Πρόκειται για ένα Κβάζαρ που με τη βοήθεια ενός βαρυτικού φακού γίνεται τετραπλό είδωλό, που σχηματίζουν ένα σχεδόν τέλειο σταυρό (εξ ου και το όνομά του), με τον γαλαξία που παίζει το ρόλο του φακού στο κέντρο του.
Ο λεγόμενος «Σταυρός του Αϊνστάιν» είναι ένα
παράδειγμα της επενέργειας βαρυτικού φακού. Σε αυτή την περίπτωση, το
βαρυτικό πεδίο του γαλαξία Zwicky 2237+030 κάμπτει το φως που προέρχεται
από το κβάζαρ QSO 2237+0305 ή QSO 2237+030 και που κατευθύνεται προς το
μέρος μας, με τέτοιο τρόπο ώστε να εμφανίζεται στα τηλεσκόπια των
αστρονόμων ένα τετραπλό είδωλο του κβάζαρ που σχηματίζει ένα σχεδόν
τέλειο σταυρό (με τον γαλαξία στο κέντρο του), από όπου και πήρε αυτή
του την ονομασία (οι βαρυτικοί φακοί προβλέπονται από τη Γενική Θεωρία
της Σχετικότητας του Αϊνστάιν). Το καθένα από τα 4 «υποείδωλα» μπορεί να
μεταβάλλει για λίγο τη φωτεινότητά του ως αποτέλεσμα επιπρόσθετης
προσωρινής βαρυτικής μικροεστιάσεως (microlensing) από μεμονωμένους
αστέρες του γαλαξία.
Ο Σταυρός του Αϊνστάιν
είναι ένα κβάζαρ που με τη βοήθεια ενός βαρυτικού φακού γίνεται τετραπλό
είδωλo, που σχηματίζουν ένα σχεδόν τέλειο σταυρό (εξ ου και το όνομά
του), με τον γαλαξία που παίζει το ρόλο του φακού στο κέντρο του.
Το κβάζαρ αυτό βρίσκεται περίπου 8 δισεκατομμύρια έτη
φωτός από τη Γη, ενώ ο γαλαξίας-φακός βρίσκεται σε απόσταση 400
εκατομμύρια έτη φωτός. Και οι δύο βρίσκονται στον αστερισμό του Πήγασου. Ο Σταυρός του Αϊνστάιν είναι γνωστός και ως Huchra’s Lens, ονομασία που φέρει το όνομα του Αμερικανού αστρονόμου John Huchra, ο οποίος τον ανακάλυψε.
Πολλοί επιστήμονες πιστεύουν ότι τα κβάζαρ
τροφοδοτούνται από γιγάντιες μαύρες τρύπες οι οποίες τρέφονται με το
γειτονικό τους αέριο. Το αέριο αφού παγιδεύτηκε στην ισχυρή βαρύτητα της
μαύρης τρύπας συμπιέζεται και θερμαίνεται σε εκατομμύρια βαθμούς,
εκπέμποντας έτσι ένα έντονο φως και / ή ενέργεια σε ραδιοκύματα. Τα
περισσότερα κβάζαρ παραμονεύουν στο εξωτερικά όρια του σύμπαντος, πάνω
από ένα δισεκατομμύριο έτη φωτός μακριά.
Οι μαύρες τρύπες που
δημιουργήθηκαν στις απαρχές του σύμπαντος μπορεί να είναι η αιτία για
την δημιουργία των κβάζαρ, όπως ο Σταυρός του Αϊνστάιν. Δηλαδή τα πολύ
φωτεινά, ενεργητικά κέντρα των μακρινών γαλαξιών που μπορεί να είναι και
ένα τρισεκατομμύριο φορές φωτεινότερα από τον ήλιο μας.
Υπάρχουν, επίσης, ισχυρές αποδείξεις ότι στο κέντρο του κάθε γαλαξία κατοικεί και μια υπερμεγέθης μαύρη τρύπα, συμπεριλαμβανομένου και του δικού μας Γαλαξία.
/physics4u.gr