Υπάρχει άραγε αντίστοιχος Πολικός αστέρας στον πλανήτη Άρη ;

Θα έχουν οι μελλοντικοί εξερευνητές του Άρη  ένα Βόρειο Αστέρι για να τους καθοδηγεί; 

Καθώς ο ήλιος δύει πάνω από το έρημο τοπίο στον κόκκινο πλανήτη, τα αστέρια αρχίζουν σιγά σιγά να εμφανίζονται. Εικόνα από το Mars rover Spirit, 2005, μέσω της NASA.

Ο Άρης είναι φωτεινότερος εφέτος από ότι το 2003

Το Βόρειο Αστέρι για τη Γη είναι ο Πολικός αστέρας. Ο γειτονικός μας πλανήτης, ο Άρης, έχει το ίδιο βόρειο αστέρι με τη Γη; Εάν όχι, υπάρχει στον ουρανό του κάποιο αστέρι που να βρίσκεται κοντά στον Βόρειο γεωγραφικό του Πόλο;

Κάθε πλανήτης στο ηλιακό μας σύστημα γυρίζει γύρω από ένα υποθετικό άξονά. Η περιστροφή της Γης είναι αυτή που καθορίζει το μήκος της ημέρας μας, η οποία και διαρκεί περίπου 24 ώρες. Εάν προεκτείνετε αυτή την υποθετική γραμμή του άξονα περιστροφής ενός πλανήτη προς το διάστημα - σε βόρεια κατεύθυνση όπως μετριέται από το γήινο βορρά - θα μπορούσε να δείχνει ένα αστέρι που το οποίο θα έπρεπε να είναι ορατό. Ή, ίσως και να μην υπάρχει εκει κοντά ένα άστρο που να μπορούμε να το δούμε.

Στο διάγραμμα αυτό, το βέλος δείχνει προς το Βόρειο αστέρι. Το ύψος του πάνω από τον ορίζοντα σας εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος (θ). Εικόνα μέσω του solar.physics.montana.edu.

Τα αστέρια αυτά τα ονομάζουμε Πολικά ή Βόρεια αστέρια. Στη Γη, ο αστέρας του βόρειου πόλου - ο οποίος απέχει λιγότερο από μία μοίρα από τον βόρειο ουράνιο πόλο - είναι ο αγαπημένος στο ευρύ αστρόφιλο κοινό Πολικός αστέρας (Polaris). Οι ...πρόσκοποι και οι πεζοπόροι γνωρίζουν πως να να χρησιμοποιούν τον Πολικό αστέρα για να βρουν τον αληθή ή γεωγραφικό Βορρά, όταν οι πυξίδες αποτύχουν*.

Εν τω μεταξύ, το νότιο ημισφαίριο της Γης δεν διαθέτει ανάλογο Νότιο αστέρι. Το πλησιέστερο ορατό αστέρι στον νότιο ουράνιο πόλο της Γης είναι περίπου 9 μοίρες μακριά από τον νότιο ουράνιο πόλο.

Έχει λοιπόν ο Άρης  βόρειο ή νότιο αστέρι; Η απάντηση είναι ... όχι. Δεν υπάρχει κάποιο  φωτεινό Βόρειο αστέρι, παρά μόνο ένα αμυδρό Νότιο άστρο στους ουρανούς του Άρη.

Η κλίση του άξονα Γης είναι περίπου 23 1/2 μοίρες. Η κλίση του άξονα στον Άρη είναι περίπου 25 μοίρες. Ωστόσο, οι άξονες περιστροφής τόσο της Γης όσο και του Άρη δεν κλίνουν προς την ίδια κατεύθυνση, όπως στο διάγραμμα, συνεπώς ο Άρης δεν έχει το ίδιο Βόρειο Αστέρι με τη Γη.

Στο βόρειο ουρανό, του Άρη, ο καλύτερος υποψήφιος για ένα πάρει τη θέση ενός βόρειου άστρου βρίσκεται στο ουράνιο του θόλο περίπου μισή μοίρα από τον βόρειο ουράνιο πόλο του Άρη. Αυτός ο αστέρας -φαινομενικά από την προοπτική ενός παρατηρητή στον Άρη -  είναι πιο κοντά στον ουράνιο πόλο από ότι ο Πολικός Αστέρας στο βόρειο ουράνιο πόλο της Γης. Ενώ όμως ο Πολικός Αστέρας είναι σχετικά φωτεινός (Ο 50ος φωτεινότερος από όλα τα αστέρια στον νυχτερινό ουρανό), το αστέρι κοντά στον βόρειο ουρανό πόλο του Άρη είναι αμυδρό.

Στην πραγματικότητα, αυτό το αστέρι ίσα που βρίσκεται μέσα στο λεγόμενο οριακό μέγεθος, στο όριο δηλαδή στο οποίο ένας παρατηρητής μπορεί να δει ένα αμυδρό αντικείμενο .

Ο Βόρειος Πόλος του Άρη "δείχνει" ένα σημείο στον ουρανό που βρίσκεται περίπου στο μέσο της απόστασης ανάμεσα στο αστέρα Ντένεμπ, το φωτεινότερο (α) αστέρι στον αστερισμό του Κύκνου και τον Αλντεραμίν, το φωτεινότερο (α) αστέρι στον αστερισμό του Κηφέα. Κάντε κλικ εδώ για να δείτε τη θέση του βορείου ουράνιου πόλου του Άρη ανάμεσα στους αστερισμούς Κύκνος και Κηφέα.

Εν τω μεταξύ, στο νότιο ουρανό του Άρη, ο αστέρας κ στον αστερισμό Ιστία είναι μόνο περίπου τρεις μοίρες από τον άξονα του Αρειανού νότιου ουρανού. Δεν είναι τόσο κοντά όσο  είναι ο Πολικός Αστέρας στον βόρειο ουράνιο πόλο της Γης, συν ότι το αστέρι αυτό έχει μέτρια φωτεινότητα, δεν είναι δηλαδή τόσο φωτεινό όσο είναι ο ο Πολικός Αστέρας στον πλανήτη μας.

Οι μελλοντικοί άποικοι του Άρη δεν πρόκειται να έχουν ένα φωτεινό Βόρειο άστρο - όπως ο Πολικός αστέρας - για να τους καθοδηγεί...

Από την άλλη πλευρά, εάν μπορούσατε να σταθείτε κάτω από τον έναστρο ουρανό του Άρη, θα βλέπατε κάποια άλλα ενδιαφέροντα πράγματα!

Η Γη και το φεγγάρι μας, όπως φαίνονται από τον Άρη από το ρομποτικό όχημα (ρόβερ)"περιέργεια"  ( Curiosity rover) το 2014. Από τον Άρη θα βλέπατε με γυμνό μάτι τόσο τη Γη όσο και τη Σελήνη. Διαβάστε περισσότερα για αυτήν την εικόνα.

Όπως φαίνεται από τον Άρη, θα μπορούσατε να δείτε τη Σελήνη σε τροχιά γύρω από τη Γη μία φορά κάθε μήνα. Από τη Γη όμως δεν μπορούμε να δούμε με γυμνό μάτι κανένα από τους δορυφόρους άλλων πλανητών. Αυτό λοιπόν είναι ένα εκπληκτικό θέαμα για όσους φυσικά βρεθούν κάποτε (και αν) πάνω στο Άρη. Φανταστείτε, τόσο η Γη όσο και το φεγγάρι μας θα φαίνονται σαν συνηθισμένα αστέρια.

Γενικά, η Γη όπως φαίνεται από τον Άρη μάλλον θα μοιάζει με την άποψή μας για τον πλανήτη Αφροδίτη όπως φαίνεται από τη Γη. Με αυτό εννοούμε ότι - όπως η Αφροδίτη σε σχέση με τη Γη - η Γη σε σχέση με τον Άρη είναι ένας εσωτερικός πλανήτης. Περιφέρεται πιο κοντά στον Ήλιο από oτι ο Άρης. Έτσι η Γη, όπως φαίνεται από τον Άρη, θα ήταν ένα πρωινό ή ένα βραδινό αστέρι, θα ήταν δηλαδή είτε αυγερινός είτε αποσπερίτης, ακριβώς όπως η Αφροδίτη φαίνεται από τη Γη μας.

Η Γη και η Σελήνη στον Άρη θα εμφανίζονταν ως αστέρια στα μάτια μας. Οι παρατηρητές που θα βρίσκονταν εκεί, θα βλέπουν με τα τηλεσκόπια τους  μερικές φορές τη Γη και τη Σελήνη όπως ακριβώς και τον πλανήτη Αφροδίτη....συνήθως σε φάση μηνίσκου 

Συνεπώς ... δεν υπάρχει Βόρειο Αστέρι για στον ουρανό του Άρη. Όμως οι αρειανοί ...παρατηρητές (γήινοι που πιθανόν να βρεθούν στον Άρη μη μας παρανοήσετε) του ουρανού θα έχουν αρκετά πράγματα για να θαυμάσουν!

Εδώ βλέπουμε τα δύο μικροσκοπικά φεγγάρια του Άρη τον Φόβος και τον Δείμο - όπως φαίνεται από την επιφάνεια του Άρη. Ο Φόβος είναι ο φωτεινότερος, ενώ ο  Δείμος είναι πιο αμυδρός. Από τον Άρη, θα βλέπατε αυτά τα δύο φεγγάρια ψηλά στο νυχτερινό σας ουρανό και κατά μήκος του. Η εικόνα λήφθηκε από το Ρομποτικό όχημα "Πνεύμα" (Mars Rover Spirit) στις 26 Αυγούστου του 2005. Διαβάστε περισσότερα για αυτήν την εικόνα.

.Ο δορυφόρος του Άρη Φόβος κατά τη διάρκεια μιας ηλιακής έκλειψης την οποία προκαλεί ο ίδιος όπως λήφθηκε από το ρομποτικό όχημα της ΝΑΣΑ "Ευκαιρία" (NASA’s Mars rover Opportunity). Διαβάστε περισσότερα για αυτή τη φωτογραφία.

 Από την Deborah Byrd

--------------------*--------------------

Επεξηγήσεις:
*Οι πυξίδες εντοπίζουν τον Βόρειο ή Νότιο μαγνητικό Βορρά και όχι τον αληθή Βορρά. Μερικές φορές διάφορες αιτίες όπως επηρεασμοί από μεταλλικά αντικείμενα, επιδρούν στη μαγνητική πυξίδα αυξάνοντας το σφάλμα της, με συνέπεια να μην δείχνει με σαφήνεια τον (μαγνητικό) Βορρά ή Νότο.

……………….*………………..

Ενημερωθείτε για θέματα Αστρονομίας και Επιστήμης στις ομάδες μας στο Facebook:

. Άρατος- Παρατηρησιακή Αστρονομία Σαλαμίνας

. Αστρονομία και Επιστήμη

. Αστροβραδιές Σαλαμίνας

Και στο blog: Αστρονομία και Επιστήμη

Πηγή

Πηγές υπάρχουν επίσης και στις παραπομπές του κειμένου (οι λέξεις με τα μπλε γράμματα)

Απόδοση στα Ελληνικά : Δημήτρης Γκίκας.

 Για διορθώσεις μετάφρασης ως προς το πρότυπο κείμενο, απορίες, ή συμπληρώματα, γράψτε μας: gikasd63@hotmail.com  η αφήστε μήνυμα inbox στη Σελίδα:

 https:/www.facebook.com/groups/174408446026959/

 Επίσης εάν θέλετε να δημοσιευτεί στο μπλόγκ μας κάποια δική σας εργασία, άρθρο, ή paper σχετικά με την επιστήμη, αποστείλατε τα άρθρα αυτά συνοδευόμενα απαραίτητα από τη σχετική βιβλιογραφία, και την σχετική έντυπη άδεια σας για δημοσίευση στο μπλόγκ μας, στη διεύθυνση: gikasd63@hotmail.com  . Η δημοσίευση είναι εντελώς δωρεάν.

Εάν, κατά την άποψή σας, υπάρχουν επιστημονικά λάθη στο πρότυπο κείμενο η ομάδα μας δεν μπορεί να παρέμβει και να το αλλάξει χωρίς την συναίνεση του αρθρογράφου. Για οποιαδήποτε τέτοια αλλαγή επικοινωνήστε με την πηγή του άρθρου.

 Το κείμενο υπόκειται σε επικαιροποίηση αν υπάρξουν έγκυρες διορθώσεις ή νέα στοιχεία που αφορούν το θέμα του άρθρου. 

Για την ομάδα : @Aratosastronomy