Εξερευνώντας την επίδραση των γαλαξιακών ανέμων από έναν μακρινό γαλαξία που ονομάζεται Makani, η Alison Coil του Πανεπιστήμιου της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο (UC San Diego), ο David Rupke του Κολεγίου της Ρόδου (Rhodes College) στο Μέμφις του Τενεσί και μια ομάδα συνεργατών από όλο τον κόσμο έκαναν μια νέα ανακάλυψη.
Δημοσιευμένα στο περιοδικό Nature, τα ευρήματα της μελέτης τους παρέχουν για πρώτη φορά μια άμεση μαρτυρία του ρόλου των γαλαξιακών ανέμων - εκτοξεύσεις αερίων από τους γαλαξίες - στη δημιουργία του Περιγαλαξιακού μέσου (circumgalactic medium - CGM). Υπάρχει στις περιοχές γύρω από τους γαλαξίες και παίζει ενεργό ρόλο στην κοσμική τους εξέλιξή. Η μοναδική σύνθεση του γαλαξία Makani - που σημαίνει άνεμος στη γλώσσα της Χαβάης - πρόσφερε εαυτόν στα πρωτοποριακά ευρήματα της ανακάλυψης αυτής.
"Ο Makani δεν είναι ένας τυπικός γαλαξίας", σημειώνει η Coil, καθηγήτρια φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο. "Είναι αυτό το οποίο είναι γνωστό ως μείζονα συγχώνευση βραδείας κατάστασης - δύο πρόσφατα συγχωνευμένοι παρόμοιοι μαζικοί γαλαξίες, οι οποίοι συνενώθηκαν εξαιτίας της βαρυτικής έλξης που εξασκούσε ο ένας στον άλλο καθώς πλησίαζαν σαν αποτέλεσμα της έντονης αυτής έλξης. Οι γαλαξιακές συγχωνεύσεις συχνά οδηγούν σε καταστάσεις όπου εκδηλώνονται έντονα αστρογόνα φαινόμενα, όταν μια σημαντική ποσότητα αερίου το οποίο υπάρχει στους συγχωνευμένους γαλαξίες είναι συμπιεσμένο, με αποτέλεσμα την έντονη αστρογένεση. Αυτά τα νέα αστέρια, στην περίπτωση του γαλαξία Makani, προκάλεσαν πιθανότατα τις τεράστιες αυτές εκροές - είτε σε αστρικούς ανέμους είτε στο τέλος της ζωής τους όταν εξερράγησαν σαν υπερκαινοφανείς. "
Η Coil εξήγησε ότι το μεγαλύτερο μέρος του αερίου στο Σύμπαν εμφανίζεται ανεξήγητα στις περιοχές που περιβάλλουν τους γαλαξίες - όχι στους γαλαξίες. Συνήθως, όταν οι αστρονόμοι παρατηρούν έναν γαλαξία, δεν παρακολουθούν δραματικά φαινόμενα σε εξέλιξη - μεγάλες συγχωνεύσεις, αναδιάταξη των αστεριών, δημιουργία πολλαπλών άστρων, ή δημιουργία τεράστιων και γρήγορων ανέμων.
"Ενώ αυτά τα φαινόμενα μπορεί να εμφανιστούν σε κάποιο σημείο της ζωής ενός γαλαξία, θα ήταν σχετικά σύντομα", σημείωσε η Coil. "Στη πραγματικότητα, εδώ, το έχουμε "πιάσει" καλά καθώς συμβαίνει μέσα από αυτές τις τεράστιες εκροές αερίου και σκόνης".
Η Coil και ο Rupke, ο πρώτος συγγραφέας του paper, χρησιμοποίησαν τα δεδομένα που συλλέχθηκαν από το νέο εργαλείο του αστεροσκοπείου W. M. Keck το Keck Cosmic Web Imager (τον Κοσμικό Δικτυακό απεικονιστή του Κeck), σε συνδυασμό με εικόνες από το διαστημικό τηλεσκόπιο Hubble και τη Χιλιοστομετρική συστοιχία Ραδιοτηλεσκοπίων στην Ατακάμα της Χιλής [Atacama Large Millimeter Array (ALMA)]. Τα δεδομένα του KCWI παρείχαν αυτό που οι ερευνητές αποκαλούν σαν "εκπληκτική ανίχνευση" του ιονισμένου αερίου οξυγόνου σε εξαιρετικά μεγάλες κλίμακες, πολύ πέρα από τα αστέρια του γαλαξία. Τους επέτρεψε να διακρίνουν μια γρήγορη εκροή αερίων η οποία ξεκίνησε από τον γαλαξία ayt;o πριν από μερικά εκατομμύρια χρόνια, από μια εκροή αερίου η οποία ξεκίνησε εκατοντάδες εκατομμύρια χρόνια νωρίτερα, και από τότε επιβραδύνθηκε σημαντικά.
"Η προηγούμενη εκροή έχει διαρρεύσει σε μεγάλες αποστάσεις από τον γαλαξία, ενώ η γρήγορη και πρόσφατη εκροή δεν είχε χρόνο να το πράξει", συνοψίζει ο Rupke, αναπληρωτής καθηγητής φυσικής στο Κολέγιο Rhodes.
Από το ΔΤ Hubble, οι ερευνητές δημιούργησαν εικόνες από τα αστέρια του γαλαξία Makani, δείχνοντας ότι είναι ένας ογκώδης, συμπαγής γαλαξίας ο οποίος προέκυψε από τη συγχώνευση δύο ξεχωριστών γαλαξιών. Από την συστοιχία ALMA, μπορούσαν να δουν ότι η εκροή αυτή περιέχει μόρια καθώς και άτομα. Τα σύνολα δεδομένων έδειξαν ότι με ένα μικτό πληθυσμό παλαιών, μεσαίων και νεαρών αστέρων, ο γαλαξίας μπορεί επίσης να περιέχει μια δυσδιάκριτη μαύρη τρύπα την οποία αποκρύπτει η κοσμική σκόνη. Αυτό υποδεικνύει στους επιστήμονες ότι οι ιδιότητες και τα χρονοδιαγράμματα του γαλαξία Makani συμφωνούν με τα θεωρητικά μοντέλα των γαλαξιακών ανέμων.
"Από την άποψη τόσο του μεγέθους όσο και της ταχύτητας του ταξιδιού, οι δύο εκροές είναι συνεπείς με τη δημιουργία τους από αυτά τα παρελθοντικά αστρογόνα φαινόμενα. Είναι επίσης συμβατά με τα θεωρητικά μοντέλα του πόσο μεγάλοι και γρήγοροι άνεμοι πρέπει να δημιουργούνται από τις αστρογενέσεις. Έτσι, τόσο οι παρατηρήσεις όσο και η θεωρία συμφωνούν καλά εδώ ", σημείωσε η Coil.
Ο Rupke παρατήρησε ότι το σχήμα κλεψύδρας του νεφελώματος Makani θυμίζει έντονα παρόμοιους γαλαξιακούς ανέμους σε άλλους γαλαξίες, αλλά ο άνεμος του Makani είναι πολύ μεγαλύτερος από τους άλλους παρατηρούμενους γαλαξίες.
"Αυτό σημαίνει ότι μπορούμε να επιβεβαιώσουμε ότι στην πραγματικότητα μετακινείται αέριο από τον γαλαξία στις περιγαλαξιακές περιοχές γύρω από αυτόν, ενώ σαρώνεται περισσότερη ποσότητα αερίων από τα περίχωρα του καθώς το αέριο αυτό μετακινείται προς τα έξω", εξήγησε ο Rupke. "Και μετακινείται πολύ από αυτό τουλάχιστον από ένα έως 10 τοις εκατό της ορατής μάζας ολόκληρου του γαλαξία, σε πολύ υψηλές ταχύτητες, χιλιάδες χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο."
Ο Rupke ανέφερε επίσης ότι ενώ οι αστρονόμοι συγκλίνουν στην ιδέα ότι οι γαλαξιακοί άνεμοι είναι σημαντικοί για τη "σίτιση" του CGM, τα περισσότερα στοιχεία προέρχονται από θεωρητικά μοντέλα ή παρατηρήσεις τα οποία δεν καλύπτουν ολόκληρο τον γαλαξία.
"Εδώ έχουμε όλη τη χωρική εικόνα για έναν γαλαξία, η οποία είναι μια αξιοσημείωτη απεικόνιση του τι προσδοκούν οι άνθρωποι", είπε. "Η ύπαρξη του Makani παρέχει ένα από τα πρώτα, άμεσα στοιχεία για το πώς ένας γαλαξίας συμβάλλει στον συνεχή σχηματισμό και τον χημικό εμπλουτισμό του CGM" - Περιγαλαξιακού μέσου (circumgalactic medium - CGM).
Πηγή: ucsd.edu
……………….*………………..
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο
Facebook:
Και στο blog: Αστρονομία και Επιστήμη
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα
μπλε ή κόκκινα γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις
μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε
μας: gikasd63@hotmail.com η αφήστε μήνυμα inbox στη
Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία,
άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα
απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη
άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη
διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς
δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η
ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του
αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του
άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις
ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου.