Νέες παρατηρήσεις με τρία από τα μεγαλύτερα ραδιοτηλεσκόπια στον κόσμο έχουν αποκαλύψει ότι ένας αστεροειδής που ανακαλύφθηκε πέρυσι είναι στην πραγματικότητα δύο αντικείμενα, που το καθένα από αυτό έχει μέγεθος περίπου 900 μέτρα, και τα οποία βρίσκονται σε τροχιά μεταξύ τους, γυρίζει το ένα γύρω από το άλλο πιο απλά.
Ο γεωπλήσιος αστεροειδής 2017 YE5 ανακαλύφθηκε με παρατηρήσεις από το πρόγραμμα Morocco Oukaimeden Sky Survey στις 21 Δεκεμβρίου του 2017, αλλά μέχρι τις αρχές Ιουνίου δεν ήταν γνωστές λεπτομέρειες για τις φυσικές ιδιότητες του αστεροειδή. Αυτός είναι μόνο ο τέταρτος "ισοδύναμης μάζας" δυαδικός γεωπλήσιος αστεροειδής που που έχει εντοπιστεί ποτέ, αποτελούμενος από δύο αντικείμενα σχεδόν πανομοιότυπα σε μέγεθος, και τα οποία βρίσκονται σε τροχιά μεταξύ τους. Οι νέες παρατηρήσεις παρέχουν τις πιο λεπτομερείς εικόνες που έχουν ληφθεί ποτέ από αυτόν τον τύπο δυαδικού αστεροειδούς.
Στις 21 Ιουνίου, ο αστεροειδής 2017 YE5 έκανε την πλησιέστερη προσέγγισή του στη Γη τουλάχιστον για τα επόμενα 170 χρόνια, και έφτασε τα 6 εκατομμύρια χιλιόμετρα κοντά μας ή περίπου 16 φορές την απόσταση μεταξύ της Γης και Σελήνης. Στις 21 και 22 Ιουνίου, οι παρατηρήσεις του Ραντάρ για το Ηλιακό Σύστημα Goldstone (Goldstone Solar System Radar GSSR) της NASA στην Καλιφόρνια έδειξαν τα πρώτα σημάδια ότι ο 2017 YE5 θα μπορούσε να είναι ένα δυαδικό σύστημα. Οι παρατηρήσεις αποκάλυψαν δύο ξεχωριστούς λοβούς, αλλά ο προσανατολισμός του αστεροειδούς ήταν τέτοιος ώστε οι επιστήμονες δεν μπορούσαν να δουν αν τα δύο σώματα ήταν ξεχωριστά ή ενωμένα. Τελικά, τα δύο αντικείμενα περιστράφηκαν αποκαλύπτοντας έτσι ένα διακριτό κενό μεταξύ τους.
Τρία από τα μεγαλύτερα ραδιοτηλεσκόπια παγκοσμίως συνεργάζονται για να παρουσιάσουν ένα σπάνιο, διπλό αστεροειδή. Ο 2017 YE5 είναι μόνο ο τέταρτος δυαδικός γεωπλήσιος αστεροειδής που παρατηρήθηκε ποτέ, όπου τα δύο σώματα έχουν περίπου το ίδιο μέγεθος και δεν έχουν επαφή μεταξύ τους. Αυτό το βίντεο παρουσιάζει εικόνες ραντάρ από το ουράνιο αυτό ζευγάρι, οι οποίες συγκεντρώθηκαν από το Ραντάρ για το ηλιακό σύστημα Goldstone, το τεράστιο ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο, και το Ραδιοτηλεσκόπιο Green Bank.
Οι επιστήμονες στο Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο στην ομώνυμη πόλη στο Πουέρτο Ρίκο, είχαν ήδη προγραμματίσει να παρατηρήσουν τον 2017 YE5. Ειδοποιήθηκαν όμως και από τους συναδέλφους τους στο Goldstone για τις μοναδικές ιδιότητες του αστεροειδή αυτού. Στις 24 Ιουνίου, η επιστημονική ομάδα συνεργάστηκε με ερευνητές από το Ραδιοτηλεσκόπιο Green Bank(GBO) στη Δυτική Βιρτζίνια, όπου χρησιμοποίησαν και τα δύο παρατηρητήρια μαζί σε μια διάταξη με διπλό-στατικά ραντάρ (Bistatic radar : όπου το ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο μεταδίδει το σήμα ραντάρ και το αστεροσκοπείο στο Green Bank λαμβάνει το επιστρέφουν σήμα). Μαζί, ήταν σε θέση να επιβεβαιώσουν ότι ο 2017 YE5 αποτελείται από δύο ξεχωριστά αντικείμενα. Μέχρι τις 26 Ιουνίου, τόσο το Goldstone όσο και το Αρεσίμπο επιβεβαίωσαν ανεξάρτητα τη δυαδική φύση του αστεροειδή.
Εικόνες από Διπλό-στατικό ραντάρ (Bi-static radar) του δυαδικού αστεροειδούς 2017 YE5 από το Ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο και το αστεροσκοπείο Green Bank στις 25 Ιουνίου. Οι παρατηρήσεις δείχνουν ότι ο αστεροειδής αποτελείται από δύο ξεχωριστά αντικείμενα που περιστρέφονται σε τροχιά το ενα γύρω από τον άλλο. Εικόνα: Arecibo / GBO / NSF / NASA / JPL-CaltechΟι νέες παρατηρήσεις οι οποίες έγιναν μεταξύ 21 και 26 Ιουνίου δείχνουν ότι τα δύο αντικείμενα περιστρέφονται σε τροχιά το ενα γύρω από τον άλλο μία φορά κάθε 20 με 24 ώρες. Αυτό επιβεβαιώθηκε με παρατηρήσεις στο ορατό φως στις διακυμάνσεις φωτεινότητας του αντικειμένου από τον Brian Warner στο Κέντρο Μελετών για το Ηλιακό Σύστημα (Center for Solar System Studies) στο Rancho Cucamonga της Καλιφόρνια.
Η απεικόνιση με ραντάρ δείχνει ότι τα δύο αντικείμενα είναι μεγαλύτερα από την αρχική τους συνδυασμένη οπτική φωτεινότητα, υποδεικνύοντας ότι τα δύο αυτά...βράχια δεν αντανακλούν τόσο το ηλιακό φως όσο ένας τυπικός βραχώδης αστεροειδής. Ο 2017 YE5 πιθανότατα είναι σκοτεινός όπως το... κάρβουνο. Οι εικόνες από το Goldstone που ελήφθησαν στις 21 Ιουνίου δείχνουν επίσης μια εντυπωσιακή διαφορά στην ανακλαστικότητα των δύο αντικειμένων, ένα φαινόμενο που δεν παρατηρήθηκε προηγουμένως σε περισσότερα από 50 άλλα δυαδικά συστήματα αστεροειδών που μελετήθηκαν με ραντάρ από το 2000. (Ωστόσο, η πλειοψηφία αυτών των δυαδικών αστεροειδών αποτελούνται από ένα μεγάλο αντικείμενο, και από ένα πολύ μικρότερο το οποίο είναι δορυφόρος του.) Οι διαφορές ανακλαστικότητας εμφανίζονται επίσης στις εικόνες του ραδιοτηλεσκοπίου στο Αρεσίμπο, και υπονοούν ότι τα δύο αυτά αντικείμενα μπορεί να έχουν διαφορετικές πυκνότητες και σύνθεση κοντά στις επιφάνειές τους, ή διαφορετική τραχύτητα, αγριάδα αν προτιμάτε, στις επιφάνειές τους.
Εικόνες από ραντάρ του δυαδικού αστεροειδούς 2017 YE5 από το ραντάρ για το Ηλιακό σύστημα Goldstone της NASA (GSSR). Οι παρατηρήσεις, που έγιναν στις 23 Ιουνίου του 2018, δείχνουν δύο λοβούς, αλλά δεν εμφανίζουν ακόμη δύο ξεχωριστά αντικείμενα. Εικόνα: GSSR / NASA / JPL-Caltech
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι ανάμεσα σε γεωπλήσιους αστεροειδείς μεγαλύτερους από τα 650 πόδια (200 μέτρα) σε μέγεθος, περίπου το 15% είναι δυαδικά συστήματα αποτελούμενα από ένα μεγάλο αντικείμενο και ενα πολύ μικρότερο το οποίο λόγω της ισχυρότερης βαρύτητας του πρώτου "αιχμαλωτίζεται" ως δορυφόρος. Τα δυαδικά συστήματα "ισοδύναμης μάζας" όπως ο 2017 YE5, είναι πολύ πιο σπάνια. Τα δυαδικά συστήματα επαφής (Contact binaries), στα οποία βρίσκονται σε επαφή δύο αντικείμενα παρόμοιου μεγέθους, θεωρούνται ότι αποτελούν το 15% των αστεροειδών κοντά στη Γη μεγαλύτερων από τα 650 μέτρα (200 μέτρα).
Η ανακάλυψη της δυαδικής φύσης του 2017 YE5 παρέχει στους επιστήμονες μια σημαντική ευκαιρία να βελτιώσουν την κατανόηση των διαφορετικών τύπων δυαδικών συστημάτων αστεροειδών, καθώς και να μελετήσουν τους μηχανισμούς σχηματισμού μεταξύ των δυαδικών συστημάτων τροχιάς, και των δυαδικών συστημάτων επαφής, με τα οποία μπορεί να σχετίζονται. Η ανάλυση των συνδυασμένων ραντάρ και των οπτικών παρατηρήσεων μπορεί να επιτρέψει στους επιστήμονες να εκτιμήσουν τις πυκνότητες του αντικειμένου 2017 YE5, οι οποίες θα βελτιώσουν την κατανόηση της σύνθεσης και της εσωτερικής δομής τους, καθώς και του τρόπου με τον οποίο σχηματίστηκαν.
Άποψη του καλλιτέχνη για την τροχιά του αστεροειδή 2017 YE5 μέσα από το Ηλιακό μας σύστημα. Στην πλησιέστερη προσέγγισή του προς τη Γη, ο αστεροειδής έφτασε σε απόσταση 16 φορές μεγαλύτερη από την απόσταση μεταξύ της Γης - Σελήνης.Εικόνα: NASA / JPL-Caltech
Οι συμμετέχοντες στη μελέτη
Οι παρατηρήσεις του αστεροσκοπείου Goldstone έγιναν με επικεφαλής τη Marina Brozović, επιστήμονα ειδικευμένη στα ραντάρ στο Εργαστήριο Jet Propulsion της NASA στην Πασαντένα, της Καλιφόρνια.
Η Anne Virkki, ο Flaviane Venditti και ο Sean Marshall από το Ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο και το Πανεπιστήμιο της Κεντρικής Φλώριδας ηγήθηκαν στις παρατηρήσεις χρησιμοποιώντας το Ραδιοτηλεσκόπιο στο Αρεσίμπο.
Ο Patrick Taylor του Πανεπιστημιακού Συνδέσμου Διαστημικών Ερευνών (Universities Space Research Association-USRA), επιστήμονας στο Σεληνιακό και Πλανητικό Ινστιτούτο (Lunar and Planetary Institute) ηγήθηκε των παρατηρήσεων με τα διπλοστατικά ραντάρ (bi-static radar) με το αστεροσκοπείο GBO, την έδρα του τηλεσκοπίου Green Bank (GBT), του μεγαλύτερου πλήρως κατευθυνόμενου ραδιοτηλεσκοπίου στον κόσμο.
Στη σύνθετη αυτή εικόνα ορατού φωτός, βλέπουμε τον αστεροειδή 2017 YE5. Η εικόνα αυτή λήφθηκε στις 30 Ιουνίου του 2018, από την έρευνα Morocco Oukaimeden Sky Survey, του πανεπιστημίου Cadou Ayyad, μία από τις πρώτες έρευνες για τον προσδιορισμό του 2017 YE5 τον Δεκέμβριο του 2017.
Τα προγράμματα πλανητικών ραντάρ του Αρεσίμπο, του Goldstone και του USRA χρηματοδοτούνται μέσω του Προγράμματος Παρακολούθησης Γεωπλήσιων Αντικειμένων (Near-Earth Object Observations Program) της NASA μαζί με το Γραφείο Συντονισμού Πλανητικής Άμυνας (Planetary Defense Coordination Office-PDCO), το οποίο διαχειρίζεται το Πλανητικό Πρόγραμμα Άμυνας του Οργανισμού (Agency’s Planetary Defense Program). Το Ραδιοτηλεσκόπιο του Αρεσίμπο είναι μια εγκατάσταση του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών που λειτουργεί υπό τη συνεργασία του Πανεπιστημίου της Κεντρικής Φλόριντα, των επιχειρήσεων Yang και του Μητροπολιτικού πανεπιστημίου στο Καράκας της Βενεζουέλας (Universidad Metropolitana). Το παρατηρητήριο GBO είναι μια εγκατάσταση του Εθνικού Ιδρύματος Επιστημών, που λειτουργεί με μια συνεργατική συμφωνία από τα Associated Universities, Inc στην Ουάσινγκτον DC.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους αστεροειδείς και τα γεωπλήσια αντικείμενα θα βρείτε στους παρακάτω ιστότοπους:
Από την CALLA COFIELD, JET PROPULSION LABORATORY
--------------------*--------------------
Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις
ομάδες μας στο Facebook:
Πηγές υπάρχουν επίσης
και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)
Απόδοση στα Ελληνικά
: Δημήτρης Γκίκας.
Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο,
απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com η αφήστε
μήνυμα inbox στη Σελίδα:
Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια
δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα
αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την
σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη
διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com . Η δημοσίευση είναι εντελώς
δωρεάν.
Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη
στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς
την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με
την πηγή του άρθρου.
Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν
υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του
άρθρου.
Για την ομάδα : @Aratosastronomy