Αστρονόμοι ανακάλυψαν τον πιο φωτεινό πρώιμο γαλαξία
Σε απόσταση 13 δισεκατομμυρίων ετών ο γαλαξίας αυτός προέρχεται από μια βασική κοσμολογική εποχή.
Το φως στην εικόνα αυτή προέρχεται από μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο ενός γαλαξία 13 δισεκατομμύρια έτη φωτός μακριά μας.
Εικόνα: Momjian, et al.; B. Saxton (NRAO/AUI/NSF)Το πρώιμο Σύμπαν είναι ένα μυστήριο. Περιβάλλεται κυριολεκτικά από ένα πέπλο που καλύπτει το μακρινό, πρώιμο φως του. Όμως μια νέα 'λάμψη" μέσα από αυτό το σκοτεινό κενό θα μπορούσε να μας δώσει μια αχτίδα γνώσης από αυτή τη μυστηριώδη εποχή.
Δύο εργασίες οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Astrophysical Journal (πρώτη και δεύτερη εργασία) περιγράφουν λεπτομερώς την ανακάλυψη ενός Κβάζαρ το οποίο ονομάστηκε PSO J352.4034-15.3373, ή εν συντομία P352-15. Τα κβάζαρ είναι ενεργά κέντρα μεγάλων γαλαξιών, όπου οι υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες εκτοξεύουν πίδακες αερίου. Η εικόνα είναι εξασθενημένη, αλλά δείχνει τρεις διακριτές περιοχές οι οποίες εκτείνονται σε μια έκταση περίπου 5.000 ετών φωτός.
Το Σύμπαν μας έχει ηλικία 13,7 δισεκατομμυρίων ετών, και το κβάζαρ αυτό είναι ηλικίας 13 δισεκατομμυρίων ετών. Στο διάστημα που μεσολάβησε, το Σύμπαν μας ήταν γεμάτο με ουδέτερο Υδρογόνο - ένα θετικά φορτισμένο πρωτόνιο "ζευγάρωσε" με ένα αρνητικά φορτισμένο ηλεκτρόνιο - το οποίο φαινόταν σαν ένα επεκτεινόμενο συμπαντικό νέφος το οποίο μεγάλωνε πολύ γρήγορα. Το νέφος αυτό δύσκολα ήταν ορατό από πολύ μακριά σε ολόκληρο το Σύμπαν. Τα πρώτα αστέρια τελικά συνδυάστηκαν δημιουργώντας τους πρώτους γαλαξίες. Αυτοί οι γαλαξίες ήταν συνήθως λίγο πιο...παράξενοι και μικρότεροι από τους σύγχρονους γαλαξίες (τους πολύ κοντινούς τουλάχιστον) που γνωρίζουμε σήμερα.
Αλλά το P352-15, όπως και οι σύγχρονοι γαλαξίες, έχει μια υπερμεγέθη μαύρη τρύπα στο κέντρο, παγιδεύοντας αέριο. Ήταν αυτές οι πρώτες υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες που "πυροδότησαν" το ουδέτερο υδρογόνο και το επαναιόνισαν, δίνοντάς μας τον καθαρό ουρανό που βλέπουμε σήμερα σε μια εποχή που είναι γνωστή ως η "εποχή του επανιονισμού".
Σχηματική χρονολογική σειρά του σύμπαντος, που απεικονίζει τη θέση του Επανιονισμού στην ιστορία του Σύμπαντος. Εικόνα: https://en.wikipedia.org/wiki/Reionization
"Το κβάζαρ αυτό μπορεί να είναι το πιο απομακρυσμένο αντικείμενο στο οποίο μπορούμε να μετρήσουμε την ταχύτητα ενός τέτοιου πίδακα αερίου", δήλωσε ο αστρονόμος του NRAO Emmanuel Momjian σε σχετικό δελτίο τύπου.
Το P352-15 δεν είναι ο πρώτος γαλαξίας που έχουμε δει ποτέ. Η πρώτη καταγραφή χρεώνεται στο γαλαξία GN-z11, ο οποίος απέχει 13,4 δισεκατομμύρια έτη φωτός. Ένα έτος φωτός αναφέρεται και στην ηλικία, δηλαδή στο πόσο "παλιό" είναι το φως το οποίο παρατηρούμε. Ο Ήλιος μας είναι οκτώ λεπτά φωτός μακριά μας, δηλαδή από τη στιγμή που κοιτάζουμε τον ουρανό την ημέρα -χωρίς φυσικά να κοιτάμε τον Ήλιο-, βλέπουμε ενα παρελθοντικό φως οκτώ λεπτών. Το κοντινότερο σε εμάς αστέρι, ο εγγύτατος του Κενταύρου (Proxima Centauri) εμφανίζεται στον ουρανό όπως ήταν πριν από 4,2 χρόνια κ.λ.π. Έτσι λοιπόν, ο γαλαξίας GN-z11 έχει ηλικία 13,4 δισεκατομμύρια ετών, 400 εκατομμύρια χρόνια μεγαλύτερος από το P352-15.
Καλλιτεχνική απόδοση με λογάριθμους του παρατηρήσιμου σύμπαντος, με το Ηλιακό Σύστημα στο κέντρο και γύρω - γύρω πλανήτες. Εικόνα: wikipedia.org
Αλλά το Κβάζαρ P352-15 είναι το φωτεινότερο αντικείμενο, γεγονός που το καθιστά ένα από τα καλύτερα μέρη για να μελετηθεί το πρώιμο Σύμπαν. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι προέρχεται από το τέλος της Εποχής του Επανιονισμού, βοηθώντας στη δημιουργία μιας πιο συνεκτικής εικόνας για το πώς οι πρώτοι γαλαξίες άλλαξαν για πάντα το σύμπαν - και μας βοήθησαν να παρατηρούμε αστέρια στον νυχτερινό ουρανό.
--------------------*--------------------
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:
Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου.