Εικόνα : ΝΑΣΑ
Οι
εξωπλανήτες και το κυνήγι για την εξεύρεση τους έχει γίνει πλέον μια
πραγματικότητα που ταυτίζεται θα έλεγα με την πυρετώδη εποχή της εποχής του
χρυσού στην Αμερική στα τέλη του προπερασμένου αιώνα. Από την ανακάλυψη του 51Πηγάσου (51 Pegasi, συντομογρ. 51 Peg) το 1995 και μέχρι σήμερα, οι λεγόμενοι
κυνηγοί εξωπλανητών επαγγελματίες ή ερασιτέχνες έχουν προσθέσει στα δεδομένα μας
για τους εξωηλιακούς κόσμους εκατοντάδες
πλανήτες. Άλλοτε με κοντινές στο μητρικό τους αστέρα τροχιές που κυριολεκτικά
μετατρέπονται σε συμπαντική κόλαση, και άλλοτε με εξαιρετικά μακρινές και παγωμένες τροχιές, οι πλανήτες αυτοί
συνεχίζουν να αναθεωρούν τα δεδομένα μας για τους εξωγήινους αυτούς κόσμους.
Όμως ποιοι τρόποι υπάρχουν για την ανακάλυψη
αυτών των κόσμων;
Στη διαδραστική της σελίδα της ΝΑΣΑ παρακάτω θα
δούμε τους εξής 5 :
1.
Η μέθοδος της ταλάντευσης-Ακτινική ταχύτητα αστέρα.
Ένας Αστέρας που
φιλοξενεί πλανήτες γύρω του υπόκειται σε ταλάντευση σε σχέση με έναν πλανήτη η
οποία προκαλείται από την κίνηση (τροχιά) του πλανήτη γύρω από το μητρικό του
Άστρο σε ένα κοινό σημείο που λέγεται Βαρύκεντρο.
Παρακολουθώντας λοιπόν την ταλάντευση αυτή σε κάποιο αστέρα και αναλύοντας την
λεγόμενη ακτινική του ταχύτητα - δηλαδή τη γραμμική ταχύτητα ενός αντικειμένου
ή ουράνιου σώματος ως προς εμάς, πάνω στην ευθεία που ενώνει εμάς (τον παρατηρητή) με το αντικείμενο-
και βλέποντας εάν απομακρύνεται (μετατόπιση προς το ερυθρό) ή πλησιάζει (μετατόπισηπρος το ιώδες), το πώς λικνίζεται δηλαδή, μπορούμε να συμπεράνουμε όχι μόνο ότι
υπάρχει εξωπλανήτης άλλα και την τροχιά του, τη μάζα του, αλλά και την απόσταση
του από το μητρικό του άστρο. Η μέθοδος αυτή είναι και η πιο δημοφιλής
2.
Αναζητώντας …σκιές
– Μέθοδος της πλανητικής Διάβασης
Όταν έχουμε την δυνατότητα παρατήρησης ενός
αστέρα που το επίπεδο των πλανητικών του τροχιών είναι κάθετο στο δικό μας πλανητικό
επίπεδο, τότε μπορούμε να δούμε τους πλανήτες αυτούς να περνούν μπροστά από τον
αστρικό δίσκο (Πλανητική διάβαση). Κατά την διάβαση ενός πλανήτη από τον
αστρικό δίσκο σημειώνεται πτώση της φαινόμενης φωτεινότητας του άστρου.
Μετρώντας την πτώση αυτή μπορούμε να υπολογίσουμε με σχετικά αποδεκτή ακρίβεια
το μέγεθος, τη μάζα, και την απόσταση του πλανήτη αυτού από το μητρικό του
άστρο, καθώς επίσης και κατά την πρώτη επαφή (είσοδος του αστέρα στον αστρικό
δίσκο) και κατά την έξοδο του το εάν έχει ή όχι ατμόσφαιρα (Το Φαινόμενο της Μαύρης σταγόνας ή Gota negra).
3.
Με απευθείας
παρατήρηση και φωτογράφιση
Τοποθετώντας έναν
δίσκο στα τηλεσκόπια τους με διάμετρο όσο και ο αστέρας που παρατηρούν οι
αστρονόμοι , εμποδίζουν το περίσσιο φως του αστέρα, και έτσι ίσως να ανακαλύψουν κάποιον ετεροφωτισμένο εξωπλανήτη που μπορεί να ελλοχεύει κάπου εκεί κοντά.
4.
Με την μέθοδο της
Βαρυτικής εστίασης.
Ένας αστέρας σαν ογκώδες αντικείμενο που είναι
παραμορφώνει τον χωροχρόνο κάμπτοντας το φως του προς εμάς. Όταν ένας
εξωπλανήτης βρεθεί ανάμεσα στο παρατηρούμενο Μητρικό του άστρο και εμάς εδώ στη
Γη, τότε το φως του αστέρα κάμπτεται από την βαρύτητα του πλανήτη δημιουργώντας
μια εστίαση του φωτός του αστέρα προς τη Γη που διαφορετικά δεν θα συνέβαινε εάν
δεν υπήρχε κάποιος πλανήτης με επαρκή μάζα για να δημιουργήσει την παραμόρφωση
αυτή.
5.
Η Μέθοδος των
μικροσκοπικών κινήσεων.
Όπως είδαμε και στην μέθοδο 1 ένας αστέρας που έχει
σε τροχιά γύρω του κάποιον πλανήτη υποβάλλεται σε ακτινική ταχύτητα. Αυτό έχει
σαν αποτέλεσμα ο αστέρας να κινείται και σε σχέση με τα γειτονικά του άστρα. Μια
τέτοια κίνηση εάν ανιχνευθεί – πράγμα πολύ σπάνιο- υποδηλώνει ότι το άστρο αυτό
έχει έναν ή περισσότερους εξωπλανήτες. Μια εξαιρετικά σπάνια μέθοδος εντοπισμού
εξωπλανητών.
Δείτε λοιπόν αυτό το υπέροχο διαδραστικό
ιστότοπο της ΝΑΣΑ Εδώ
Πηγές :https://el.wikipedia.org
www.astro.auth.gr/documents/diplomas/Antoniadis_Diploma_gr.pdf
http://www.physics4u.gr
NASA
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Κείμενο : Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com