Η διαστημοσυσκευή Γαία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος (ESA) αποκαλύπτει ένα αρχαίο συμπαντικό "κατακλυσμό" ο οποίος δημιούργησε τον Γαλαξία μας
Εικόνα 1
Μια διεθνής ομάδα αστρονόμων προτείνει ότι περίπου 8 έως 10 δισεκατομμύρια χρόνια πριν, ένας άγνωστος νάνος γαλαξίας συγκρούστηκε με τον Γαλαξία μας. Ο νάνος αυτός γαλαξίας δεν...επιβίωσε μετά από αυτή την σύγκρουση. Διαλύθηκε πολύ γρήγορα, και τα απομεινάρια του είναι τώρα γύρω μας. Η ομάδα ανακάλυψε επίσης μια αρχαία και επεισοδιακή τρόπον τινά αρχέγονη σύγκρουση μεταξύ του Γαλαξία και ενός μικρότερου αντικειμένου, που ονομάστηκε γαλαξίας..."λουκάνικο". Η κοσμική εκείνη σύγκρουση ήταν ένα καθοριστικό γεγονός στην πρώιμη ιστορία του Γαλαξία και ανασχημάτισε τη δομή του, διαμορφώνοντας τόσο την εσωτερική διόγκωση (bulge), όσο και την εξωτερική του Άλως." Η σύγκρουση διέλυσε τον νάνο γαλαξία σε κομμάτια, αφήνοντας τα αστέρια του να κινούνται σε μεγάλες ακτινικές τροχιές οι οποίες είναι μακριές και στενές όπως οι βελόνες", δήλωσε ο Vasily Belokurov του Πανεπιστημίου του Κέιμπριτζ, και το Κέντρο Υπολογιστικής Αστροφυσικής (Center for Computational Astrophysics) στο Ινστιτούτο Φλάτιρον της Νέας Υόρκης. Οι αστρικές διαδρομές δείχνουν ότι τα άστρα έχουν μια τάση στο να είναι "πολύ κοντά στο κέντρο του γαλαξία μας. Αυτό είναι ένα ενδεικτικό σημάδι ότι ο γαλαξίας νάνος ακολούθησε μια πραγματικά εκκεντρική τροχιά, κάτι πού σφράγισε τη μοίρα του".
Οι νέες εργασίες (papers) που περιέχονται στον ιστότοπο "Monthly Notices of the Royal Astronomical Society", το Astrophysical Journal Letters και το arXiv.org περιγράφουν τα κυριότερα χαρακτηριστικά αυτού του εκπληκτικού γεγονότος. Αρκετές από τις εισηγήσεις έγιναν από τον μεταπτυχιακό φοιτητή του Κέιμπριτζ GyuChul Myeong. Αυτός και οι συνάδελφοί του χρησιμοποίησαν στοιχεία από τον δορυφόρο Γαία του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Διαστήματος. Αυτό το μη επανδρωμένο διαστημικό σκάφος έχει χαρτογραφήσει το αστρικό περιεχόμενο του Γαλαξία μας, καταγράφοντας τις κινήσεις των αστεριών καθώς εκείνα ταξιδεύουν μέσα σε αυτόν. Χάρη στη διαστημοσυσκευή Γαία οι αστρονόμοι γνωρίζουν τώρα τις θέσεις και τις τροχιές των ουράνιων γειτόνων μας με πρωτοφανή ακρίβεια.
Οι αστρικές διαδρομές από αυτή την εκπληκτική γαλαξιακή συγχώνευση κέρδισαν το παρατσούκλι "το λουκάνικο Γαία", εξήγησε ο Wyn Evans του Κέιμπριτζ. "Σχεδιάσαμε τις ταχύτητες των αστεριών και η μορφή του λουκάνικου απλά μας προέκυψε, καθώς ο μικρότερος γαλαξίας χωρίστηκε, και τα αστέρια του επιδόθηκαν σε ολοένα και αυξανόμενες ακτινικές τροχιές. Αυτά τα άστρα - λουκάνικα ήταν ότι απέμεινε από την τελευταία μεγάλη συγχώνευση στο Γαλαξία ήταν η τελευταία μεγάλη συγχώνευση του Γαλαξία" .
Εικόνα 2
Όταν εξετάζουμε την κατανομή των ταχυτήτων των αστεριών στο Γαλαξία, τα αστέρια του γαλαξία ...λουκάνικου σχηματίζουν ένα χαρακτηριστικό σχήμα ....λουκάνικου. Αυτό το μοναδικό σχήμα προκαλείται από τις ισχυρές ακτινικές κινήσεις των αστεριών. Καθώς ο Ήλιος βρίσκεται στο κέντρο αυτού του τεράστιου νέφους αστεριών, η κατανομή αυτή δεν περιλαμβάνει τα αστέρια που έχουν επιβραδυνθεί και τα οποία κάνουν μια στροφή σχήματος "U" πίσω προς το κέντρο του γαλαξία. Εικόνα : V. Belokurov (Cambridge, UK) και Gaia / ESA
Ο Γαλαξίας συνεχίζει να συγκρούεται και με άλλους γαλαξίες, όπως ο μικρός γαλαξίας του Τοξότη. Ωστόσο, ο γαλαξίας λουκάνικο ήταν πολύ πιο ογκώδης. Η συνολική μάζα του σε αέριο, αστέρια, και σκοτεινή ύλη ήταν πάνω από 10 δισεκατομμύρια φορές τη μάζα του Ήλιου μας. Όταν το ...λουκάνικο συνετρίβη στο νεαρό Γαλαξία μας, η διαδρομή διάτρησης προκάλεσε μεγάλο χάος! Ο δίσκος του Γαλαξία μας είχε πιθανώς διογκωθεί ή ακόμα και διαμελίστηκε μετά τη σύγκρουση αυτή, και θα χρειαζόταν να ξαναδημιουργηθεί, να ξαναμεγαλώσει. Και τα συντρίμμια από τον άμοιρο γαλαξία λουκάνικο; ήταν διάσπαρτα σε όλο το εσωτερικό μέρος του Γαλαξία, δημιουργώντας την "διόγκωση" στο κέντρο του, και τη περιβάλλουσα "γαλαξιακή Άλως".
Οι αριθμητικές προσομοιώσεις αυτού του γαλαξιακού "πολτού" μπορούν να αναπαραγάγουν αυτά τα χαρακτηριστικά, δήλωσε ο Denis Erkal του Πανεπιστημίου του Surrey. Σε προσομοιώσεις που εκτελούνται από τον Erkal και τους συναδέλφους του, τα αστέρια από τον γαλαξία λουκάνικο (άκου όνομα) εισέρχονται σε "τεντωμένες" τροχιές. Οι τροχιές αυτές επιμηκύνονται περαιτέρω από τον αναπτυσσόμενο δίσκο του Γαλαξία, ο οποίος διογκώνεται και γίνεται πυκνότερος μετά τη σύγκρουση.
Αποδεικτικά στοιχεία αυτής της γαλαξιακής αναδιαμόρφωσης παρατηρούνται στα αστρικά ίχνη που έχουν κληρονομηθεί από τον νάνο γαλαξία, δήλωσε ο Alis Deason του πανεπιστημίου Durham. "Τα αστέρια του γαλαξία λουκάνικου περιστρέφονται γύρω από περίπου στην ίδια απόσταση από το κέντρο του Γαλαξία." Αυτές οι στροφές σχήματος "U" προκαλούν στην πυκνότητα της γαλαξιακής Άλως μια δραματική εξασθένιση, όταν τα άστρα αλλάζουν κατευθύνσεις. Αυτή η ανακάλυψη ήταν ιδιαίτερα ευχάριστη για τον Deason, ο οποίος πρόβλεψε αυτή τη τροχιακή "καραμπόλα" πριν από περίπου πέντε χρόνια. Η νέα εργασία (paper) εξηγεί πώς τα αστέρια έφθασαν να έχουν εξ αρχής τέτοιες "στενές" τροχιές.
Η νέα έρευνα εντόπισε επίσης τουλάχιστον οκτώ μεγάλες σφαιρικές αστρικές συστάδες οι οποίες ονομάζονται "σφαιρωτά σμήνη", τα οποία εισήχθησαν στον Γαλαξία μας από ποιόν άλλον ; τον γαλαξία λουκάνικο... Οι μικροί γαλαξίες γενικά δεν έχουν δικά τους σφαιρωτά σμήνη , οπότε ο γαλαξίας λουκάνικο πρέπει να ήταν αρκετά μεγάλος για να έχει τέτοια αστρικά σμήνη.
"Ενώ υπήρξαν πολλοί δορυφόροι νάνοι γαλαξίες οι οποίοι "έπεσαν" πάνω στο Γαλαξία μας κατά τη διάρκεια της ζωής του, αυτός ήταν ο μεγαλύτερος από όλους", δήλωσε ο Sergey Koposov του Πανεπιστημίου Carnegie Mellon, ο οποίος έχει μελετήσει λεπτομερώς τη κινηματική των αστεριών και των σφαιρωτών σμηνών.
Στην εικόνα Νο 1: Μια καλλιτεχνική άποψη γραφίστα για τη συγχώνευση μεταξύ του Γαλαξία* και του μικρότερου γαλαξία λουκάνικο πριν από περίπου 8 έως 10 δισεκατομμύρια χρόνια. Η καταγραφή αυτής της αρχαίας συνάντησης διατηρείται ακόμα αποτυπωμένη στις ταχύτητες και τη χημεία των αστεριών. V. Belokurov (Cambridge, ΗΒ). Με βάση την εικόνα από τον ΕΟΔ (ESO) / Juan Carlos Muñoz
Γραφική αναπαράσταση γαλαξιακής σύγκρουσης
--------------------*--------------------
* Όταν αναφερόμαστε στο Γαλαξία μας η λέξη αρχίζει από το κεφαλαίο γράμμα Γ, ενώ το μικρό γράμμα Γάμμα (γ) χρησιμοποιείται για τους υπόλοιπους γαλαξίες
--------------------*--------------------
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις
ομάδες μας στο Facebook:
Πηγές υπάρχουν επίσης
και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά
: Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο,
απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com η αφήστε
μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια
δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα
αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την
σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη
διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς
δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη
στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς
την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με
την πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν
υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του
άρθρου.
Για την ομάδα : @Aratosastronomy