ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

30/12/13 - Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 30/12/13 έως και 5/1/14

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ
(Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης)

• Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα.

Δευτέρα, 30 Δεκεμβρίου

• Όταν το βραδινό λυκόφως γίνεται νύχτα στο τέλος του έτους, ο αστερισμός της Ανδρομέδας διασχίζει το ζενίθ (για τα μέσα βόρεια γεωγραφικά πλάτη του κόσμου). Ο γαλαξίας της Ανδρομέδας περνάει ακριβώς από το ζενίθ, αν είστε κοντά σε γεωγραφικό πλάτος 41° βόρεια. Κοιτάξτε ευθεία πάνω με κιάλια, ψάχνοντας για ένα αμυδρό, θολό φως ανάμεσα στα αστέρια.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:40 π.μ. της Τρίτης. 

Τρίτη, 31 Δεκεμβρίου

• Μετά το καλωσόρισμα του νέου έτους, τα μεσάνυχτα, βγείτε έξω στην ηρεμία της νύχτας. Ο Σείριος λάμπει σχεδόν στο νότο. Ο Δίας, ακόμη λαμπρότερος, φέγγει πολύ ψηλότερα στο νότο. Ο Ωρίωνας βρίσκεται πάνω δεξιά του Σείριου. Ο Προκύων λάμπει πάνω αριστερά του Σείριου και ο Λέων αρχίζει να αναρριχάται στην ανατολική πλευρά του ουρανού.

• Ο Αλγκόλ θα σας καθοδηγήσει σε ένα από τα ωραιότερα, όπως φαίνονται με κιάλια,  αστρικά σμήνη του ουρανού στις αρχές του χειμώνα. Όταν πέσει το σκοτάδι, στοχεύστε το μεταβλητό αστέρι με κιάλια και τοποθετήστε το στο κάτω μέρος του οπτικού σας πεδίου. Στο πάνω μέρος του πεδίου θα πρέπει να βλέπετε ένα θολό φως περίπου στο μέγεθος της Πανσελήνου. Αυτό είναι το M34, μια συλλογή από περίπου 100 ήλιους κοντά στα σύνορα του Περσέα με την Ανδρομέδα. Μέσα από κιάλια 10x50, τα φωτεινότερα αστέρια του M34 φαίνονται να λαμπυρίζουν μέσα στα πιο αμυδρά μέλη του σμήνους.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:32 μετά τα μεσάνυχτα.

Τετάρτη, 1 Ιανουαρίου 2014

• Νέα σελήνη στις 13:15.

• Η σελήνη είναι σε περίγειο 10 ώρες αργότερα, σε απόσταση 356.923 χιλιόμετρα από τη Γη.

• Ο νάνος πλανήτης Πλούτωνας είναι σε σύνοδο με τον ήλιο στις 9 μ.μ. και για αυτό δεν μπορούμε να τον δούμε.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 8:23 μ.μ.
  

Πέμπτη, 2 Ιανουαρίου

• Στο βραδινό λυκόφως, η λεπτή ημισέληνος είναι περίπου 2,5 μοίρες πάνω από την Αφροδίτη χαμηλά στα νοτιοδυτικά. Η Αφροδίτη είναι επίσης λεπτή ημισέληνος. Και οι δύο ημισέληνοι έχουν τον ίδιο προσανατολισμό ως προς την πηγή φωτός τους, τον Ήλιο.
  
  
  
  
  
  
  
  

• Ο Άρης φτάνει σε αφήλιο στις 2 π.μ., όταν η τροχιακή κίνηση του πλανήτη θα τον μεταφέρει στο πιο μακρινό του σημείο από τον Ήλιο. Θα βρίσκεται 249.200.000 χιλιόμετρα από το αστέρι μας.  Ο Άρης ανατέλλει λίγο μετά τις 12:30 π.μ. και φαίνεται περισσότερο από 45 μοίρες ψηλά στο νότιο ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Παρά το γεγονός ότι πολλά αστέρια λάμπουν φωτεινότερα από τον μεγέθους 0,8 Άρη, ο πλανήτης ξεχωρίζει για το πορτοκαλί-κόκκινο χρώμα του. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει έναν δίσκο που εκτείνεται στα 7 ".

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:09 π.μ. της Παρασκευής.  

Παρασκευή, 3 Ιανουαρίου

• Μετά το ηλιοβασίλεμα, στις 18 μοίρες κάτω και δεξιά της ημισελήνου βρίσκεται η Αφροδίτη που χαμηλώνει όλο και περισσότερο από μέρα σε μέρα. Ο πλανήτης θα φτάσει σε κατώτερη σύνοδο, 5° βόρεια του Ήλιου, στις 11 Ιανουαρίου.

• Η βροχή διαττόντων Τεταρτίδες κορυφώνεται σήμερα το πρωί. Με τη σελήνη να είναι μόλις 3 ημερών, οι συνθήκες για την παρατήρησή τους θα είναι ιδανικές. Οι Τεταρτίδες δημιουργούν ένα υψηλό ποσοστό από φωτεινά μετέωρα, 2 ανά λεπτό, που την συγκαταλέγουν  μεταξύ των καλύτερων βροχών. Τα μετέωρα φαίνεται να ακτινοβολούν από ένα σημείο στο βόρειο τμήμα του αστερισμού του Βοώτη, που ανεβαίνει ψηλά στα βορειοανατολικά καθώς πλησιάζει το ξημέρωμα.
  
  
  
  

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:01 μ.μ. 

Σάββατο, 4 Ιανουαρίου

• H Γη φτάνει σε περιήλιο, στο πλησιέστερο σημείο από τον ήλιο κατά τη διάρκεια της ετήσιας τροχιάς της, στις 2 μ.μ., 147.100.000 χιλιόμετρα μακριά. Αποτελεί μεγάλη έκπληξη για πολλούς ανθρώπους η πληροφορία ότι η Γη είναι πιο κοντά στον Ήλιο στο καταχείμωνο. Όμως, το κρύο στο βόρειο ημισφαίριο αυτή την εποχή του έτους οφείλεται στην κλίση του άξονα της Γης επί της τροχιάς της γύρω από τον Ήλιο που έχει σαν συνέπεια ο Ήλιος να βρίσκεται χαμηλά στον ουρανό, στο βόρειο ημισφαίριο.

• Αν και οι άνθρωποι στο βόρειο ημισφαίριο έζησαν τη μικρότερη ημέρα του έτους πριν από δύο εβδομάδες (στο χειμερινό ηλιοστάσιο την 21η Δεκεμβρίου), ο Ήλιος συνεχίζει να ανατέλλει λίγο αργότερα με κάθε μέρα που περνά. Η τάση αυτή σταματά  αυτό το πρωί για τις 40 ° βόρειο γεωγραφικό πλάτος. Η ανατολή του ήλιου  αύριο θα φτάσει ένα ή δύο δευτερόλεπτα νωρίτερα από ότι ήταν σήμερα. Αυτό το σημείο αλλαγής εξαρτάται από το γεωγραφικό πλάτος. Εάν ζείτε βορειότερα, η αλλαγή συνέβη πριν από λίγες ημέρες. Πιο κοντά στον ισημερινό και η αλλαγή θα συμβεί αργότερα αυτό το μήνα.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:47 π.μ. της Κυριακής.

Κυριακή, 5 Ιανουαρίου

• Ο λαμπρός Δίας φτάνει σε αντίθεση και μέγιστη φωτεινότητα απόψε. Ανατέλλει στον ανατολικό ουρανό με το ηλιοβασίλεμα και σκαρφαλώνει ψηλότερα στα νότια, γύρω στα μεσάνυχτα. Λάμποντας με μέγεθος -2.7, ο γίγαντας πλανήτης είναι το πιο φωτεινό «αστέρι» της νύχτας μετά τη δύση της Αφροδίτης κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος. Με τηλεσκόπιο, ο δίσκος του Δία εκτείνεται στα 47" και δείχνει απίστευτη λεπτομέρεια στην ατμόσφαιρά του.

• Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:39 μ.μ.

• Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης).

• Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."

Ο γαλαξίας Μ101 στη Μεγάλη Άρκτο είναι αρκετά μεγαλύτερος από το δικό μας γαλαξία. Η σπειροειδής δομή του φαίνεται μόνο με μεγάλο τηλεσκόπιο. Με μεγάλες φωτογραφικές εκθέσεις διακρίνονται και οι γαλαξίες συνοδοί του που αποτελούν και την ομάδα γαλαξιών του Μ101. Ο Ευθύμιος Καρτέρης φωτογράφησε τον γαλαξία για 4 ώρες με το τηλεσκόπιο Skywatcher 190-Mak-Newtonian τον περασμένο Απρίλιο και Αύγουστο.

• Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό).

ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ

• Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com.

• Ο Ερμής είναι σε σύνοδο με τον ήλιο.

• Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,5) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στα νοτιοδυτικά κατά τη διάρκεια του λυκόφωτος. Κινείται όλο και πιο χαμηλά από μέρα σε μέρα και γίνεται όλο και πιο λεπτή ημισέληνος, από 7% φωτισμένη στις 20 Δεκεμβρίου στο 2,3% στις 3 Ιανουαρίου. Παράλληλα, ο δίσκος της μεγαλώνει και φτάνει τα 59 δευτερόλεπτα σε διάμετρο! Η καλύτερη ώρα για να την παρατηρήσετε είναι αργά το απόγευμα, πριν το ηλιοβασίλεμα. Ένα καλό ζευγάρι κιάλια θα σας δείξει την φάση της ημισελήνου στο λυκόφως.

• Ο Άρης (μέγεθος +0,8, στην Παρθένο) ανατέλλει πριν τις 1:00 π.μ. Βρίσκεται 3/4° από το αστέρι γ της Παρθένου στις 30 Δεκεμβρίου. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι 7 “. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον Απρίλιο του 2014.

• Ο Δίας (μέγεθος -2,7, στο κέντρο των Διδύμων) βρίσκεται σε αντίθεση στις 5 Ιανουαρίου. Ανατέλλει περίπου στις 5:30 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια τα μεσάνυχτα. Στα αριστερά του είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 47 δευτερόλεπτα.

• Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Ζυγό) είναι αρκετά ψηλά στα νοτιοανατολικά όταν αρχίζει να φωτίζει η αυγή. Θα τον βρείτε μακριά και κάτω αριστερά από τον Άρη και τον Στάχυ.

• Ο Ουρανός (μέγεθος 5.8, στους Ιχθείς) είναι ψηλά στο νότο όταν βραδιάσει.

• Ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) κινείται χαμηλά στα νοτιοδυτικά όταν νυχτώνει. Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό του Ουρανού και του Ποσειδώνα εδώ: http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf
   
  Πηγή: Πλανητάριο Θεσσαλονίκης

Ο ουρανός και οι πλανήτες αυτή την εβδομάδα από 16/12 έως και 22/12‏

Ean den blepete ellinika sto parakato mhnyma epilexte: Provoli -> Kodikopoiisi ->Unicode UTF-8 Εάν χρησιμοποιείτε Outlook και δεν βλέπετε τις εικόνες μέσα στο μήνυμα θα πρέπει να πατήσετε μέσα στο κίτρινο πλαίσιο που έχει εμφανιστεί στο επάνω μέρος του μηνύματος και να επιλέξετε την μεταφόρτωση των εικόνων. Episis mporeite na deite auto to mhnyma stin istoselida mas.

Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ (Επιμέλεια: Αντώνης Παντελίδης) Παρακάτω δίνονται οι ημέρες και οι ώρες, κατά τη διάρκεια της εβδομάδας αυτής, στις οποίες μπορούμε να παρατηρήσουμε με ένα καλό τηλεσκόπιο την περίφημη ερυθρά  κηλίδα του Δία. Η παρατήρηση της κηλίδας μπορεί να γίνει μέχρι μια ώρα πριν και μια ώρα μετά την αναγραφόμενη ώρα. Δευτέρα, 16 Δεκεμβρίου Πανσέληνος στις 11:30 π.μ. της Τρίτης. Αυτό το βράδυ, καθώς το φεγγάρι ανεβαίνει στον ανατολικό ουρανό, ψάξτε να βρείτε τον Λαμπαδία  πάνω και στα δεξιά του, τον παρόμοιου χρώματος Μπετελγκέζ κάτω και στα δεξιά του, την Αίγα μακριά του, πάνω και στα αριστερά και τον Δία μακριά, κάτω και στα αριστερά του. Το φεγγάρι βρίσκεται στο αριστερό μέρος του αστερισμού του Ταύρου, περίπου 5 μοίρες νότια από το 3ου μεγέθους ζ του Ταύρου, το αστέρι που σηματοδοτεί το νότιο κέρατο του «ταύρου». Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 3:11 π.μ. της Τρίτης.  Τρίτη, 17 Δεκεμβρίου Το φωτεινό φεγγάρι λάμπει στο αμυδρό «ρόπαλο» του Ωρίωνα αυτό το βράδυ. Όπως φαίνεται λοιπόν, η σελήνη δεν μένει πάντα αρκετά μέσα στους αστερισμούς του ζωδιακού κύκλου. Κάτω αριστερά της Σελήνης είναι ο Δίας και κάτω δεξιά του είναι ο Μπετελγκέζ. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 11:02 μ.μ. Τετάρτη, 18 Δεκεμβρίου Η Σελήνη και ο Δίας λάμπουν μαζί, σε απόσταση 6 μοιρών, νωρίς το βράδυ, με τους Πολυδεύκη και Κάστορα στα αριστερά τους. Αν και ο Δίας φαίνεται κοντά στο φεγγάρι, είναι 1.600 φορές πιο μακριά. Ο Άρης ανατέλλει γύρω στις 1:00 π.μ., αυτή την εβδομάδα και φαίνεται σε ύψος περισσότερο από το μισό της απόστασης από τον ορίζοντα έως το ζενίθ, στο νότιο ουρανό κατά τη διάρκεια του λυκαυγούς. Παρά το γεγονός ότι πολλά αστέρια λάμπουν περισσότερο από τον, μεγέθους 1,  Άρη, ο πλανήτης ξεχωρίζει για το πορτοκαλί-κόκκινο χρώμα του. Ένα τηλεσκόπιο αποκαλύπτει ένα δίσκο που μετρά 6” σε διάμετρο. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 4:49 π.μ. της Πέμπτης. Πέμπτη, 19 Δεκεμβρίου Ο πλανήτης Δίας βρίσκεται πάνω από τη σελήνη νωρίς το βράδυ, με τους Διδύμους στα αριστερά του. Κάτω και στα δεξιά του είναι ο Προκύων. Λίγο πιο μακριά αργότερα παρατηρήστε την ανατολή του λαμπρού Σείριου. Η σελήνη σε απόγειο στις 1:50 π.μ. της Παρασκευής, 406.269 χιλιόμετρα μακριά μας. Όταν η σελήνη ανατέλλει, περίπου στις 19:30, κατά πάσα πιθανότητα θα φανεί μεγαλύτερη από το κανονικό. Αυτό είναι απλά μια ψευδαίσθηση που οι περισσότεροι άνθρωποι αντιλαμβάνονται όταν ο δορυφόρος μας βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 12:40 μετά τα μεσάνυχτα της Πέμπτης.  Παρασκευή, 20 Δεκεμβρίου Αυτό το βράδυ, χρησιμοποιήστε ένα τηλεσκόπιο για να παρακολουθήσετε την Ιώ να εξαφανίζεται σε έκλειψη από τη σκιά του Δία γύρω στις 4:15 π.μ. του Σαββάτου, λίγο έξω από τη δυτική πλευρά του Δία. Σαράντα πέντε λεπτά αργότερα, ο Γανυμήδης βγαίνει μπροστά από το ίδιο δυτικό άκρο του Δία. Στη συνέχεια, περίπου στις 6:21, η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα (με έντονο πορτοκαλί χρώμα φέτος) περνάει από τον κεντρικό μεσημβρινό του Δία. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 6:21 π.μ. του Σαββάτου. Σάββατο, 21 Δεκεμβρίου Η μεγαλύτερη σε διάρκεια νύχτα του έτους (στο βόρειο ημισφαίριο). Ο ήλιος φθάνει στο χειμερινό ηλιοστάσιο στις 7:13 μ.μ. Τότε είναι που ο ήλιος τελειώνει το νότιο ταξίδι του στο γήινο ουρανό και αρχίζει την εξάμηνη επιστροφή του προς βορρά. Το χειμερινό ηλιοστάσιο καθορίζει την έναρξη του χειμώνα στο βόρειο ημισφαίριο και του καλοκαιριού στο νότιο ημισφαίριο.  Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 2:18 π.μ. της Κυριακής. Κυριακή, 22 Δεκεμβρίου Η βροχή διαττόντων Αρκτίδες φθάνει στο αποκορύφωμά της τις πρώτες πρωινές ώρες της Δευτέρας. Φαίνεται ότι το πηγαίο σημείο της είναι το μέρος του ουρανού που βρίσκεται κοντά στην Μικρή Άρκτο. Η βροχή διαρκεί από τις 17 μέχρι τις 25 Δεκεμβρίου. Συνήθως παράγονται περίπου 10 μετέωρα την ώρα και κάποιες φορές φθάνουν μέχρι και τα 100 μετέωρα την ώρα. Κάποιες βροχές διαττόντων όπως οι Περσείδες τον Αύγουστο,  παρατηρούνται κάθε χρόνο, εδώ και πολλούς αιώνες. Αλλά οι Αρκτίδες παρατηρούνται εδώ και μόνο έναν αιώνα. Παρατηρήθηκαν αρχικά γύρω στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν κάποιος παρατηρητής του νυχτερινού ουρανού διαπίστωσε ότι μερικά μετέωρα που φαίνονταν αυτήν την περίοδο του έτους δεν είχαν τυχαία κατεύθυνση ως προς την κίνησή τους στον ουράνιο θόλο αλλά φαίνονταν ότι προέρχονταν από ένα σημείο κοντά στο αστέρι Kochab στον σχηματισμό της κατσαρόλας της Μικρής Άρκτου. Η λαμπρή σελήνη φέτος δεν βοηθά καθόλου στην παρατήρηση των διαττόντων. Η Μεγάλη Ερυθρά Κηλίδα του Δία διέρχεται από τον κεντρικό μεσημβρινό του πλανήτη στις 10:09 μ.μ. Θέλετε να γίνετε καλύτερος ερασιτέχνης αστρονόμος; Μάθετε τη θέση των αστερισμών με βάση τα πιο λαμπρά αστέρια τους και τους σχηματισμούς τους. Αυτό είναι το κλειδί για να εντοπίσετε και τα διάφορα αντικείμενα από το βαθύ ουρανό με κιάλια ή με τηλεσκόπιο. Ένας πολύ χρήσιμος οδηγός για εύκολο εντοπισμό των αστερισμών σε όλο τον ουρανό είναι το βιβλίο The Monthly Sky Guide (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης). Μπορεί ένα αυτοματοποιημένο τηλεσκόπιο να αντικαταστήσει τους αστροχάρτες; Όπως ο Terence Dickinson και ο Alan Dyer λένε στο Backyard Astronomer's Guide:  "Δεν μπορεί κανείς να εκτιμήσει πλήρως το σύμπαν, αν δεν αναπτύξει την ικανότητα να βρίσκει πράγματα στον ουρανό και αν δεν κατανοεί τις ουράνιες κινήσεις. Αυτή η γνώση κατακτάται μόνο όταν κάποιος αφιερώνει χρόνο κάτω από τα αστέρια με φιλομάθεια και με έναν αστροχάρτη στα χέρια." Χωρίς αυτά, "Ο ουρανός ποτέ δεν γίνεται ένα φιλικό μέρος."   Ο «χαμένος» κομήτης ISON πέρασε δίπλα από το ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο στις 23 Νοεμβρίου όταν ο Κωνσταντίνος Σπανός είχε την ευκαιρία να τον φωτογραφήσει.  Η φωτογραφία αυτή είναι ένας συνδυασμός 2 καρέ των 15sec με φακό Canon EF-S 400mm/f2.8, το πρώτο του κομήτη πάνω στη στήριξη EQ-6 και το δεύτερο μόνο του αρχαίου ναού. Θέλετε να μυηθείτε στο χώρο της αστροφωτογραφίας; Συμβουλευθείτε το βιβλίο Αστροφωτογραφία (εκδόσεις ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης) και αποκτήστε τις κατάλληλες γνώσεις για να φωτογραφίσετε το ηλιακό μας σύστημα και πέρα από αυτό). ΟΙ ΠΛΑΝΗΤΕΣ ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΕΒΔΟΜΑΔΑ Για καθημερινή ενημέρωση σχετικά με την ηλιακή δραστηριότητα, επισκεφτείτε τον δικτυακό τόπο: www.spaceweather.com. Ο Ερμής έχει χαθεί στο φως της ανατολής του ήλιου. Η Αφροδίτη (μέγεθος -4,9) είναι ο λαμπρός «Αποσπερίτης» στα νοτιοδυτικά πριν και μετά το λυκόφως. Κινείται όλο και πιο χαμηλά από μέρα σε μέρα και γίνεται όλο και πιο λεπτή ημισέληνος, από 21% φωτισμένη στις 13 Δεκεμβρίου στο 14% στις 20. Παράλληλα, ο δίσκος της μεγαλώνει, από 41 δευτερόλεπτα στα 51 δευτερόλεπτα. Ο Άρης (μέγεθος +1,1, στην κεφαλή της Παρθένου) ανατέλλει περίπου στις 1:00 π.μ. Με τηλεσκόπιο, η φαινόμενη διάμετρός του είναι μόλις 6 “. Θα βρεθεί σε αντίθεση τον Απρίλιο του 2014. Ο πλανήτης περνάει 3/4° βόρεια του αστέρα η της Παρθένου (μέγεθος 3,5) στις 17 και 18. Ο Δίας (μέγεθος -2,7, στους Διδύμους) ανατέλλει περίπου στις 7:30 μ.μ. και λάμπει ψηλά στα νότια πριν τις 2 π.μ. Στα αριστερά του είναι ο Κάστωρ και ο Πολυδεύκης. Η φαινόμενη διάμετρός του έχει φτάσει στα 46 δευτερόλεπτα καθώς οδεύει προς την αντίθεσή του στις 5 Ιανουαρίου. Ο Κρόνος (μέγεθος +0,6, στον Ζυγό) είναι χαμηλά στα νοτιοανατολικά όταν αρχίζει να φωτίζει η αυγή. Θα τον βρείτε μακριά και κάτω αριστερά από τον Άρη και τον Στάχυ. Ο Ουρανός (μέγεθος 5.8, στους Ιχθείς) και ο Ποσειδώνας (μέγεθος 7,9, στον Υδροχόο) είναι ψηλά στα νοτιοανατολικά και στα νότια, αντίστοιχα, νωρίς το βράδυ.  Χρησιμοποιήστε τους χάρτες για τον εντοπισμό των δύο πλανητών εδώ:  http://media.skyandtelescope.com/documents/Uranus-Neptune-2013.pdf

© 2001-2013 'ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ Θεσσαλονίκης' Θεσσαλονίκη, Ανατολικά Αντώνη Τρίτση 15-17, (Έναντι κλειστού γηπέδου μπάσκετ ΠΑΟΚ) Τ.Κ. 57001, Πυλαία Τηλ.: 2310 541 826, 2310 533 902 Fax: 2310 550 672 Θεσσαλονίκη, Κέντρο Πολυτεχνείου 45, 4ος όροφος Λαδάδικα,Τ.Κ. 54625, Θεσσαλονίκη τηλ./fax: 2310 541 603 Θεσσαλονίκη, ΝΟΗΣΙΣ 6ο χλμ. Οδού Θεσ/νίκης-Θέρμης Εντός Κέντρου Διάδοσης Eπιστημών & Μουσείου Τεχνολογίας ΝΟΗΣΙΣ Τ.Κ. 570 01, Θέρμη Τηλ./fax: 2310 471 441 Αθήνα, Κέντρο Πανεπιστημίου 56, Μέγαρο ΕΡΜΗΣ (2ος όροφος) Ομόνοια, Τ.Κ. 10678 Τηλ.: 210-3845102 Fax.: 210-3842030 Λευκωσία, Κύπρος Πλανητάριο ΒΕΝΕΡΑ Γράμμου 21-23, Τ.Κ. 1010 Λευκωσία, Κύπρος τηλ.: 22 677 727 email: cyprus@astronomy.gr www.astronomy.gr Email: planitario@astronomy.gr

ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ

Η ΤΗΛΕΜΕΤΑΦΟΡΑ

Η ΤΗΛΕΜΕΤΑΦΟΡΑ ΚΑΙ Ο ΔΙΑΚΤΙΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Στις 2/04/2013 10:25:00 π.μ.

ΤΟ ΓΕΓΟΝΟΣ

Ο αυστριακός φυσικός Anton Zeilinger κατάφερε για πρώτη φορά την εξαϋλωση ενός φωτονίου,την τηλεμεταφορά των πληροφοριών της δομής του και την ανασύστασή του σε άλλο τόπο (σε απόσταση 500 περίπου μέτρων στον ποταμό Δούναβη).

Το πείραμα αποτελεί σταθμό για τη σύγχρονη φυσική, εδικά στην κβαντική κρυπτογράφηση, αλλά και για τη δημιουργία κβαντικών υπολογιστών ,που θα λειτουργούν με ασύλληπτες ταχύτητες.

Ο φυσικός διευκρίνισε ότι “η ύλη δε μεταφέρεται ποτέ. Εκείνο που τηλεμεταφέρεται είναι οι πληροφορίες μέσω του συστήματος.΄Ετσι, στην επιτυχή τηλεμεταφορά, προκύπτει ένα νέο σύστημα που είναι το ίδιο με το πρωτότυπο, αλλά δεν είναι απλώς ένα αντίγραφο,γιατί το αρχικό χάνει όλες τις πληροφορίες του, δηλαδή τα χαρακτηριστικά γνωρίσματά του. ΄Εχουμε, δηλαδή, ένα νέο πρωτότυπο σε μια νέα θέση και ένα παλιό πρωτότυπο εξαφανισμένο...Η τηλεμεταφορά ανθρώπων είναι ακόμα ανέφικτη. Στο μέλλον όμως, κανείς δεν ξέρει”.

(ΠΗΓΗ:ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ “Ε”(953) ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑΣ)

ΣΧΟΛΙΑ

Φαίνεται πως το πείραμα του αυστριακού φυσικού ,θα αποτελέσει την απαρχή μεγάλων ανατροπών και όχι μόνο στην παραδοσιακή φυσική και την τεχνολογία. Η ευρύτερη εφαρμογή της τηλεμεταφοράς στο μέλλον, έστω και πραγμάτων,σε πρώτη φάση,θα επηρεάσει και επιστήμες,που δεν έχουν άμεση σχέση με τη φυσική.Η νομική για παράδειγμα,η ιστορία ,η φιλοσοφία, θα κληθούν να αντιμετωπίσουν νέα δεδομένα,που πιθανότατα θα τις κάνουν να απολέσουν ένα μεγάλο κομμάτι της παραδοσιακής τους μορφής ως επιστήμες και θα δυσκολεύσουν την προσαρμογή τους στη νέα “κατάσταση πραγμάτων”.

Αλλά,πέρα απ΄αυτό, προκύπτει και το ακόλουθο ερώτημα: Πόσο έτοιμες-ώριμες θα είναι οι κοινωνίες του μέλλοντος ,για να δεχτούν τη νέα παραγματικότητα της τηλεμεταφοράς, ειδικά αν αυτή συμβεί σύντομα; Εδώ, δεν έχουμε να κάνουμε με μια συνηθισμένη, κατανοητή, δηλαδή, από τις πληθυσμιακές πλειοψηφιες των κοινωνιών, εφεύρεση-ανακάλυψη ,όπως αυτές που έζησε ,ιδιαίτερα ο 20ος αιώνας. Καμιά από αυτές τις εφευρέσεις (κομπιούτερ,κινητή τηλεφωνία,ιντερνέτ,για να μνημονεύσουμε τις πιο πρόσφατες), δεν “παραξένεψε” ή δυσκόλεψε τον άνθρωπο ,σε τέτοιο βαθμό,που να τον καταπλήξει ή να τον καταστήσει ανίκανο να τις κατανοήσει .Αντίθετα,με απλές τεχνικές γνώσεις, εξοικειώθηκε με αυτές και τις ενέταξε εύκολα και γρήγορα στην καθημερινή δραστηριότητά του.

Στην τηλεμεταφορά, όμως τα πράγματα θα είναι εντελώς διαφορερτικά για τον άνθρωπο του μέλλοντος.Ακόμα περισσότερο, στην περίπτωση που επιτύχει και την τηλεμεταφορά-διακτινισμό του. Η προσαρμογή θα είναι αργή και δύσκολη εδώ,γιατί κάποια από τα δεδομένα που θα ανατρέψει αυτή η επιτυχία ,είναι σταθερά καταγραμμένα στο DNA του και δεν είναι εύκολο να ξεπεραστούν. Και αυτό δεν έχει να κάνει με τις ταχύτητες της τηλεμεταφοράς,έστω και αν θα είναι ιλιγιώδεις.΄Εχει ήδη προσαρμοστεί ο σύγχρονος άνθρωπος στις μεγάλες ταχύτητες.

Το πρόβλημα θα είναι στην “ποιότητα” του διακτινισμού. Σύμφωνα με τις παραπάνω διαβεβαιώσεις του φυσικού, για να γίνει το νέο αντίγραφο,που θα εμπεριέχει όλες τις πληροφορίες του πρωτότυπου,το τελευταίο θα πρέπει να πεθάνει ή να αχρηστευετεί. Αλλά,τι θα γίνει, ας πούμε,αν κάποιες από τις πληροφορίες,δεν μπορέσουν να μεταφερθούν με ασφάλεια (χαθούν “καθ΄οδόν” ή είναι ελλιπείς ; Δεδομένου ότι το πρωτότυπο, με την ανασύσταση του αντιγράφου, θα είναι άχρηστο,από πού θα αντληθούν οι χαμένες ή ελλιπείς πληροφορίες; Αυτό που θα ανασυσταθεί με το διακτινισμό, θα είναι ένας λιψός άνθρωπος σε σχέση με τον πρώτο,που χάθηκε με τη διαδικασία του διακτινισμού. Αν αποθηκεύονται, κι εκεί θα υπάρχει πάλι ο κίνδυνος της ελλιπούς μεταφοράς.

Και με αυτό το συλλογισμό ,προχωράμε ακόμα περισσότερο σε άλλο ερώτημα: Αν κάποιος θέλει να διακτινιστεί πολλές φορές και κάθε φορά, χάνει (από κάποια αιτία) και από κάμποσες πληροφορίες του πρωτότυπου εαυτού του, μετά τι θα έχει απομείνει από αυτόν,τον αρχικό,δηλαδή, εαυτό του;

Μπορεί όλα αυτά να ακούγονται σήμερα παράξενα.Αλλά, είναι σίγουρο πως θα πετύχει ο άνθρωπος την τηλεμεταφορά και θα μπορέσει κάποτε να προχωρήσει στη “μαζική” εφαρμογή της. Σε αυτή,όμως την περίπτωση,αν συμβούν “καταστρατηγήσεις” της φύσης, είτε σε “πράγματα”,είτε στον ίδιο τον άνθρωπο,είναι απόλυτα σίγουρο πως θα υπάρξει φυσική αντίδραση-τιμωρία.

Η φύση έχει αναλλοίωτους και απαρασάλευτους νόμους που απαιτούν σεβασμό και προσήλωση σε αυτούς.΄Εχει τη δική της ηθική,η οποία διδάσκει και τον άνθρωπο.

Οποιεςάλλες“ηθικές” εκπορεύονται από άλλες πηγές και συγκρούονται με την ηθική τη δική της, είναι καταδικασμένες να ηττηθούν και μάλιστα όχι χωρίς απώλειες των φορέων τους.

Προτιμώ να πιστεύω ότι έχω ίλιγγο, τόσο συναρπαστικό!
ΠΗΓΗ

psixikafenomena

Μενοίτιος: Ο Εξόριστος πλανήτης. Νέα έρευνα του «Νότιο- Δυτικού Ινστιτούτου διαστημικών σπουδών.»

Μενοίτιος: Ο Εξόριστος πλανήτης. Νέα έρευνα του «Νότιο- Δυτικού Ινστιτούτου διαστημικών σπουδών.»

Σύμφωνα με την Έρευνα του ερευνητή David Nesvorky στην έρευνα του που δημοσιεύτηκε στο “The astrophysical Journal Letters”  το ηλιακό σύστημα μας ήταν σε μία πολύ διαφορετική κατάσταση από ότι είναι σήμερα. Σύμφωνα με τα μοντέλα τροχιών και την τωρινή κίνηση των γιγάντων αερίου του ηλιακού μας συστήματος ( Δία, Κρόνου, Ουρανού, Ποσειδώνα) σύμφωνα με τις τροχίες τους ο Δίας θα έπρεπε ήδη να είχε διώξει από το Ηλιακό μας σύστημα τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα.  Πριν 4.5 δις χρόνια πρέπει να υπήρχε ένας ακόμη πλανήτης Αερίων ανάμεσα στον Κρόνο και στον Ουρανό.  Κάποια στιγμή η τροχιά του ήταν πιο κοντά στο Δία με αποτέλεσμα η βαρύτητα του μεγάλου πλανήτη να στείλει στην εξορία αυτόν τον πλανήτη. Αυτό οδήγησε τον Ουρανό και τον Ποσειδώνα να απομακρυνθούν ακόμη πιο πέρα αν και βέβαια γλύτωσαν την εξορία του Δία που θα τους έστελνε έξω από το ηλιακό σύστημα.  Αυτό εξηγεί θεωρούν κάποιοι και μία περίοδο υψηλού βομβαρδισμού από μικρά σώματα που δέχθηκαν οι εσωτερικοί πλανήτες όπως ο Άρης, η Γη, η Αφροδίτη και ο Ερμής.  Σύμφωνα με άλλες επίσης έρευνες αστρονόμων στο γαλαξία μας υπάρχουν εκατοντάδες πλανήτες που τρέχουν μόνοι τους στο γαλαξία.
Σύμφωνα με τη θεωρία αυτή θεωρώ σωστό να ονομαστεί ο πλανήτης αυτός Μενοίτιος, γιος του Ιαπετού και της Ωκεανίδας ή της Κλυμένης ή της Αίθρας ή τέλος της Θέμιδας. Αδέλφια είχε τον Προμηθέα , Επιμηθέα και τον Άτλαντα. Είχε να κάνει με την άλογη σκέψη, μετά την Τιτανομαχία τον κατακεραύνωσε ο Δία και τον εξαπέλυσε. Εις τιμήν της συγγενούς λοιπόν μυθολογίας νομίζω ότι ο εξόριστος πλανήτης θα μπορούσε άνετα να ονομαστεί Μενοίτιος.

Illustrations by Elisabeth Roen Kelly
Αστρονομική πηγή: http://discovermagazine.com/2012/may/09-the-solar-systems-lost-planet/
Πηγή για τον Μενοίτιο: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%B5%CE%BD%CE%BF%CE%AF%CF%84%CE%B9%CE%BF%CF%82_%28%CF%84%CE%B9%CF%84%CE%AC%CE%BD%CE%B1%CF%82%29
Η έρευνα: http://iopscience.iop.org/2041-8205/742/2/L22/
Η ΠΗΓΗ ΜΑΣ :  http://astroconfess.com/%CE%B1%CF%83%CF%84%CF%81%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%BC%CE%B9%CE%BA%CE%AC-%CE%BD%CE%AD%CE%B1/

Λεύκιππος & Δημόκριτος: Οι πατέρες της Πληθωριστικής Κοσμολογίας

Λεύκιππος & Δημόκριτος: Οι πατέρες της Πληθωριστικής Κοσμολογίας

 

 
γράφουν οι  Μ. Δανέζης και Σ. Θεοδοσίου
Οι ατομικοί φιλόσοφοι Λεύκιππος και Δημόκριτος θεωρούνται από όλους πατέρες της Ατομικής Φυσικής. Λίγοι γνωρίζουν όμως ότι η Κοσμολογία τους αποτελεί μια θεωρία ταυτόσημη με τη σύγχρονη Πληθωριστική Κοσμολογία. Το Σύμπαν για τους μεγάλους Έλληνες διανοητές αποτελείται από έναν άπειρο αριθμό κόσμων που σαν φυσαλίδες το γεμίζουν. Ας ταξιδέψουμε λοιπόν στα άδυτα του Σύμπαντος με οδηγούς τον Λεύκιππο και τον Δημόκριτο.
Όλοι στην εποχή μας στεκόμαστε εντυπωσιασμένοι μπροστά στα επιτεύγματα της σύγχρονης επιστήμης και τεχνολογίας. Το περίεργο όμως είναι πολλοί επιστήμονες έχουν την εσφαλμένη εντύπωση πως όλα αυτά τα επιτεύγματα στηρίχτηκαν σε γνώσεις και φαινόμενα τα οποία για πρώτη φορά ανακαλύφθηκαν και διατυπώθηκαν την περίοδο της μεγάλης επιστημονικής επανάστασης των 16ου, 17ου και 18ου αιώνων.
Η άποψη αυτή δεν είναι αληθινή και ως απόδειξη θα αναφερθούμε στην επιστημονική σκέψη δύο πολύ μεγάλων Ελλήνων θετικών επιστημόνων της αρχαιότητας, του Λεύκιππου και του Δημόκριτου.
Βασικά θα αναφερθούμε στην Κοσμολογία την οποία ανέπτυξαν οι δύο μεγάλοι θετικοί φιλόσοφοι, η οποία υπήρξε εντελώς διαφορετική από τις κοσμολογίες όλων των άλλων προσωκρατικών φιλοσόφων. Γι’ αυτόν το λόγο θα αναφέρουμε μια σειρά επιστημονικών θέσεών τους που επαναδιατυπώθηκαν στη Δύση έπειτα από πολλούς αιώνες, ως κάτι καινούργιο, από επιστήμονες οι οποίοι κατά τεκμήριο υπήρξαν αναγνώστες των κειμένων τους.

Οι σύγχρονες παλαιές γνώσεις
Η ταύτιση των απόψεων της σύγχρονης Φυσικής και Κοσμολογίας με τις απόψεις των δύο ατομικών φιλοσόφων πολλές φορές είναι εκπληκτική. Ως παράδειγμα αναφέρουμε τη γνώση του τι είναι ένας Γαλαξίας. Όπως διαβάζουμε στα περισσότερα βιβλία, ο Γαλιλαίος χρησιμοποιώντας ένα μικρό τηλεσκόπιο ανακάλυψε ότι ένας γαλαξίας αποτελείται από πολλά αστέρια τα οποία λόγω της απόστασής τους φαίνονται σαν ένα ενιαίο σύνολο. Αυτό δεν είναι αλήθεια, αφού πολλούς αιώνες πριν ο Δημόκριτος [Αχιλλεύς Τάτιος Των Αράτου φαινομένων προς εισαγωγήν εκ του Αχχιλλέως περί του παντός 24, εκδ. Maas, 55, 24 (Περί του γαλαξίου)] έγραφε: «… Λένε ότι ο Γαλαξίας αποτελείται από πολύ μικρά και πυκνά αστέρια, που σ’ εμάς φαίνονται ενωμένα λόγω του μεγάλου διαστήματος από τον Ουρανό μέχρι τη Γη, όπως ένα αντικείμενο που πασπαλίζεται με πολλούς κόκκους αλατιού…»
Ένα άλλο, που κινεί το ενδιαφέρον κάθε επιστήμονα, είναι ότι ο Λεύκιππος και ο Δημόκριτος είχαν κατανοήσει και διατυπώσει την πλάνη των ανθρωπίνων αισθήσεων, η οποία, μολονότι αποτελεί το σκληρό πυρήνα της σύγχρονης επιστημονικής σκέψης, δεν γίνεται κατανοητή από πολλούς. Όπως αναφέρει ο Σέξτος ο Εμπειρικός στο έργο του «Προς Μαθηματικούς» (Δημόκριτος, απόσπ. 11, Σέξτος, Προς Μαθηματικούς VII, 138): «ο Δημόκριτος στους Κανόνες λέγει ότι υπάρχους δύο μορφές γνώσης, μια γνήσια και μια νόθα. Στη νόθα ανήκουν όλα τα παρακάτω, η όραση, η ακοή, η οσμή, η γεύση, η αφή. Η άλλη μορφή γνώσης είναι γνήσια, που είναι ξέχωρη από αυτή».
Ένα δεύτερο φαινόμενο το οποίο πολλοί θεωρούν επίτευγμα της σύγχρονης επιστήμης είναι το γεγονός ότι η εντύπωση της επαφής δύο υλικών αντικειμένων είναι μια πλάνη των αισθήσεων. Αυτό πιστεύαμε ότι είναι μια σχετικά νέα ανακάλυψη. Ωστόσο, για το θέμα αυτό ο Ιωάννης ο Φιλόπονος, στο έργο του «Υπόμνημα εις τα Αριστοτέλους – Περί γενέσεως και φθοράς» (Φιλόπονος, Υπόμνημα εις τα Αριστοτέλους Περί γενέσεως και φθοράς, σ. 158,26) αναφέρει: «όταν έλεγε ο Δημόκριτος ότι τα άτομα εφάπτονται αμοιβαία, δεν εννοούσε την επαφή με το καθαυτό νόημα της λέξης…Πράγματι αυτός ονομάζει επαφή το αμοιβαίο πλησίασμα των ατόμων και τη μικρή απόσταση ανάμεσα τους. Το κενό τα χωρίζει από όλες τις πλευρές».
Ο Δημόκριτος, όμως, πού πριν από την μεγάλη επιστημονική επανάσταση του 17ου αιώνα είχε συνειδητοποιήσει διαισθητικά την έννοια της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας που είναι το αίτιο της όρασης. Ο Αλέξανδρος ο Αφροδισιεύς στο «Σχόλιο στον Αριστοτέλη –Περί Αισθήσεως και Αισθητών» (Αλέξανδρος Αφροδισιεύς, Σχόλιο στον Αριστοτέλη, Περί Αισθήσεως και Αισθητών, σ. 24, 14) λέει: «ο Δημόκριτος πιστεύει, και πριν αυτόν ο Λεύκιππος και ύστερα από αυτόν οι οπαδοί του Επίκουρου, ότι κάποια ομοιώματα που ξεκολλούν από τα αντικείμενα έχοντας σχήμα όμοιο με αυτά πάνε και πέφτουν πάνω στα μάτια αυτών που βλέπουν κι έτσι παράγεται η αίσθηση της όρασης».
Εκτός όμως όλων των προηγούμενων και η διατύπωση της αρχής «δράσης-αντίδρασης» που μαθαίνουμε ότι αποτελεί ανακάλυψη των μεγάλων επιστημόνων της Δύσης, διατυπώθηκε από τον Δημόκριτο. Γι’ αυτό ακριβώς το θέμα ο Αριστοτέλης στο έργο του «Περί γενέσεως και φθοράς» (Αριστοτέλης, Περί γενέσεως και φθοράς Α7.323b10.Δ.) αναφέρει: «ο Δημόκριτος διατύπωσε μια προσωπική θεωρία. Λέει πράγματι ότι αυτό που ενεργεί και αυτό που υφίσταται μιαν ενέργεια είναι το ίδιο και το όμοιο. Διότι (όντα) διαφορετικά και με άλλα γνωρίσματα δεν μπορούν να υποστούν το καθένα τις ενέργειες των άλλων, κι ακόμα κι αν διαφορετικά όντα ενεργούν κατά κάποιο τρόπο το καθένα πάνω στα άλλα, αυτό συμβαίνει όχι επειδή είναι διαφορετικά, αλλά επειδή έχουν κάτι όμοιο».
Θα ολοκληρώσουμε τη σύντομη αναφορά μας στα θέματα τα οποία ανέλυσε ο Δημόκριτος αναφερόμενοι στην πλήρη κατανόηση της ψευδαίσθησης από τον σπουδαίο αυτόν σοφό, της έννοιας που ονομάζουμε ανθρώπινο χρόνο. Συγκεκριμένα, ο Σέξτος ο Εμπειρικός [Σέξτος X 181 (Δημόκριτος Α72)] γράφει: «Στους φυσικούς που ήταν οπαδοί του Επίκουρου και του Δημόκριτου αποδίδουν μια τέτοια επινόηση για τον χρόνο: “χρόνος (ο ανθρωπίνως μετρούμενος) είναι ένα φάντασμα όμοιο με την ημέρα και τη νύχτα”».
Απλώς για τη σύγκριση αναφέρουμε την άποψη του Αϊνστάιν στο θέμα αυτό: «Για μας τους ορκισμένους φυσικούς, η διάκριση ανάμεσα στο παρελθόν, το παρόν και το μέλλον είναι μόνο μια ψευδαίσθηση, ακόμη κι αν είναι τόσο επίμονη».
Η κοσμολογία των Λεύκιππου και Δημόκριτου
Μεγάλο ενδιαφέρον όμως παρουσιάζει η κοσμολογική άποψη που διατυπώθηκε από τον Λεύκιππο και τον Δημόκριτο [Διογένης, Φιλοσόφων βίων και δογμάτων συναγωγή ΙΧ 30 (Λεύκ. Α1)] που θεωρούν ότι τα τρία βήματα της κοσμικής δημιουργίας είναι τα επόμενα:
Στην αρχή υπήρχε ένα μη αισθητό υλικό, ανάλογο του χάους και του ερέβους, το οποίο οι Λεύκιππος και Δημόκριτος ανέφεραν ότι αποτελούνταν από δύο οντότητες, το Ον και το Μη Ον.
Το ενδιαφέρον είναι ότι στην περίπτωση αυτή οι δύο προσωκρατικοί φιλόσοφοι συγκεκριμενοποιούσαν το υλικό αυτό εφ’ όσον με τη έννοια Μη Ον αναφέρονταν σ’ αυτό που σήμερα ονομάζουμε μαθηματικό χώρο, ενώ με την έννοια Ον στα άτομα.
Επαναλαμβάνουμε ότι –σύμφωνα με τη καταγεγραμμένη άποψή τους- τα άτομα και ο χώρος είναι αληθινές και αντικειμενικές πραγματικότητες οι οποίες όμως βρίσκονται έξω από το πεδίο των ανθρωπίνων αισθήσεων. Ο Κόσμος μας, λοιπόν, γεννήθηκε από ένα μη αισθητό υλικό το οποίο προϋπήρχε, όπως ακριβώς έψαλλε η κοσμολογία του ποιητή Αλκμάνα (7ος αι. π.Χ.).
Η άποψη αυτή βρίσκει σύμφωνη τη σύγχρονη κοσμολογική άποψη που υποστηρίζει ότι το Σύμπαν γεννήθηκε από ένα μη αισθητό υλικό το οποίο ονομάζει «ψευδοκενό».

Ο σχηματισμός των μεγάλων κενών
Μέσα στο μη αισθητό αυτό υλικό του χώρου και των ατόμων –με κάποιον αδιευκρίνιστο τρόπο- σχηματίστηκαν πολλά μεγάλα κενά. Η άποψη αυτή ταυτίζεται με την άποψη της σύγχρονης Πληθωριστικής Κοσμολογίας, που διατυπώνει ομοίως την άποψη της δημιουργίας μεγάλων κενών (φυσαλίδες πραγματικού κενού) μέσα στο αρχικό μη αισθητό υλικό του ψευδοκενού. Βεβαίως, στην περίπτωση αυτή η δημιουργία των μεγάλων κενών αποδίδεται στην ύπαρξη ενός πεδίου, του «πεδίου πληθωρισμού», ενώ ένα άλλο αναπτυσσόμενο πεδίο, το «πεδίο Χιγκς» είναι το αίτιο της δημιουργίας των συγκεκριμένων φυσικών νόμων μέσα στα διαστελλόμενα μεγάλα κενά.
Όπως είναι φανερό, τόσο η σύγχρονη Πληθωριστική Κοσμολογία όσο και οι ατομικοί φιλόσοφοι συμφωνούν ότι αρχικά δημιουργήθηκαν μεγάλα κενά μέσα στα οποία, στη συνέχεια, δημιουργήθηκαν Κόσμοι όπως αυτός που βλέπουμε γύρω μας και λανθασμένα ονομάζουμε Σύμπαν.
Ειδικότερα, όπως καταγράφεται στην αρχαία Ελληνική Γραμματεία [Ελ. Ι. 13, 2 (DK 68a 40)]: «ο Δημόκριτος υποστηρίζει τα ίδια με τον Λεύκιππο, ότι υπάρχουν άπειροι κόσμοι με διαφορετικά μεγέθη. Σε μερικούς απ’ αυτούς δεν υπάρχει ούτε Ήλιος ούτε Σελήνη, σε άλλους τα δύο αυτά ουράνια αντικείμενα είναι μεγαλύτερα απ’ όσο στο δικό μας κόσμο, και σε άλλους περισσότερα. Τα διαστήματα μεταξύ των κόσμων είναι άνισα, σε μερικά μέρη υπάρχουν περισσότεροι κόσμοι, σε άλλα λιγότεροι, μερικοί αναπτύσσονται, μερικοί είναι στο αποκορύφωμα της ανάπτυξής τους και μερικοί παρακμάζουν. Αλλού οι κόσμοι γίνονται και αλλού αποσυντίθενται. Η καταστροφή τους οφείλεται στην αμοιβαία τους σύγκρουση».
Η δημιουργία της υλικής σφαιρικής συμπύκνωσης
Η συνέχεια της κοσμικής δημιουργίας του Λεύκιππου και του Δημόκριτου θεωρεί ότι αφού ανοίξουν μέσα στο μη αισθητό υλικό τα μεγάλα κενά, σώματα από το πρωταρχικό μη αισθητό υλικό αποσπώμενα από το άπειρο οδηγούνται στα μεγάλα κενά μέσω μιας αντίστοιχης δίνης. Στην άκρη της δίνης –λόγω της περιστροφής της- το υλικό που εξέρχεται γίνεται αισθητό, τακτοποιείται, ενώ στη συνέχεια σταματά η περιστροφή της δίνης και παύει να υφίσταται.
Όταν σταματά η περιστροφή της γενεσιουργού δίνης το αισθητό υλικό έχει χωριστεί σε δύο ειδών σώματα, τα «λεπτά» και τα «αδρά» . Από αυτά, τα λεπτά εκτοξεύονται προς τα έξω, ενώ τα αδρά σχηματίζουν ένα «σφαιρικό συμπύκνωμα». Εδώ πλέον είναι σαφής η περιγραφή του πρωτοατόμου της θεωρίας της Μεγάλης Έκρηξης της σύγχρονης Κοσμολογίας και όχι μόνον. Η σύγχρονη Κοσμολογία δέχεται ότι μετά τη στιγμή της Μεγάλης Έκρηξης υπήρξαν δύο φάσεις κατά την διάρκεια των οποίων δημιουργήθηκαν αντιστοίχως δύο είδη υποατομικών σωματιδίων, τα «αδρόνια» και τα «λεπτόνια». Οι αντίστοιχες κοσμολογικές φάσεις δημιουργίας πήραν το όνομα αυτών των σωματιδίων. Η αντιστοιχία των σύγχρονων ονομάτων των προηγούμενων στοιχειωδών σωματιδίων με την ορολογία των ατομικών φιλοσόφων είναι χαρακτηριστική.
Οι Λεύκιππος και Δημόκριτος αναφέρουν ακόμη ότι η εκτόξευση του «λεπτού» υλικού δεν είναι αποτέλεσμα της έκρηξης του σφαιροειδούς συστήματος που σχηματίζουν τα «μη λεπτά» υλικά, άρα δεν ταυτίζεται με το φαινόμενο της Μεγάλης Έκρηξης. Συνεπώς, υποστηρίζουν ότι από ένα μίγμα «λεπτών» και «μη λεπτών» που ισορροπεί και δεν περιστρέφεται, η εκτόξευση των λεπτών προς τα έξω δημιουργεί μια αντίθετη κίνηση –συστολή- των «αδρών», τα οποία τείνουν να σχηματίσουν μια μικρή σε διαστάσεις, αλλά πυκνή, σφαιροειδή συγκρότηση ύλης.
Η έκρηξη υπερκαινοφανούς
Όπως αναφέραμε προηγουμένως, η εκτόξευση των λεπτών προς τα έξω δημιουργεί μια αντίθετη κίνηση –συστολή- των «αδρών» που τείνουν να σχηματίσουν μια μικρή σε διαστάσεις, αλλά πυκνή, σφαιροειδή συγκρότηση ύλης. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό σήμερα και αιτιολογεί σε επιστημονικό επίπεδο τα φαινόμενα που σύμφωνα με τους μεγάλους φιλοσόφους ακολούθησαν.
Όπως πλέον γνωρίζουμε, μια έντονη συστολή της αρχικής σφαιρικής συμπύκνωσης ενός τόσο μεγάλου υλικού, όπως αυτή που περιγράφουν οι Λεύκιππος και Δημόκριτος, οδηγεί σε μια βίαιη έκρηξη ενός επιφανειακού στρώματος υλικού της σφαιρικής συμπύκνωσης. Το φαινόμενο αυτό παρατηρείται στην περίπτωση του σχηματισμού ενός υπερκαινοφανούς.
Το περίεργο είναι ότι αυτό ακριβώς το φαινόμενο –το οποίο πιστεύαμε ότι ανακαλύφθηκε πριν λίγα χρόνια- περιγράφει ο Δημόκριτος, που αναφέρει ότι μετά την εκτόξευση των λεπτών προς τα έξω και τη συστολή της σφαιρικής συμπύκνωσης των αδρών: «Από την σφαιρική συμπύκνωση αποσπάται και κινείται προς τα έξω ένας λεπτός υμένας, ενώ η υπόλοιπη σφαίρα αρχίζει να περιστρέφεται εκ νέου και να συστέλλεται».
Στο σημείο αυτό οι δύο σοφοί μας εκπλήττουν εκ νέου, εφ’ όσον αναφέρουν ένα φυσικό φαινόμενο που πιστεύαμε ότι ανακαλύψαμε σχετικά πρόσφατα. Αναφέρουν, λοιπόν, ότι η βίαιη εκτόξευση του λεπτού υμένα επιταχύνει τη συστολή του εναπομένοντος υλικού της σφαιρικής συμπύκνωσης και μάλιστα το αναγκάζει να περιστραφεί βιαίως.
Το Σύμπαν σαν μια μελανή οπή
Οι απόψεις τους συνεχίζονται και ολοκληρώνονται με την περιγραφή ενός φαινομένου το οποίο λογικά δεν θα έπρεπε να γνωρίζουν. Αναφέρουν, λοιπόν, ότι η βίαιη συστολή και περιστροφή της εναπομένουσας κεντρικής σφαιρικής συμπύκνωσης οδηγεί στη δημιουργία μιας νέας γιγάντιας δίνης, που τείνει εκ νέου να συγκεντρώσει το διασκορπισμένο υλικό προς το σημείο της σφαιρικής συμπύκνωσης.
Με λίγα λόγια περιγράφουν ολόκληρο τον μηχανισμό δημιουργίας μιας μελανής οπής, εισηγούμενοι ότι το Σύμπαν μας εξελίσσεται στο πλαίσιο μιας γιγαντιαίας μελανής οπής… Αυτό είναι κάτι το εκπληκτικό, που το προτείνει πλέον μια σειρά σύγχρονων αστροφυσικών.
Κάποιες σκέψεις
Φτάνοντας στο τέλος των σκέψεών μας δεν μπορούμε παρά να διατυπώσουμε και τη δική μας έκπληξη για όσα διατυπώνουν οι προσωκρατικοί θετικοί φιλόσοφοι Λεύκιππος και Δημόκριτος τον 5ο αι. π.Χ.
Το Σύμπαν, σύμφωνα με τις απόψεις τους, γεννήθηκε μέσω των διαδικασιών μιας λευκής οπής, ενώ μετά τη γέννησή του εξελίσσεται στο πλαίσιο μιας μελανής οπής, στη σημειακή ιδιομορφία της οποίας συνθλιβόμενο, κάποια στιγμή, θα διαλυθεί.
Για να καταλήξουν στο συμπέρασμα αυτό, οι Λεύκιππος και Δημόκριτος, περιγράφουν έναν τεράστιο αριθμό φαινομένων τα οποία πιστεύαμε ότι είναι σύγχρονες ανακαλύψεις.
Τι σημαίνει αυτό; Ασφαλώς στην ερώτηση αυτή καταθέτουμε την επιστημονική μας άγνοια. Δεν έχουμε στη διάθεσή μας κανένα επιστημονικό στοιχείο προκειμένου να λύσουμε μια σειρά από απορίες μας.
Το βέβαιο είναι ένα. Ήλθε πλέον ο καιρός οι θετικοί επιστήμονες να σκύψουν με αγάπη, επιμονή και υπομονή πάνω από τα κείμενα της αρχαίας ελληνικής γραμματείας. Η μελέτη αυτών των κειμένων δεν έχει πια στόχο της την διερεύνηση ξεπερασμένων θεωριών και απόψεων που αποτελούν απλώς τις ρίζες της γνώσης της σύγχρονης θετικής επιστήμης.
Η μελέτη της αρχαίας ελληνικής γραμματείας ίσως μας βοηθήσει, όπως στην περίπτωση της Κοσμολογίας του Λεύκιππου και του Δημόκριτου, να βρούμε λύσεις για πολλά ανοιχτά θέματα του σύγχρονου επιστημονικού προβληματισμού.
Ας ανακαλύψουμε εκ νέου τη γνώση του παρελθόντος με στόχο τη λύση των επιστημονικών προβλημάτων του μέλλοντός μας.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
● Μ. Δανέζης και Σ. Θεοδοσίου, «Η Κοσμολογία της Νόησης» εκδόσεις Δίαυλος, Αθήνα 2003.
● Danezis E., Theodossiou E., Manimanis V., Grammenos Th. and Stathopoulou M.: «The Cosmological views of Democritous and modern physics» JENAM 2000, May 29~June 3, 2000, Moscow, Russia.
● Danezis E., Theodossiou E., Manimanis V., Grammenos Th. and Stathopoulou M.: «The Cosmological views of Democritous and modern physics» The Greek Australian on line magazine, Monday, February 21, 2000.
Κείμενο: Μάνος Δανέζης και Στράτος Θεοδοσίου Τμήμα Φυσικής Πανεπιστημίου Αθηνών ,Σχέδια: Μάνος Δανέζης
ηλ. πηγή: http://ypeppas.blogspot.com/2008/05/blog-post_07.html , «Γεωτρόπιο» , «Ελευθεροτυπία» του Σάββατο, 22 Μαρτίου 2008.

Πηγή:  http://www.24grammata.com/?p=7999

ΧΕΙΜΕΡΙΝΕΣ –ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Αγαπητοί Αστρόφιλοι Γεια σας.

Η Εταιρεία Αστρονομίας & Διαστήματος  ( Παράρτημα Σαλαμίνας ) σε συνεργασία με τον Δήμο Σαλαμίνας  ξεκινά και φέτος  στις 9-11-2013 τα Μαθήματα Λαϊκής Αστρονομίας που θα πραγματοποιούνται στην Αίθουσα << Δ. Μπόγρης>> κάθε Σάββατο 11^οο – 13^οο  . Τα Μαθήματα αυτά  σκοπό έχουν  να διαδώσουν την επιστήμη της Αστρονομίας στο πλατύ κοινό εκλαϊκεύοντας επιστημονικές έννοιες και να μεταδώσουν τις αξίες αυτής της Επιστήμης στους νέους ανθρώπους.

Σήμερα που η Αστρονομία  στην Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση βρίσκεται υπό διωγμόν καθίσταται επιτακτική ανάγκη η Διάδοση της . Είναι  κρίμα στην Χώρα που θεμελιώθηκε και ανδρώθηκε  αυτή η επιστήμη  να αντιμετωπίζεται εχθρικά από το επίσημο κράτος.

Τα Μαθήματα μπορούν να τα παρακολουθήσουν από μαθητές ΣΤ΄ Δημοτικού έως και ενήλικες.

Παράλληλα με τα Μαθήματα Λαϊκής Αστρονομίας το Παράρτημα Σαλαμίνας θα προωθήσει στα Γυμνάσια και τα Λύκεια  τον 19^ο  << Διαγωνισμό Αστρονομίας και Διαστημικής >> που διοργανώνεται από την Εταιρεία μας , υπό Αιγίδα του Υπουργείου Παιδείας. Οι μαθητές που επιθυμούν  να λάβουν μέρος στον  Διαγωνισμό μπορούν να επικοινωνούν μαζί μας για την παροχή βοήθειας που αφορά  την Αστρονομική τους κατάρτιση τόσον από πλευράς θεωρητικής όσον και από πλευράς Παρατηρησιακης .

Στις επόμενες δραστηριότητες μας εντάσσεται    η παρατήρηση και καταγραφή του κομήτη    C /2012 S1 ( ISON ), που έχει βαπτισθεί ως << Κομήτης του αιώνα >> , όπου αναμένεται η φωτεινότητα του να φθάσει σε μεγάλο μέγεθος και να μας εκπλήξει..

Παράλληλα με την παρατήρηση του κομήτη θα πραγματοποιηθεί ομιλία από διακεκριμένο Αστροφυσικό σχετική με το αυτό το φαινόμενο.

Προγραμματίζεται άμεσα εκδρομή στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο για να θαυμάσουμε από κοντά τον << Μηχανισμό των Αντικυθήρων >> και να εξηγήσουμε  εκ του πλησίον τις εκπληκτικές λειτουργίες του.

Επίσης προετοιμάζεται ο Β΄ Κύκλος των Ραδιοφωνικών εκπομπών σε συνεργασία με το Διαδικτυακό  Ραδιόφωνο  SalamiSol web radio που αφορούν την << Μυθολογία των Αστερισμών >>.

Αγαπητοί Αστρόφιλοι σας περιμένουμε να συμμετάσχετε στις Δραστηριότητες μας για να στηρίξετε το έργο μας και να μυηθείτε στα Μυστήρια του Σύμπαντος που τόσο γοητεύουν και εξυψώνουν τον νου του ανθρώπου.

                                               Με Τιμή  το Δ . Σ

Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ                               Ο ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ                       Ο  ΤΑΜΙΑΣ

Κ . ΡΑΠΑΤΖΙΚΟΣ                          Σ . ΡΑΠΤΗΣ                                 Δ . ΓΚΙΚΑΣ    

ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΛΥΤΕΡΕΣ ΜΑΣ ΕΥΧΕΣ

2003 - 2013

 ΝΕΟ ΨΗΦΙΑΚΟ ΠΛΑΝΗΤΑΡΙΟ

Φθινοπωρινη Πανσεληνος και Ισημερία

Γράφει η Αστροφυσικός Ελένη Χατζηχρήστου

Φθινοπωρινη Πανσεληνος και Παραδοση

Γνωστή στους λαούς της βόρειας Ευρώπης (και όχι μόνο) με το όνομα Harvest Moon  (δηλαδή Σελήνη του Θερισμού) είναι η πανσέληνος που βρίσκεται χρονικά κοντύτερα στην φθινοπωρινή ισημερία. Αυτή είναι συνήθως τον Σεπτέμβριο, αλλά κάθε σχεδόν 4 χρόνια τον Οκτώβριο (όμως ποτέ αργότερα από τις 8 Οκτωβρίου). Οι λαοί της βόρειας Ευρώπης, ειδικά της Σκανδιναβικής χερσονήσου, την γιοράζουν με τελετές, χορούς και τραγούδια. Κι’ αυτό γιατί πολλά χρόνια πριν, όταν το ηλεκτρικό ρεύμα δεν υπήρχε, οι αγρότες μάζευαν την φθινοπωρινή σοδειά τους υπό το φως της Σελήνης.  Και μάλιστα μιας Σελήνης που το φως της διαρκεί περισσότερο από κάθε άλλο μήνα, αφού ανατέλλει νωρίτερα από οτι άλλες φορές (διαφορά μόλις 25 λεπτών από νύκτα σε νύκτα). Αυτό οφείλεται στην μικρή γωνία της τροχιάς της ως προς την εκλειπτική. Το αποτέλεσμα είναι κατάφωτες νύκτες. 

Φθινοπωρινη Ισημερια

Σηματοδοτεί το τέλος του καλοκαιριού και τον ερχομό μικρότερων ημερών.

Που οφείλεται; Στην κλίση του άξονα περιστροφής της Γης ως προς τον άξονα Βορρά-Νότου (την «κάθετο»), ή ισοδύναμα ως προς την εκλειπτική, το νοητό δηλαδή επίπεδο πάνω στο οποίο κινείται η Γη (και οι περισσότεροι άλλοι πλανήτες) κατά την ετήσια περιφορά της γύρω από τον Ήλιο. Ο άξονας αυτοπεριστροφής της Γης δημιουργεί γωνία 23.5 μοιρών με την κάθετο. Αυτή η μικρή σχετικά γωνία έχει μερικές σημαντικότατες επιπτώσεις για την Γη και τους ζωντανούς οργανισμούς που την κατοικούν. Το φως του Ήλιου δεν πέφτει ομοιόμορφα στα δυο γήινα ημισφαίρια, όταν στο ένα ημισφαίριο πέφτει κάθετα στο άλλο πέφτει πλαγίως και το φως διαχέεται. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα τις τέσσερεις εποχές του έτους. Επίσης  η φαινόμενη κίνηση του Ήλιου στον ουρανό αλλάζει κατά την διάρκεια του έτους, με αποτέλεσμα η διάρκεια ημέρας και νύκτας να αλλάζει επίσης. Κατά την φαινόμενη αυτή τροχιά του Ήλιού, δυο φορές τέμνει (νοητά) την εκλειπτική, τη μια περνώντας από το νότιο στο βόρειο ημισάίριο, και το αντίθετο έξι μήνες αργότερα. Αυτές οι δύο ημέρες ονομάζονται αντίστοιχα (για τους κατοίκους του βορείου ημισφαιρίου εαρινή και φθινοπωρινή ισημερία (για τους κατοίκους του νοτίου ημισφαιρίου το αντίστροφο), γιατί μόνο τότε η διάρκεια ημέρας και νύχτας είναι ακριβώς η ίδια και τα δυο ημισφαίρια δέχονται το ίδιο ποσό ηλιακής ακτινοβολίας.