Δύο ομάδες αστρονόμων ανακάλυψαν τη μεγαλύτερη και πιο μακρινή δεξαμενή νερού που εντοπίστηκε ποτέ στο Σύμπαν. Το νερό, που ισοδυναμεί με 140 τρισεκατομμύρια φορές όλης της υδάτινης ποσότητας των ωκεανών του πλανήτη, περιβάλλει μια τεράστια, και αδήφαγη μαύρη τρύπα, τύπου Κβάζαρ, και βρίσκεται σε μια απόσταση πάνω από 12 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά.
Η καλλιτεχνική αυτή απεικόνιση παρουσιάζει ένα Κβάζαρ ή μια αδήφαγα τρεφόμενη μαύρη τρύπα, παρόμοια με την APM 08279 + 5255, όπου οι αστρονόμοι ανακάλυψαν τεράστιες ποσότητες υδρατμών. Εικόνα: NASA / ESA
- Πλήρης εικόνα
- Πλήρης εικόνα
"Το περιβάλλον γύρω από αυτό το Κβάζαρ είναι πολύ μοναδικό στο γεγονός ότι παράγει αυτή την τεράστια μάζα νερού", δήλωσε ο Matt Bradford, επιστήμονας στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA στην Πασαντένα, της Καλιφόρνια "Είναι άλλη μια απόδειξη ότι το νερό είναι διαδεδομένο σε όλο το Σύμπαν, από τις πολύ πρώιμες στιγμές του". Ο Μπράντφορντ είναι επικεφαλής σε μία από τις ομάδες που έκαναν την ανακάλυψη αυτή. Η έρευνα της ομάδας του χρηματοδοτείται μερικώς από τη NASA και εμφανίζεται στο περιοδικό Astrophysical Journal Letters.
Ένα Κβάζαρ τροφοδοτείται από μια τεράστια μαύρη τρύπα, η οποία καταναλώνει σταθερά έναν περιβάλλοντα δίσκο από αέριο και σκόνη. Καθώς το Κβάζαρ τρέφεται, απορροφά τεράστια ποσά ενέργειας. Και οι δύο ομάδες αστρονόμων μελέτησαν ένα συγκεκριμένο Κβάζαρ που ονομάζεται APM 08279 + 5255, το οποίο φιλοξενεί μια μαύρη τρύπα με μάζα 20 δισεκατομμύρια φορές από τον Ήλιο, παράγοντας ενέργεια ίση με χιλιάδες τρισεκατομμύρια Ήλιους.
Οι αστρονόμοι αναμένουν ότι οι ατμοί του νερού ήταν "παρόντες" ακόμα και στο πρώιμο, μακρινό Σύμπαν, αλλά δεν το είχαν εντοπίσει τόσο μακριά πριν*. Υπάρχουν υδρατμοί και στον Γαλαξία μας, αν και η συνολική ποσότητα είναι 4.000 φορές μικρότερη από αυτή του Κβάζαρ, επειδή το μεγαλύτερο μέρος του νερού του Γαλαξία μας είναι σε μορφή πάγου.
Οι υδρατμοί είναι ένα σημαντικό ανιχνευτικό στοιχείο για το αέριο, το οποίο αποκαλύπτει τη φύση του Κβάζαρ. Σε αυτό το συγκεκριμένο Κβάζαρ, οι υδρατμοί διανέμονται γύρω από τη μαύρη τρύπα σε μια περιοχή αερίων η οποία εκτείνεται σε εκατοντάδες έτη φωτός (ένα έτος φωτός είναι περίπου 10 τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα). Η παρουσία του δείχνει ότι το Κβάζαρ "λούζει" το αέριο με ακτίνες Χ και υπέρυθρη ακτινοβολία, και ότι το αέριο είναι ασυνήθιστα καυτό και πυκνό, πάντα σε αστρονομικά πρότυπα. Αν και το αέριο είναι ψυχρό, μείον 63 βαθμούς Φαρενάιτ (μείον 53 βαθμούς Κελσίου) και είναι 300 τρισεκατομμύρια φορές λιγότερα πυκνό από την ατμόσφαιρα της Γης, εξακολουθεί να είναι πέντε φορές θερμότερο, και από 10 έως 100 φορές πυκνότερο από αυτό που είναι τυπικό στους γαλαξίες, όπως ο Γαλαξίας μας.
Οι μετρήσεις των υδρατμών και άλλων μορίων, όπως το Μονοξείδιο του άνθρακα, υποδηλώνουν ότι υπάρχει αρκετό αέριο για να τροφοδοτήσει τη μαύρη τρύπα, μέχρι να φτάσει περίπου να γίνει έξι φορές από το αρχικό της μέγεθός. Το αν θα συμβεί κάτι τέτοιο δεν είναι σαφές, λένε οι αστρονόμοι, καθώς ένα μέρος του αερίου μπορεί να καταλήξει σε συμπύκνωση δημιουργώντας νέα αστέρια, ή να εκτοξευθεί, να απορριφθεί αν θέλετε, από το Κβάζαρ.
Η ομάδα του Μπράντφορντ έκανε τις παρατηρήσεις της ξεκινώντας από το 2008, χρησιμοποιώντας ένα όργανο που ονομάζεται "Z-Spec" εγκατεστημένο στο Υποχιλιοστομετρικό Αστεροσκοπείο του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Καλιφόρνια (California Institute of Technology ή Caltech - Submillimeter Observatory), στο οποίο υπάρχει ένα τηλεσκόπιο μήκους 10 μέτρων κοντά στην κορυφή του όρους Mauna Kea στη Χαβάη. Έγιναν συνεχείς παρατηρήσεις με τη συστοιχία CARMA (Combined Array for Research in Millimeter-Wave Astronomy) μια συστοιχία δορυφορικών δίσκων (λέγονται και πιάτα) στα βουνά Inyo της Νότιας Καλιφόρνιας.
Η δεύτερη ομάδα, με επικεφαλής τον Dariusz Lis, ανώτερο ερευνητικό συνεργάτη στη Φυσική του Caltech και αναπληρωτή διευθυντή του Υποχιλιοστομετρικού Αστεροσκοπείου του Caltech, (Caltech Submillimeter Observatory) χρησιμοποίησε το Συμβολόμετρο Plateau de Bure στις γαλλικές Άλπεις για να ανακαλύψει νερό. Το 2010, η ομάδα του Lis ανίχνευσε εντελώς συμπτωματικά νερό στο APM 8279 + 5255, παρατηρώντας μία φασματική υπογραφή. Η ομάδα του Μπράντφορντ ήταν σε θέση να πάρει περισσότερες πληροφορίες για το νερό, συμπεριλαμβανομένης της τεράστιας μάζας του, επειδή ανίχνευσε αρκετές φασματικές υπογραφές νερού.
Άλλοι συγγραφείς στο paper του Bradford , "Το φάσμα υδρατμών του APM 08279 + 5255" περιλαμβάνουν τους: Hien Nguyen, Jamie Bock, Jonas Zmuidzinas και Bret Naylor της JPL. Alberto Bolatto του Πανεπιστημίου του MΜέριλαντ, College Park. Phillip Maloney, Jason Glenn και Julia Kamenetzky από το Πανεπιστήμιο του Κολοράντο, στο Μπόλντερ, James Aguirre, Roxana Lupu και Kimberly Scott του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, στη Φιλαδέλφεια. Hideo Matsuhara του Ινστιτούτου Διαστήματος και Αστροναυτικής Επιστήμης στην Ιαπωνία, και ο Eric Murphy του Ινστιτούτου Επιστήμης του Carnegie στη Πασαντένα.
Η χρηματοδότηση για το Z-Spec δόθηκε από το Εθνικό Ίδρυμα Επιστημών, τη NASA, την Ερευνητική Εταιρεία και τα ιδρύματα-εταίρους.
Το Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια ή Caltech διαχειρίζεται το JPL για τη NASA. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το JPL είναι διαθέσιμες στο http://www.jpl.nasa.gov.
Whitney Clavin/Alan Buis 818-354-4673/818-354-0474
Jet Propulsion Laboratory, Pasadena, Calif.
whitney.clavin@jpl.nasa.gov / alan.buis@jpl.nasa.gov
……………….Επεξηγήσεις………………..
*Το Κβάζαρ αυτό βρίσκεται 12 δισεκατομμύρια έτη φωτός από τη Γη πράγμα που σημαίνει οτι βρίσκεται κοντύτερα στην αρχική ηλικία του Σύμπαντος όπως το παρατηρούμε ΣΗΜΕΡΑ.
……………….*………………..
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο
Facebook:
Και στο blog: Αστρονομία και
Επιστήμη
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα
μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις
μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε
μας: gikasd63@hotmail.com
η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική
σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα
απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας
για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.
Εάν, κατά
την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν
μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για
οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις
ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου.
Για την
ομάδα : @Aratosastronomy