κυρίως με την παρατήρηση του σκοτεινού ουρανού και τα κοσμικά του αντικείμενα περιλαμβάνουν ταξίδια για κάποια ηλιακή έκλειψη που στην χώρα τους δεν είναι ορατή .
Το διάστημα έχει έναν τρόπο να σε ταξιδεύει όπως και να ‘χει έστω μέσα από μια δική σου παρατήρηση η από τις σελίδες ενός βιβλίου … Μέχρι να τελειώσει η πανδημία ας ταξιδεύουμε όπως μπορούμε, νοητά... Όσο για τον διαστημοτουρισμό η επικίνδυνη φύση της πτήσης απαιτεί επίσης κριτική κατανόηση των κινδύνων και των αβεβαιοτήτων στον ανθρώπινο και φυσικό παράγοντα αν δεν υπάρξουν πρώτα οι κατάλληλες διεργασίες. Η βιομηχανία βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα και οι βέλτιστες πρακτικές και κανονισμοί για μια ασφαλή επανδρωμένη διαστημική πτήση εξακολουθούν να εξελίσσονται. Εμείς απλά...αναμένουμε...
