...όπως φαίνεται στην υπέρυθρη ακτινοβολία
"Μία απέραντη περιοχή δημιουργίας τεράστιων αστεριών"
"Μία απέραντη περιοχή δημιουργίας τεράστιων αστεριών"
Με δυνατότητα παραγωγής δεκάδων χιλιάδων άστρων, 1350 έτη φωτός μακριά μας εντοπιζόμενο μέσα στο λεγόμενο Διαστρικό Μέσο (interstellar medium - ISM), ο Ωρίωνας Α (Orion A) είναι το πλησιέστερο τεράστιο εργοστάσιο παραγωγής τεράστιων αστέρων. Μαζί με τον "αδελφό" του, το νέφος Ωρίωνας Β (Orion B), αποτελεί το Σύμπλεγμα Μοριακών νεφών του Ωρίωνα (Complex Orion Molecular Cloud), μια τεράστια περιοχή σχηματισμού αστέρων η οποία εντοπίζεται στον αστερισμό του Ωρίωνα.
Τον περασμένο Φεβρουάριο, μια κολοσσιαία έκρηξη με ενέργεια δέκα δισεκατομμύρια φορές ισχυρότερη από την δυναμική ενέργεια του Ήλιου μας, η οποία παρατηρήθηκε στο Ωρίωνα από το τηλεσκόπιο James Clerk Maxwell (James Clerk Maxwell Telescope - JCMT) το οποίο βρίσκεται στη Χαβάη. Η έκρηξη αυτή διήρκεσε μόνο λίγες ώρες, και θεωρήθηκε ότι προκλήθηκε από μία διαταραχή σε ένα έντονο μαγνητικό πεδίο το οποίο διοχέτευσε ενεργά υλικό σε ένα νεαρό, αναπτυσσόμενο αστέρι καθώς αυτό συσσώρευε μάζα από το περιβάλλον του. Το τηλεσκόπιο JCMT ανακάλυψε την αστρική αυτή έκλαμψη, η οποία είναι 10 δις φορές ισχυρότερη από τις ηλιακές εκλάμψεις - πρόκειται για μια ιστορική ανακάλυψη η οποία θα μπορούσε να δώσει απαντήσεις σε ερωτήματα δεκαετιών σχετικά με την προέλευση του δικού μας Ήλιου και των πλανητών, δίνοντας μια εικόνα για το πώς γεννήθηκαν τα ουράνια αυτά σώματα.
Τα διαφορετικά χρώματα τα οποία εμφανίζονται στην παραπάνω εικόνα, υποδεικνύουν το φως που εκπέμπεται από διαστρικούς κόκκους σκόνης οι οποίοι αναμιγνύονται μέσα στο αέριο, όπως παρατηρήθηκε από το διαστημικό τηλεσκόπιο Herschel σε μήκη κύματος της άπω υπέρυθρης ακτινοβολίας (Far Infrared Radiation) και στα υπο-χιλιοστομετρικά μήκη κύματος (sub-millimeter wavelengths), ενώ η υφή των αμυδρών γκρίζων λωρίδων οι οποίες εκτείνονται σε όλο το πλαίσιο βάσει των μετρήσεων του ινστιτούτου Planck για την Αστρονομία (Planck Institute for Astronomy) της κατεύθυνσης του πολωμένου φωτός το οποίο εκπέμπεται από τη σκόνη, δείχνουν τον προσανατολισμό του μαγνητικού πεδίου.
Όπως είναι εμφανές από εικόνες όπως αυτή, ο χώρος ο οποίος βρίσκεται ανάμεσα στα αστέρια δεν είναι άδειος αλλά είναι γεμάτος με μια ψυχρή ουσία γνωστή ως διαστρικό μέσο (interstellar medium - ISM) - ένα μείγμα αερίου και σκόνης το οποίο συχνά ενώνεται σε συστάδες. Όταν οι συστάδες αυτές γίνονται αρκετά πυκνές αρχίζουν να καταρρέουν κάτω από τη ίδια τους τη βαρύτητα, γίνονται ολοένα και πιο θερμές, ολοένα και πιο πυκνές μέχρι να πυροδοτήσουν κάτι συναρπαστικό: τη δημιουργία νέων άστρων.
Ο μαγνητισμός αποτελεί σημαντικό στοιχείο του Διαστρικού μέσου. Μαγνητικά πεδία διαπερνούν το Σύμπαν και εμπλέκονται στο να βοηθούν τα νέφη ύλης να διατηρούν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ πίεσης και βαρύτητας γεγονός το οποίο τελικά οδηγεί στη γέννηση των αστεριών. Οι μηχανισμοί που αντιτίθενται στη βαρυτική κατάρρευση των νεφών τα οποία σχηματίζουν αστέρια παραμένουν κάπως ασαφείς, αλλά μια πρόσφατη μελέτη υποδηλώνει ότι τα διαστρικά μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση των ροών της ύλης στο Διαστρικό μέσο, και μπορεί να είναι ένας βασικός παράγοντας στην αποτροπή της κατάρρευσης των διαστρικών νεφών.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι η ύλη εντός του Διαστρικού μέσου συζευγνύεται με το περιβάλλον μαγνητικό πεδίο και μπορεί να κινείται μόνο κατά μήκος των γραμμών του, δημιουργώντας ένα είδος "ιμάντων μεταφοράς" της ευθυγραμμισμένης στο πεδίο ύλης, όπως αναμένεται από την επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων. Όταν η ύλη και το μαγνητικό πεδίο αλληλεπιδρούν με μια εξωτερική πηγή ενέργειας - όπως ένα αστέρι το οποίο εκρήγνυται* ή άλλο υλικό το οποίο κινείται μέσω του γαλαξία - ρέουν κατά μήκος των γραμμών μαγνητικού πεδίου οι οποίες συγκλίνουν. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί έναν συμπιεσμένο θύλακα μεγαλύτερης πυκνότητας ο οποίος φαίνεται να είναι κάθετος στο ίδιο του το πεδίο. Καθώς όλο και περισσότερη ύλη ρέει προς το εσωτερικό, η περιοχή γίνεται ολοένα και πιο πυκνή, μέχρι να φθάσει τελικά στην κρίσιμη πυκνότητα η οποία οδηγεί σε βαρυτική κατάρρευση αναγκάζοντάς την να "πέσει στον εαυτό" της, οδηγώντας τελικά στο σχηματισμό των αστεριών.
Τα δεδομένα τα οποία περιέχονται στην εικόνα αυτή συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων εποπτείας ολόκληρου του ουρανού του Ινστιτούτου Planck (Planck’s all-sky observations) και της "Έρευνας της Ζώνης Γκουλντ" (Gould Belt Survey) του ΔΤ Herschel το οποίο λειτουργούσε έως το 2013. Τόσο το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Herschel όσο και το ινστιτούτο Planck συνέβαλαν στην εξερεύνηση του ψυχρού και μακρινού Σύμπαντος, ρίχνοντας φως σε πολλά κοσμικά φαινόμενα, από το σχηματισμό αστεριών στον Γαλαξία μας, έως στην διευρυνόμενη ιστορία ολόκληρου του Σύμπαντος.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Astronomy & Astrophysics (2019) από τον J. D. Soler, Ινστιτούτο για την αστρονομία Max Planck (Χαϊδελβέργη, Γερμανία).
Ο μαγνητισμός αποτελεί σημαντικό στοιχείο του Διαστρικού μέσου. Μαγνητικά πεδία διαπερνούν το Σύμπαν και εμπλέκονται στο να βοηθούν τα νέφη ύλης να διατηρούν τη λεπτή ισορροπία μεταξύ πίεσης και βαρύτητας γεγονός το οποίο τελικά οδηγεί στη γέννηση των αστεριών. Οι μηχανισμοί που αντιτίθενται στη βαρυτική κατάρρευση των νεφών τα οποία σχηματίζουν αστέρια παραμένουν κάπως ασαφείς, αλλά μια πρόσφατη μελέτη υποδηλώνει ότι τα διαστρικά μαγνητικά πεδία διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην καθοδήγηση των ροών της ύλης στο Διαστρικό μέσο, και μπορεί να είναι ένας βασικός παράγοντας στην αποτροπή της κατάρρευσης των διαστρικών νεφών.
Η μελέτη διαπιστώνει ότι η ύλη εντός του Διαστρικού μέσου συζευγνύεται με το περιβάλλον μαγνητικό πεδίο και μπορεί να κινείται μόνο κατά μήκος των γραμμών του, δημιουργώντας ένα είδος "ιμάντων μεταφοράς" της ευθυγραμμισμένης στο πεδίο ύλης, όπως αναμένεται από την επίδραση των ηλεκτρομαγνητικών δυνάμεων. Όταν η ύλη και το μαγνητικό πεδίο αλληλεπιδρούν με μια εξωτερική πηγή ενέργειας - όπως ένα αστέρι το οποίο εκρήγνυται* ή άλλο υλικό το οποίο κινείται μέσω του γαλαξία - ρέουν κατά μήκος των γραμμών μαγνητικού πεδίου οι οποίες συγκλίνουν. Η διαδικασία αυτή δημιουργεί έναν συμπιεσμένο θύλακα μεγαλύτερης πυκνότητας ο οποίος φαίνεται να είναι κάθετος στο ίδιο του το πεδίο. Καθώς όλο και περισσότερη ύλη ρέει προς το εσωτερικό, η περιοχή γίνεται ολοένα και πιο πυκνή, μέχρι να φθάσει τελικά στην κρίσιμη πυκνότητα η οποία οδηγεί σε βαρυτική κατάρρευση αναγκάζοντάς την να "πέσει στον εαυτό" της, οδηγώντας τελικά στο σχηματισμό των αστεριών.
Τα δεδομένα τα οποία περιέχονται στην εικόνα αυτή συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια των παρατηρήσεων εποπτείας ολόκληρου του ουρανού του Ινστιτούτου Planck (Planck’s all-sky observations) και της "Έρευνας της Ζώνης Γκουλντ" (Gould Belt Survey) του ΔΤ Herschel το οποίο λειτουργούσε έως το 2013. Τόσο το Διαστημικό Τηλεσκόπιο Herschel όσο και το ινστιτούτο Planck συνέβαλαν στην εξερεύνηση του ψυχρού και μακρινού Σύμπαντος, ρίχνοντας φως σε πολλά κοσμικά φαινόμενα, από το σχηματισμό αστεριών στον Γαλαξία μας, έως στην διευρυνόμενη ιστορία ολόκληρου του Σύμπαντος.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στον ιστότοπο Astronomy & Astrophysics (2019) από τον J. D. Soler, Ινστιτούτο για την αστρονομία Max Planck (Χαϊδελβέργη, Γερμανία).
……………….Επεξηγήσεις………………..
*Ένα ανώμαλα μεταβλητό άστρο, όπως ένα καινοφανές ή υπερκαινοφανές αστέρι, ή ένας αστέρας εκλάμψεων, στο οποίο εμφανίζονται ταχείες αυξήσεις της φωτεινότητας, οι οποίες προκαλούνται από κάποια μορφή έκρηξης
Πηγές:
https://www.dictionary.com/browse/exploding-star
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%82_%CE%B5%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%BC%CF%88%CE%B5%CF%89%CE%BD
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%BF%CE%AF_%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82
https://www.dictionary.com/browse/exploding-star
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B1%CF%82_%CE%B5%CE%BA%CE%BB%CE%AC%CE%BC%CF%88%CE%B5%CF%89%CE%BD
https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CF%84%CE%B1%CE%B2%CE%BB%CE%B7%CF%84%CE%BF%CE%AF_%CE%B1%CF%83%CF%84%CE%AD%CF%81%CE%B5%CF%82
……………….*………………..
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο
Facebook:
Και στο blog: Αστρονομία και Επιστήμη
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα
μπλε ή κόκκινα γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις
μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε
μας: gikasd63@hotmail.com η αφήστε μήνυμα inbox στη
Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία,
άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα
απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη
άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη
διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς
δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η
ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του
αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του
άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις
ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου.